Cô gái Singapore đã chinh phục Everest, K2 và Annapurna và vượt qua lở tuyết: Tôi cảm thấy mình sống trọn vẹn trên núi

Vincere Zeng là người phụ nữ Singapore đầu tiên đặt chân lên đỉnh Annapurna I — một ngọn núi nổi tiếng vì các vụ lở tuyết và tường băng — và cũng là người Singapore đầu tiên leo K2, nơi các tháp băng có thể sập bất ngờ. Gặp gỡ nữ leo núi tiên phong từng bị phớt lờ với lời nhận xét “cô bé Á châu nhỏ nhắn”

Núi cao nhất hành tinh, Everest, từ lâu đã là biểu tượng cho chiến thắng của tinh thần con người. Nhiều leo núi mất nhiều năm để luyện tập và sáu đến chín tuần để leo lên đỉnh, bao gồm cả hành trình đến trại cơ sở và thời gian thích nghi độ cao. 

Lý do là chặng cuối từ trại cơ sở ở độ cao 5,364 m đến đỉnh ở 8,848 m là gần 3,500 m. Và bất cứ độ cao nào trên 8,000 m được gọi là Vùng Chết – mức oxy giảm chỉ còn khoảng 33% so với mực nước biển và nhiệt độ có thể xuống tới -40 °C.

Trong gió mạnh, các leo núi phải vượt qua vách đá hẹp, sống lưng dao cạo, và vách đá đứng với giày đinh, rìu băng và dây đã được cố định. 

Sau thời gian huấn luyện khắc nghiệt, một cô gái trẻ người Singapore đã hoàn thành trong 36 giờ, vào năm 2023. Người leo núi đó là Vincere Zeng, 33 tuổi. 

ĐẠT ĐỈNH EVEREST TRONG 36 GIỜ

Trong giới leo núi, việc đẩy thẳng tới đỉnh gọi là “leo tốc độ” (speed ascent). Zeng đã chuẩn bị không ngừng nghỉ, tập trung vào rèn sức bền như chạy bộ, trail running và leo cầu thang, cùng kỹ năng leo núi như leo đá.

“Ngày tôi chinh phục Everest, gió khoảng 40 km/giờ. Tôi giơ tay chụp ảnh khoảng 5 phút. Khi đó, tay tôi tê cứng tới một tháng.” – Zeng.

Tuy nhiên, một điều Zeng không lường trước là bị ốm trong quá trình leo. Trên đường đến trại cơ sở Everest, cô bị cúm. Sau đó, tại trại cơ sở hai tuần trước đợt leo lên đỉnh, cô nhiễm COVID‑19, khiến cô còn ho nhẹ khi chuẩn bị leo cao.

“Ở độ cao 5,300 m, cơ thể không thể hồi phục hoàn toàn từ bệnh tật. Bất kỳ bệnh hô hấp hay liên quan đến phổi nào đều rất nguy hiểm vì độ cao gây ảnh hưởng tới phổi,” cô nói.

Tuy nhiên, cô không thể chờ lâu hơn – khung thời gian thời tiết phù hợp để leo lên đỉnh đang dần khép lại. “Mỗi đêm, tôi tự hỏi bản thân có nên thử không? Cuối cùng, tôi hỏi nếu không thử thì mình có hối tiếc không. Câu trả lời là ‘có’. Vậy nên tôi quyết định thử,” cô nói với CNA Women. 

“Khi tôi đang leo núi Aconcagua [ở Argentina], đồng đội của tôi – một phi hành gia người Ý – đã cho tôi xem một bức ảnh chụp Everest từ không gian. Đó là lúc cái tên ‘Everest’ thật sự in dấu trong tâm trí tôi,” Zeng kể lại.(Ảnh: Song Yujiang)

Sự chuẩn bị của cô đã được đền đáp. Zeng đã leo hành trình đáng kinh ngạc. Cô buộc phải dừng lại vài giờ vì tiêu chảy do thứ gì đó đã ăn. Sau đó tiếp tục và đạt đỉnh Everest trong bóng tối lúc 3:30 AM ngày 18/5/2023. Tổng thời gian leo: 36 giờ. 

Cô không dừng lại để tận hưởng chiến thắng. “Trên núi, khi nói ‘summit’ không phải là về việc lên đỉnh. Mà là về việc trở về nhà. Trong các leo núi độ cao, hơn 70% ca tử vong xảy ra trong lúc xuống.”

“Bạn rất có động lực khi leo lên. Nhưng nhiều khi, một khi đến đỉnh, năng lượng bỗng cạn kiệt và rất dễ mắc sai lầm. Việc xuống núi thực sự là phần quan trọng hơn,” Zeng nhấn mạnh.

Chỉ ngay dưới đỉnh, một trong hai kính áp tròng của Zeng bị gió dữ thổi bay. Cô bị cận rất nặng (800 độ), nên phải bám vào sherpa để từ từ xuống thế giới cao nhất này một cách “bán mù”.

Cô đã xuống được núi, và không nản lòng, ngày tiếp theo leo tiếp Lhotse – đỉnh cao thứ tư thế giới – một thành tựu mà nhiều leo núi tinh tú hướng tới, vì Lhotse nối với Everest ở độ cao 7,906 m.

Vào ngày 19 tháng 5 năm 2023, Zeng trở thành người phụ nữ Đông Nam Á đầu tiên chinh phục thành công cả Everest và Lhotse liên tiếp trong cùng một chuyến thám hiểm.

MỘT NHÀ LEO NÚI “TÌNH CỜ”

Zeng chưa bao giờ có ý định trở thành một nhà leo núi. Cô gái trẻ, hiện đang là quản lý chương trình chiến lược và chuyển đổi tại một công ty phần mềm, đã leo ngọn núi đầu tiên của mình – Núi Kilimanjaro cao 5.895m ở châu Phi – như một phần của chuyến đi tốt nghiệp vào năm 2015.

Cô đã khiến chính mình ngạc nhiên với những gì mình làm được. “Người hướng dẫn người châu Phi của tôi nói rằng tôi còn leo nhanh hơn một số người khuân vác,” cô cười, và cho biết thêm rằng trước đó cô chưa từng giỏi thể thao.

“Tôi thích cảm giác tự đẩy bản thân vượt qua giới hạn và đạt được điều gì đó. Nó đã đánh thức một điều gì đó trong trái tim tôi,” cô nói.

Hai năm sau, vào năm 2017, cô đã chinh phục đỉnh Mera cao 6.476m tại Nepal mà không hề trải qua bất kỳ quá trình huấn luyện nào, và thậm chí còn hoàn thành hành trình nhanh hơn phần lớn những người khác.

Được thúc đẩy bởi thành công đó, cùng năm đó, cô tiếp tục thử sức với đỉnh Aconcagua cao 6.961m ở Argentina. Thật không may, ngày leo lên đỉnh của cô lại trùng với kỳ kinh nguyệt, khiến cô cảm thấy kiệt sức. “Cơ thể tôi hoàn toàn buông xuôi. Tôi không thể nhấc nổi chân nữa và buộc phải quay xuống,” cô kể lại.

Chính trong thất bại đó, Zeng đã tìm thấy ngọn lửa bên trong mình. Cô quyết tâm hướng tới mục tiêu tiếp theo: đỉnh Lenin cao 7.134m, nằm trên biên giới giữa Kyrgyzstan và Tajikistan.

Lần đầu tiên, cô thực sự lao vào luyện tập nghiêm túc. Cô đi bộ đường dài, leo núi đá, và bắt đầu chạy trail trong các khu rừng và đồi núi ở Bukit Timah, hồ chứa MacRitchie, cũng như tại một số khu vực ở Malaysia và Indonesia. Vào tháng 8 năm 2018, cô đã chinh phục đỉnh Lenin một cách suôn sẻ.

Zeng trong lúc luyện tập cho hành trình leo núi.(Ảnh: Song Yujiang)

Hướng tới mục tiêu chinh phục đỉnh Everest vào năm 2020, Zeng đã tăng cường gấp đôi cường độ luyện tập. Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 đã phá vỡ toàn bộ kế hoạch của cô.

Khi các hạn chế đi lại được gỡ bỏ vào năm 2021, thay vào đó cô đã leo lên đỉnh Manaslu cao 8.163m ở Nepal, lần đầu tiên thử sức với kiểu leo tốc độ trên ngọn núi cao thứ tám thế giới.

Thông thường, các nhà leo núi sẽ thuê sherpa để mang theo thiết bị nặng và cố định dây thừng trong suốt hành trình. Tuy nhiên, khi Zeng đề xuất việc leo tốc độ, công ty cung cấp sherpa đã từ chối yêu cầu của cô, nghi ngờ năng lực của cô.

“Tôi đã phải nhờ một người bạn nam đứng ra nói chuyện với quản lý thì họ mới đồng ý,” cô kể lại.

Và Zeng thực sự đã làm được điều đó. Cô gái trẻ leo từ trại cơ sở ở độ cao 4.800m lên đến điểm đỉnh phụ (foresummit) ở khoảng 8.160m chỉ trong vòng 23 giờ – trong khi hầu hết những người khác mất từ bốn đến bảy ngày.

Để bổ trợ cho hành trình leo núi, Zeng cũng tham gia các giải chạy trail, đặc biệt ở những địa hình đồi núi. Năm 2022, cô giành hạng nhất ở hạng mục nữ tại giải chạy Cameron Ultra Race 100km, tổ chức ở cao nguyên Cameron, Malaysia.

Zeng là nhà vô địch nữ cự ly 100km tại giải Cameron Ultra Race 2022. Vào tháng 9 tới, cô sẽ đại diện cho Singapore tham dự Giải Vô địch Thế giới về Chạy Núi và Đường mòn tại Tây Ban Nha.(Ảnh: Cameron Ultra Race)

Thành công đó đã tiếp thêm tự tin để cô “hồi sinh” kế hoạch chinh phục Everest – Lhotse vào năm 2023.

CHINH PHỤC NHỮNG NGỌN NÚI NGUY HIỂM NHẤT THẾ GIỚI

Hành trình leo núi của Zeng không dừng lại ở Everest và Lhotse. Vào tháng 7 năm 2023, Zeng đã chinh phục một ngọn núi còn nguy hiểm hơn nhiều – K2 tại Pakistan.

Với độ cao 8.611m, K2 nổi tiếng với địa hình dựng đứng – đòi hỏi kỹ thuật leo đá và băng – cùng điều kiện thời tiết cực kỳ khó lường. Trước năm 2021, cứ bốn người lên được đỉnh K2 thì có một người thiệt mạng.

Các nhà leo núi phải mang theo hơn 10kg thiết bị, bao gồm bộ đồ lông chống lạnh, giày chuyên dụng, mũ bảo hiểm, găng tay, bình oxy, đinh ba, rìu băng, thực phẩm và nước uống – Zeng cho biết. Trong ảnh, cô đang leo núi K2.(Ảnh: Song Yujiang)

Một trong những phần khó nhất của hành trình leo K2 được gọi là “Bottleneck” – một đoạn dốc đứng từ 70 đến 80 độ gồm băng và tuyết. Sau đó là một đoạn ngang hẹp, trơn trượt phủ băng (một gờ đá), nơi các nhà leo núi phải bước nghiêng người men qua, bên dưới những tháp băng khổng lồ có thể đổ sập bất cứ lúc nào mà không hề báo trước.

Khi Zeng đến đoạn băng ngang này, một porter người Pakistan vừa rơi xuống và đang treo ngược trên dây cố định, lơ lửng cách mặt sông băng hàng nghìn mét bên dưới. Trong lúc rơi, anh ta đã làm bật các móc neo của dây an toàn mà các nhà leo núi khác đang dùng để cố định.

Suốt hai đến ba giờ trong đêm hôm đó, Zeng phải chênh vênh giữ thăng bằng trên đoạn băng ngang hẹp, trong khi các sherpa cố gắng thực hiện việc cứu hộ. Người porter đã không qua khỏi.

“Tôi rất sợ. Lúc đó trời tối, và khi nhìn xuống, bạn không thấy đáy đâu cả. Nhưng vì có rất nhiều người leo phía sau, tôi không thể quay lại,” cô kể lại. “Đó là khu vực dễ xảy ra lở tuyết. May mắn là trận lở tuyết đêm đó trút xuống phía bên kia, không phải phía chúng tôi.”

“Khám phá bản thân và khám phá thế giới là một phần của quá trình tiến hóa,” Zeng chia sẻ, trong bức ảnh chụp tại Trại cơ sở Annapurna.(Ảnh: Song Yujiang)

Sau khi chinh phục K2, Zeng tiếp tục chinh phục Annapurna tại Nepal trong năm nay. Ngọn núi chết chóc này nổi tiếng với những bức tường băng, các trận lở tuyết và những cơn bão nguy hiểm. Trong quá khứ, khoảng một trong ba người leo lên được đỉnh Annapurna đã thiệt mạng, mặc dù tỷ lệ tử vong đã được cải thiện đáng kể trong những năm gần đây.

Do thời tiết khó lường, năm nay chỉ có duy nhất một ngày thuận lợi để thực hiện đợt leo lên đỉnh, và thời điểm đó đến sớm hơn mọi năm. Không có đủ thời gian để thích nghi độ cao một cách đầy đủ, Zeng buộc phải vượt qua các triệu chứng như đau đầu trong lúc tiến lên đỉnh.

“Có một đoạn chúng tôi bắt buộc phải băng qua nơi luôn có lở tuyết – xảy ra nhiều lần mỗi ngày. Ngay trong ngày tôi lên đỉnh, hai sherpa đã thiệt mạng tại chính đoạn đó,” Zeng chia sẻ thêm.

Zeng (bên phải) chỉ có duy nhất một ngày để thực hiện hành trình lên đỉnh Annapurna năm nay do thời tiết khó lường.(Ảnh: Mingma Jangbu Sherpa)

Vào ngày 7 tháng 4 năm 2025, Zeng đã chinh phục đỉnh Annapurna – trở thành người Singapore đầu tiên làm được điều này.

“TÔI CẢM THẤY MÌNH ĐANG SỐNG THỰC SỰ GIỮA NHỮNG NGỌN NÚI”

Kể từ đó, Zeng đã leo lên sáu ngọn núi cao trên 8.000m – gồm Annapurna, K2, Everest, Lhotse, Manaslu, cũng như Makalu ở Nepal vào tháng 5 vừa qua. Cô hy vọng sẽ tiếp tục bổ sung thêm nhiều đỉnh núi nữa vào danh sách của mình và đưa “chấm đỏ bé nhỏ” Singapore lên bản đồ leo núi thế giới.

Mỗi năm, cô thường xin nghỉ một tháng làm việc để thực hiện các hành trình leo núi.

Sinh ra tại Tứ Xuyên, Trung Quốc và lớn lên trong một gia đình đơn thân – bố mẹ cô ly hôn khi cô còn là một đứa bé – Zeng đã giành được học bổng sang Singapore học tập khi mới 17 tuổi, và trở thành công dân Singapore vào năm 2021, khi cô 29 tuổi.

Dù thường xuyên bị đánh giá thấp là “cô gái châu Á nhỏ bé và trẻ tuổi” – cô cao 1,62m – Zeng cho biết tinh thần vượt qua giới hạn và luôn tìm kiếm những thử thách mới chính là điều đã định hình cuộc sống của cô. Cô hy vọng có thể truyền cảm hứng để người khác cũng làm điều tương tự, dù là trong leo núi hay trong bất kỳ lĩnh vực nào khác.

“Khi bạn đang leo núi, bạn hoàn toàn tập trung, kết nối và vững vàng. Bạn chú tâm vào hơi thở, vào từng bước đi tiếp theo. Đó là một cảm giác thiền định,” Zeng chia sẻ, trong bức ảnh chụp khi cô đang leo núi Makalu.(Ảnh: Pem Lakpa Sherpa)

Zeng cho biết thêm rằng, leo núi không nguy hiểm như nhiều người vẫn nghĩ. Khi môn thể thao này ngày càng mang tính thương mại hơn, tỷ lệ tử vong ở hầu hết các ngọn núi đã giảm mạnh theo thời gian.

Việc huấn luyện và lên kế hoạch bài bản giúp giảm thiểu rủi ro một cách đáng kể, Zeng nói thêm. Ví dụ, tỷ lệ tử vong ở Everest đã giảm xuống còn khoảng 1% trong vài thập kỷ gần đây, nhờ vào các biện pháp an toàn và công nghệ dự báo thời tiết ngày càng được cải thiện.

Tuy nhiên, những ngọn núi như K2 và Annapurna vẫn luôn hiểm trở, ngay cả với các vận động viên chuyên nghiệp có sự chuẩn bị kỹ càng. Zeng vẫn tiếp tục can đảm đối mặt với những ngọn núi này bởi đó là nơi cô cảm thấy mình thực sự đang sống.

“Tôi thà chết ở một nơi mình yêu, còn hơn là nằm trên giường bệnh,” cô chiêm nghiệm.

Nhưng khi có người nói rằng Zeng đã “chinh phục” một ngọn núi, cô luôn nhanh chóng đính chính lại.

“Xin đừng dùng từ ‘chinh phục’,” cô nói. “Trên núi, có quá nhiều điều bạn không thể kiểm soát. Tôi nghĩ nó giống như việc bạn được ngọn núi chấp nhận, và bạn chỉ đơn giản là một phần của nó.”

“Khi bạn đứng trên một ngọn núi cao 8.000 mét, mọi thứ đều trắng xóa; một cảm giác vô tận. Bạn chỉ là một chấm nhỏ bé giữa vũ trụ. Bạn buông bỏ toàn bộ cái tôi của mình,” cô chia sẻ.

(Theo CNA, việt hoá bởi WeTrek)