Trượt tuyết dốc núi là gì?

Trượt tuyết khởi nguồn từ một phương tiện di chuyển trên tuyết ở các nước Bắc Âu hàng ngàn năm trước. Các bằng chứng khảo cổ cho thấy ván trượt đã được dùng ở Nga, Phần Lan và Thụy Điển từ khoảng 6000 năm TCN. Ban đầu, nó phục vụ cho việc săn bắn, di chuyển và giao thương trong mùa đông khắc nghiệt.

Đến thế kỷ 18, quân đội Na Uy bắt đầu tổ chức các cuộc thi trượt tuyết như một hình thức huấn luyện. Tuy nhiên, Trượt tuyết dốc núi hiện đại chỉ thực sự hình thành vào cuối thế kỷ 19, khi các khu nghỉ dưỡng ở dãy Alps phát triển môn thể thao này cho mục đích giải trí. Sự ra đời của hệ thống cáp treo và thang máy chuyên dụng đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ, biến nó thành một hoạt động du lịch phổ biến.

Năm 1936, Trượt tuyết dốc núi chính thức trở thành một môn thi đấu tại Thế vận hội Mùa đông, củng cố vị thế của nó trên toàn cầu. Ngày nay, đây là một trong những môn thể thao mùa đông được yêu thích nhất, thu hút hàng triệu người tham gia mỗi năm.

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa các môn thể thao trượt trên tuyết. Việc phân biệt rõ chúng giúp bạn chọn đúng loại hình và trang bị phù hợp.

Alpine Skiing và Cross-Country Skiing (Trượt tuyết băng đồng)

Điểm khác biệt cốt lõi nằm ở địa hình và thiết kế của thiết bị. Trượt tuyết dốc núi tập trung vào việc đổ dốc từ trên cao xuống. Giày trượt được gắn cố định cả mũi và gót vào ván trượt để tối đa hóa khả năng kiểm soát ở tốc độ cao. Ngược lại, trượt tuyết băng đồng diễn ra trên địa hình tương đối bằng phẳng hoặc có độ dốc thấp. Giày trượt chỉ gắn cố định phần mũi, cho phép gót chân nhấc lên tự do, tạo ra chuyển động giống như đi bộ hoặc chạy.

Alpine Skiing và Snowboarding (Trượt ván tuyết)

Sự khác biệt rõ ràng nhất là số lượng ván trượt. Alpine Skiing sử dụng hai ván riêng biệt cho hai chân cùng với hai cây gậy để giữ thăng bằng và điều hướng. Trong khi đó, Snowboarding sử dụng một tấm ván duy nhất cho cả hai chân. Hướng đứng trên ván cũng khác nhau. Người trượt tuyết hướng mặt về phía trước, còn người trượt ván tuyết đứng theo phương ngang so với hướng di chuyển.

Trượt tuyết dốc núi có bốn nội dung thi đấu chính tại các giải quốc tế, mỗi nội dung thử thách các kỹ năng khác nhau của vận động viên.

• Downhill (Đổ đèo): Đây là nội dung tốc độ cao nhất. Vận động viên lao xuống con dốc dài và thẳng nhất có thể, đạt tốc độ lên tới 150 km/h. Nội dung này đòi hỏi sự can đảm và khả năng giữ thăng bằng tuyệt đối.
• Slalom (Luồn cọc): Nội dung này chú trọng vào kỹ thuật và sự nhanh nhẹn. Vận động viên phải di chuyển qua một loạt các cổng cắm gần nhau trên một con dốc ngắn. Ai hoàn thành với thời gian nhanh nhất và không bỏ lỡ cổng nào sẽ chiến thắng.
• Giant Slalom (Luồn cọc lớn): Tương tự Slalom nhưng các cổng được đặt cách xa nhau hơn, cho phép vận động viên đạt tốc độ cao hơn. Nó là sự kết hợp giữa tốc độ của Downhill và kỹ thuật của Slalom.
• Super-G (Super Giant Slalom): Đây là nội dung kết hợp giữa Downhill và Giant Slalom. Đường đua dài hơn và tốc độ cao hơn Giant Slalom, nhưng vẫn có các cổng đòi hỏi kỹ thuật chuyển hướng chính xác.

Trang bị đúng và đủ là yếu tố quan trọng để đảm bảo an toàn và thoải mái khi trượt tuyết. Đối với người mới, nhiều thiết bị có thể được thuê tại các khu nghỉ dưỡng.

Thiết bị chính

• Ván trượt (Skis): Lựa chọn ván có chiều dài phù hợp với chiều cao và trình độ của bạn.
• Giày trượt (Ski Boots): Phải vừa vặn, ôm chân nhưng không gây đau.
• Gậy trượt (Poles): Giúp giữ thăng bằng và hỗ trợ di chuyển trên địa hình phẳng.

Trang phục

Nguyên tắc mặc đồ ba lớp là phương pháp hiệu quả nhất để giữ ấm và khô thoáng.

• Lớp nền (Base Layer): Áo và quần giữ nhiệt làm từ len merino hoặc sợi tổng hợp giúp thoát mồ hôi, giữ cho cơ thể luôn khô ráo.
• Lớp giữa (Mid Layer): Một chiếc áo nỉ (fleece) hoặc áo phao mỏng có tác dụng cách nhiệt, giữ lại không khí ấm quanh cơ thể.
• Lớp ngoài (Outer Layer): Quần và áo khoác chuyên dụng có khả năng chống thấm nước và chống gió để bảo vệ bạn khỏi các yếu tố thời tiết.

Phụ kiện an toàn

• Mũ bảo hiểm: Là vật dụng bắt buộc để bảo vệ đầu khỏi các va chạm.
• Kính trượt tuyết (Goggles): Bảo vệ mắt khỏi tia UV, gió, tuyết và tăng cường tầm nhìn.
• Găng tay: Chọn loại găng tay chống thấm nước và có lớp lót giữ ấm.
• Vớ (Tất): Sử dụng vớ dài, làm từ chất liệu tổng hợp hoặc len để giữ ấm và tránh phồng rộp.

Việt Nam không có tuyết tự nhiên, nhưng điều đó không ngăn cản người yêu thích outdoor khám phá môn thể thao này. Bạn có thể bắt đầu làm quen với cảm giác trượt tại các khu vui chơi tuyết nhân tạo trong nhà như Snow Town ở Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là cơ hội tốt để học các kỹ thuật cơ bản trước khi ra một dốc tuyết thật.

Khi đã sẵn sàng, các điểm đến quốc tế gần Việt Nam như Nhật Bản, Hàn Quốc là những lựa chọn tuyệt vời với nhiều khu trượt tuyết đẳng cấp thế giới. Nhiều người Việt kết hợp du lịch mùa đông với trải nghiệm trượt tuyết. Trang phục outdoor bạn dùng cho các chuyến trekking Sapa, Fansipan như áo khoác chống thấm, áo giữ nhiệt hoàn toàn có thể tái sử dụng, giúp bạn tiết kiệm chi phí chuẩn bị.