Lược sử về chiếc ba lô leo núi hiện đại

Lịch sử thiết kế và phát triển của ba lô leo núi hiện đại là một chủ đề khó. Lý do cho điều đó là sự phát triển không theo tuyến tính, có nhiều tính năng giống nhau xuất hiện ở những nơi khác nhau vào những thời điểm khác nhau, và bởi vì xác định những tiêu chuẩn để cấu thành một chiếc ba lô hiện đại là một điều khó khăn.

Nhìn lại lịch sử, con người luôn mang trên lưng những thứ đồ đạc. Một trong những cách xưa nhất đã được thực hiện, liên quan đến cuộc thảo luận của chúng ta về sự phát triển của balo, là người xưa sử dụng một chiếc túi có dây đeo vai kèm theo,những chiếc túi như vậy mà chúng tôi thấy được sử dụng bởi những người như Nessmuk và Kephart. Một cách khác mà mọi thứ có thể được mang trên lưng là sử dụng khung có dây đeo vai kèm theo. Sau đó, người ta gắn bánh răng, thùng, hộp, v.v. Thiết kế gói đồ trên khung của  Alaska là một ví dụ điển hình, và được lấy cảm hứng từ thiết kế khung của người Mỹ bản địa trước đó.

Ở Trung Quốc xưa, trong các bức tranh hay tài liệu lịch sử, có thể thấy những người học trò  xưa khi lên kinh đô dự thi, họ thường gói đồ đạt vào một cái giỏ  ( có thể được làm từ tre và vải, rồi nối nó với một bộ khung để đeo trên vai khi thực hiện hành trình đi bộ có thể là hàng tháng trời từ quê nhà)

Trong khi cả hai cách tiếp cận trên đều liên quan đến ba lô hiện đại và cho phép con người mang theo nhiều công cụ hơn nhưng tôi sẽ không gọi một trong hai phương pháp đó là ba lô hiện đại. Trong bài đăng này, tôi sẽ xem xét các sự kiện lịch sử của sự hội tụ giữa hai đặc điểm này. Ý tôi là, tôi sẽ xem xét sự xuất hiện của một chiếc túi có khung chịu trọng lượng và tản lực từ bên trong hoặc bên ngoài. Ngoài ra, xin lưu ý rằng đây chỉ là một vài ghi chú tôi đã tập hợp lại theo quan điểm và sự hiểu biết của tác giả của tác giả, nên nó chỉ có giá trị tham khảo.

Với sự sáng tạo của con người, một chiếc ba lô đáp ứng các tiêu chí trên có lẽ đã xuất hiện trong lịch sử rất nhiều lần ở nhiều nơi khác nhau trên thế giới. Trong bài đăng này, tôi sẽ cố gắng xem xét việc sử dụng rộng rãi hơn các thiết kế như vậy, có ảnh hưởng trực tiếp hơn đến các gói mà chúng ta thấy ngày nay. Tuy nhiên, một trong những trường hợp được ghi nhận sớm nhất về thiết kế balo mang xu hướng hiện đại, có lẽ có từ năm 3300 trước Công nguyên. Đó là túi Otzi, bên cạnh thi thể người Otzi được tìm thấy đóng băng trên dãy Alps. Chúng tôi không thể nói chắc chắn chính xác gói trông như thế nào, nhưng một khả năng tái tạo trông giống như sau:

Nếu chiếc ba lô của Otzi trên thực tế trông giống với bản dựng lại ở trên, thì nó hẳn là một thiết kế tương đối hiện đại. Nó có một khung bên ngoài với các mảnh chéo và một chiếc túi đi kèm, Tất nhiên, đây chỉ là phỏng đoán. Vì tất cả những gì chúng ta biết, những mảnh được phát hiện có thể là bộ phận của một chiếc giày tuyết. Cũng không rõ đây là phát minh của một cá nhân sáng tạo hay nó là một thiết kế phổ biến và được sử dụng rộng rãi vào thời điểm đó. Và vì một lý do nào đó, việc sử dụng thiết kế này không dễ dàng được nhìn thấy trong nhiều thiên niên kỷ tiếp theo.

Sự xuất hiện rõ ràng, phổ biến và được bảo quản tốt đầu tiên của một chiếc ba lô có khung là ở Na Uy vào cuối những năm 1800. Cái túi mà bạn nhìn thấy bên dưới được gọi là sekk med meis, nghĩa đen là “túi có khung” và có từ năm 1880.

Một lần nữa, nó có một khung mà một chiếc túi được gắn vào. Bản thân chiếc túi này là điển hình của những chiếc ba lô  được sử dụng vào thời điểm đó. Có thể có một dây đeo quấn quanh eo, nhưng dường như không có bất kỳ chức năng chịu lực nào. Có lẽ thiết kế ba lô có khung được cấp bằng sáng chế đầu tiên là của Đại tá Merriam vào năm 1886. Nó là một thiết kế sửa đổi cho những chiếc ba lô quân sự điển hình được mang vào thời điểm đó.

Mặc dù khung có vẻ cồng kềnh và chưa bao giờ được sử dụng rộng rãi, nhưng đây là lần đầu tiên xuất hiện rõ ràng về nỗ lực chuyển trọng lượng của balo ra khỏi vai và lên hông. Mặc dù nó không có đai hông đầy đủ, nhưng thiết kế cho phép chuyển trọng lượng đáng kể sang hông, cho phép mang vác nặng hơn.

Thiết kế ba lô được cấp bằng sáng chế tiếp theo là của Ole F. Bergans người Na Uy vào năm 1909.

Sự tương đồng với những chiếc ba lô có khung của Na Uy vào thế kỷ 19 là rất rõ ràng. Nó sử dụng cùng một thiết kế ba lô đã được sử dụng bởi những người như Nessmuk và Kephart, và thêm một khung kim loại thay vì khung gỗ mà chúng ta đã thấy trong năm 1880 sekk med meis. Khung kim loại được định hình theo cơ thể, và mặc dù không có đai hông, hình dạng cong của phần thắt lưng sẽ cho phép ít nhất một phần trọng lượng truyền xuống hông.

Năm 1922, Lloyd F. Nelson được cấp bằng sáng chế cho ba lô Trapper Nelson. Nó dựa trên các thiết kế khung bao bì của người Mỹ bản địa trước đó và rõ ràng là phát triển tách biệt với các thiết kế balo của Na Uy. 

Balo có một khung đầy đủ với một túi đính kèm, có thể được tháo ra. Phần thắt lưng cong mà chúng ta thấy trên thiết kế của Bergans không xuất hiện ở đây, Mặc dù là một thiết kế sau này, nhưng balo Trapper Nelson dường như không hiện đại hơn so với thiết kế Bergans trước đó. Mặc dù vậy, nó đã tương đối thành công về mặt thương mại.

Bước tiếp theo trong quá trình phát triển của chiếc ba lô hiện đại xảy ra vào năm 1952 khi Asher “Dick” Kelty và Nena Kelty bắt đầu sản xuất những chiếc ba lô trong nhà để xe của họ. Các balo của họ có khung nhôm bên ngoài chạy dọc theo toàn bộ chiều dài của gói và có đai hông cho phép chuyển trọng lượng xuống hông.

Mặc dù Kelty không làm mẫu thiết kế của họ, nhưng họ được công nhận rộng rãi là những người đầu tiên giới thiệu thiết kế  này trên thị trường. Tuy nhiên nó vẫn thiếu một đai hông có đệm đầy đủ. Trên một balo hiện đại, thiết kế đai hông có thể cho phép chuyển hơn từ 60% tới 90% trọng lượng lên hông. Điều này vẫn không thể thực hiện được với thiết kế đai mỏng của những chiếc túi Kelty đời đầu. Các balo Kelty do Jim Whittaker và nhóm của ông mang trên Everest vào năm 1963, vẫn chưa được quấn đầy đủ quanh đai hông có đệm.

Vào khoảng cuối những năm 1960, Kelty bắt đầu cung cấp một loại dây quấn có đệm quanh thắt lưng như một lựa chọn trên balo của họ. Tôi không thể tìm thấy ngày chính xác hoặc để xác định xem thiết kế thắt lưng có bắt nguồn từ bất kỳ đối thủ cạnh tranh nào của nó hay không.

Vào năm 1970, Kelty giới thiệu khóa thắt lưng hông có thể tháo rời nhanh chóng và đến năm 1972, khi Kelty Tioga được giới thiệu, chiếc ba lô khung bên ngoài quen thuộc đã ra đời, hoàn chỉnh với túi, khung đầy đủ và đai hông có đệm đầy đủ có khả năng chuyển trọng lượng đáng kể đến hông.

Hình trên cho thấy một ba lô Kelty Tioga hiện đại. Nó có tất cả các tính năng của những gì tôi sẽ coi là một chiếc ba lô hiện đại.

Khi tất cả các tính năng của một chiếc ba lô hiện đại kết hợp với nhau, ngay sau đó, ba lô với khung bên trong đã được ra mắt. Có một số cuộc tranh luận về việc ai đã tạo ra nguyên mẫu đầu tiên, nhưng người ta thường chấp nhận rằng vào năm 1973 Kelty đã phát hành mẫu thương mại đầu tiên.

Kelty Tour mà bạn nhìn thấy trong hình trên là dòng sản phẩm đầu tiên của dòng balo đã thống trị lĩnh vực ba lô, trở thành nguyên mẫu của ba lô leo núi hiện đại ngày nay. Nó có một túi có ngăn lớn, với một khung chiều dài đầy đủ được chứa bên trong, giúp chuyển trọng lượng gói hàng vào hông bằng cách sử dụng một đai hông có đệm đầy đủ. 

https://wetrek.vn/san-pham/balo-leo-nui.htm

Tuy nhiên, có một sự phát triển khác gần đây hơn trong quá trình phát triển của ba lô hiện đại, mà đôi khi bị bỏ qua vì thị trường tương đối nhỏ mà nó tiếp cận. Nó bắt đầu vào năm 1997 khi Patrick Smith thành lập Kifaru. Kifaru, cùng với một số công ty khác đã đi tiên phong trong việc tạo ra  khung bên ngoài, mà hầu hết mọi người sẽ khó nhận ra. Các thiết kế tương tự được cung cấp bởi Stone Glacier, Mystery Ranch, Kuiu và Paradox Packs.

Hình trên cho thấy một gói Stone Glacier, sử dụng hệ thống khung Krux của họ. Các gói này chủ yếu được sử dụng bởi các thợ săn, đòi hỏi khả năng mang vác rất nặng. 

Tất cả những điều trên chỉ là sơ lược của tôi về lịch sử và sự phát triển của balo hiện đại. Tất nhiên, cùng với đó, các thiết kế khác nhau đã cùng tồn tại. Túi không khung vẫn tồn tại và phổ biến trong giới ba lô siêu nhẹ; các balo có khung bên ngoài như Kelty Tioga vẫn đang được sản xuất và có thể được nhìn thấy trên đường mòn, và ở một số khu vực, thậm chí các phương pháp cũ hơn để mang đồ ngoài balo vẫn được áp dụng.

Nguồn (https://woodtrekker.blogspot.com)