Lốc xoáy là gì?

Ngày cập nhật 06/11/2025 04:24 PM - 109 lượt xem

Lốc xoáy là một cột không khí xoáy tròn dữ dội, kéo dài từ một đám mây dông xuống tới mặt đất, có sức tàn phá lớn trên đường di chuyển của nó.

Đặc điểm nhận biết lốc xoáy

Lốc xoáy là một hiện tượng thời tiết cực đoan và nguy hiểm. Bạn cần nhận biết các đặc điểm của nó để phản ứng kịp thời, đặc biệt khi đang hoạt động ngoài trời. Lốc xoáy thường xuất hiện dưới dạng một ống hoặc phễu mây xoay tròn, tối màu, nối liền giữa mặt đất và chân một đám mây dông lớn.

Các đặc điểm chính bao gồm:

  • Hình dạng: Dạng phễu đặc trưng là phổ biến nhất. Ban đầu nó có thể trong suốt, chỉ nhìn thấy qua bụi và mảnh vỡ bị cuốn lên từ mặt đất. Sau đó, phễu mây sẽ hiện rõ hơn khi ngưng tụ hơi nước.
  • Kích thước: Chiều rộng của lốc xoáy có thể từ vài mét đến hơn một kilômét. Các cơn lốc xoáy lớn thường có sức tàn phá mạnh hơn.
  • Màu sắc: Màu sắc của lốc xoáy phụ thuộc vào các mảnh vỡ mà nó cuốn theo. Nó có thể có màu đen hoặc nâu sẫm khi cuốn đất đá, hoặc gần như trắng nếu đi qua vùng tuyết phủ.
  • Âm thanh: Nhiều người sống sót mô tả âm thanh của một cơn lốc xoáy giống như tiếng gầm của một đoàn tàu hỏa hoặc một động cơ máy bay phản lực đang đến gần.

Tốc độ gió bên trong lốc xoáy là yếu tố nguy hiểm nhất. Gió có thể đạt tốc độ từ 100 km/h đến hơn 480 km/h, đủ sức phá hủy các công trình kiên cố, nhổ bật gốc cây cổ thụ và cuốn bay các vật thể nặng. Hướng di chuyển của lốc xoáy thường khó đoán định, làm cho việc phòng tránh trở nên phức tạp.

Lốc xoáy hình thành như thế nào?

Lốc xoáy hình thành trong các cơn dông mạnh, đặc biệt là các siêu ổ dông (supercell). Quá trình này đòi hỏi sự kết hợp của nhiều yếu tố khí quyển cụ thể. Về cơ bản, không khí ấm và ẩm ở tầng thấp gặp không khí lạnh và khô ở tầng cao. Luồng không khí ấm bốc lên nhanh chóng qua lớp không khí lạnh. Sự thay đổi về tốc độ và hướng gió ở các độ cao khác nhau, gọi là sức cắt gió (wind shear), tạo ra một luồng khí xoáy tròn theo chiều ngang trong khí quyển. Luồng khí nóng bốc lên sẽ đẩy một phần của ống khí xoáy này lên phương thẳng đứng. Từ đó, một cột khí xoay tròn hình thành bên trong đám mây dông. Cột khí này sau đó có thể hạ thấp xuống, chạm đất và tạo thành lốc xoáy.

Lốc xoáy ở Việt Nam có phổ biến không?

Lốc xoáy có xảy ra ở Việt Nam nhưng không thường xuyên và cường độ không mạnh bằng các khu vực nổi tiếng trên thế giới như "Hành lang Lốc xoáy" ở Hoa Kỳ. Tại Việt Nam, hiện tượng này thường được gọi là "vòi rồng" và xuất hiện trong các cơn dông nhiệt đới mạnh, đặc biệt vào giai đoạn chuyển mùa từ nóng sang lạnh hoặc ngược lại.

Các khu vực đồng bằng, ven biển là nơi có khả năng xảy ra lốc xoáy cao hơn. Nhiều tỉnh thành đã ghi nhận hiện tượng này gây thiệt hại. Ví dụ, các tỉnh như Thái Bình, Nam Định, Nghệ An, Hà Tĩnh ở miền Bắc và Trung. Các tỉnh miền Tây Nam Bộ như Bến Tre, Sóc Trăng, Cà Mau cũng thường xuyên đối mặt với các cơn lốc xoáy quy mô nhỏ, làm tốc mái nhà và hư hại cây trồng.

Kỹ năng an toàn khi gặp lốc xoáy lúc đang dã ngoại

Đối với người yêu thích các hoạt động ngoài trời như trekking, cắm trại, việc trang bị kiến thức về lốc xoáy là cực kỳ quan trọng để bảo vệ bản thân.

Trước chuyến đi

  • Kiểm tra dự báo thời tiết: Luôn xem dự báo chi tiết cho khu vực bạn dự định đến. Chú ý các cảnh báo về dông, mưa đá, và gió mạnh.
  • Thông báo lịch trình: Chia sẻ kế hoạch chuyến đi của bạn với người thân hoặc bạn bè. Thông tin bao gồm địa điểm, thời gian dự kiến, và khi nào bạn sẽ trở về.
  • Nghiên cứu địa hình: Tìm hiểu trước về địa hình. Xác định các vị trí có thể trú ẩn an toàn như hang động nhỏ, khe núi thấp, hoặc các khu vực trũng.

Trong chuyến đi: Dấu hiệu cảnh báo

  • Bầu trời chuyển màu lạ, thường là màu xanh lá cây đậm hoặc đen kịt.
  • Một đám mây lớn, tối, thấp và xoay tròn xuất hiện.
  • Mưa đá với kích thước lớn bất thường.
  • Sự im lặng đột ngột sau một cơn dông mạnh.
  • Âm thanh gầm rít liên tục giống tiếng tàu hỏa.
  • Một đám mây mảnh vỡ bay lên từ mặt đất, ngay cả khi chưa thấy phễu mây.

Khi lốc xoáy xuất hiện

Nếu bạn đang ở ngoài trời và không có nơi trú ẩn kiên cố, hãy hành động ngay lập tức.

  • Tránh xa cây cối và các vật thể cao: Chúng có thể bị gió quật ngã hoặc sét đánh.
  • Tìm nơi trũng thấp: Nhanh chóng di chuyển đến một con mương, rãnh hoặc vùng đất trũng. Nằm úp mặt xuống đất.
  • Bảo vệ đầu và cổ: Dùng tay và cánh tay che sau đầu và cổ. Nếu có ba lô, hãy dùng nó để che chắn thêm.
  • Không trú ẩn dưới gầm cầu hoặc cầu vượt: Những nơi này có thể tạo ra hiệu ứng đường hầm, làm tăng tốc độ gió và mảnh vỡ bay, khiến chúng trở thành những cái bẫy nguy hiểm.
  • Tránh xa phương tiện: Đừng ở trong xe ô tô hoặc lều trại. Chúng dễ dàng bị lốc xoáy nhấc bổng và quăng đi. Hãy rời khỏi phương tiện và tìm một nơi trũng thấp.

Câu hỏi thường gặp

Phân biệt lốc xoáy và lốc bụi như thế nào?

Lốc xoáy luôn kết nối với một đám mây dông, trong khi lốc bụi hình thành trong điều kiện thời tiết quang đãng, khô ráo.

Nơi nào an toàn nhất khi có lốc xoáy?

Nơi an toàn nhất là tầng hầm, hầm trú ẩn hoặc một phòng không có cửa sổ ở tầng thấp nhất của một tòa nhà kiên cố.

Có thể lái xe chạy thoát khỏi lốc xoáy không?

Bạn không nên cố gắng lái xe chạy thoát khỏi lốc xoáy vì hướng di chuyển của nó rất khó đoán và mảnh vỡ có thể cản đường bạn.

Chuẩn bị kỹ lưỡng là chìa khóa cho mọi chuyến đi an toàn. Bạn cần đảm bảo mình có đủ các công cụ và thiết bị cần thiết cho các tình huống khẩn cấp. Xem các mẫu thiết bị sinh tồn chất lượng cao tại WeTrek.vn.

Chia sẻ bài viết:
Showroom
Bài viết cùng chuyên mục
Khuy bấm là gì?

Khuy bấm là gì?

Khuy bấm giúp bạn cài mở quần áo, trang bị dã ngoại nhanh chóng và an toàn. Tìm hiểu cấu tạo, các loại cúc bấm phổ biến, ưu nhược điểm và cách chọn mua, bảo quản chúng đúng cách.
Dây kéo khóa là gì?

Dây kéo khóa là gì?

Dây kéo khóa là phụ kiện nhỏ giúp bạn thao tác khóa kéo dễ dàng khi đeo găng tay, trời tối, hoặc tay ướt. Tìm hiểu các loại phổ biến làm từ dây paracord, nhựa, cao su và cách chọn loại phù hợp nhất cho áo khoác, balo dã ngoại của bạn.
Miếng vá thiết bị là gì?

Miếng vá thiết bị là gì?

Miếng vá thiết bị giúp bạn sửa chữa nhanh các vết rách, thủng trên quần áo, lều trại và ba lô. Hướng dẫn chọn và sử dụng miếng vá phù hợp để kéo dài tuổi thọ dụng cụ, tiết kiệm chi phí và xử lý sự cố ngay tại chỗ.
Thiết bị siêu nhẹ là gì?

Thiết bị siêu nhẹ là gì?

Thiết bị siêu nhẹ giúp giảm trọng lượng hành lý để bạn đi nhanh và xa hơn. Tìm hiểu định nghĩa, lợi ích và cách chọn ba lô, lều, túi ngủ nhẹ để chuyến dã ngoại của bạn thoải mái và ít mệt mỏi.
Bộ chia ngăn balo là gì?

Bộ chia ngăn balo là gì?

Bộ chia ngăn balo là hệ thống túi giúp bạn sắp xếp, nén gọn và bảo vệ đồ đạc. Tìm hiểu các loại túi chia ngăn và cách chọn lựa phù hợp để tối ưu không gian cho chuyến đi.
Kho khô là gì?

Kho khô là gì?

Tìm hiểu kho khô là gì và cách chọn túi khô, ba lô chống nước, hộp cứng để bảo vệ thiết bị điện tử và quần áo của bạn trong các chuyến đi dã ngoại, leo núi, hay chèo thuyền.
x
Nhập số điện thoại của bạn để tiếp tục
Nhập mật khẩu 4 chữ số được gửi đến
hoặc