[WeTrekology] Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Chọn Lều Du Lịch (Backpacking Tents)

Chọn lều cũng tương tự như chọn nhà. Lều cũng vật dụng thiết yếu thứ 10 trong danh sách 10 Vật Dụng Outdoor Thiết Yếu (The Ten Essentials) - danh sách do CLB Những Người Leo Núi kiến nghị. Một chiếc lều phù hơp cần đáp ứng cả 2 yếu tố: 

 

1. Mục đích sử dụng lều: lều cho cắm trại (camping tents) hay lều cho du lịch dã ngoại (backpacking tents).

2. Tổng hoà 3 yếu tố: giá lều, không gian lều và trọng lượng lều.

Xem thêm Hướng Dẫn Cơ Bản Cách Chọn Lều Du Lịch.  

 

Khi đã nắm được hướng dẫn cơ bản ở trên, để mua sắm lều du lịch (lều dã ngoại, backpacking tents) và đang muốn nâng cấp lều, hãy đọc bài viết sau để có cái nhìn rõ ràng hơn về thiết kế cũng như cấu trúc lều du lịch.

Không gian bên trong lều nên có kích thước lý tưởng - không quá chật, không quá quá rộng (bởi không gian lớn đồng nghĩa với trọng lượng lều tăng). Một chiếc lều hoàn hảo là một chiếc lều đem lại cảm giác rộng vừa đủ.
 

Có một sự thật cần ghi nhớ: Không phải tất cả lều đôi (hay đơn, ba, bốn người) đều bằng nhau. Không có tiêu chuẩn công nghiệp nào xác định kính thước lều cho từng số lượng người. Bởi vậy rất có thể các thông số về lều đôi của hãng A khác biệt đáng kể với lều đôi của hãng B.

Nhưng nhìn chung, thiết kế lều tiêu chuẩn cho 2 người thường yêu cầu 2 miếng đệm ngủ kích thước 183 x 50 cm (72" x 20") phải đặt được vừa sát cạnh nhau, không chồng lên nhau. Phần lớn các hãng outdoor hàng đầu đều tuân thủ tiêu chuẩn này. Nhưng nếu bạn và người đồng hành của bạn đã từng chui vào một chiếc lều đôi và chợt nhận ra, "Nó có vẻ hơi chật", thì yên tâm, các bạn không phải là người duy nhất.

Để làm cho trọng lượng lều giảm bớt, lều du lịch dã ngoại có xu hướng thiết kế không gian hiệu quả, làm tường lều nghiêng về phía đỉnh lều, và có thể khiến không gian trong lều trở nên hơi gò bó một chút. Tuy nhiên, hầu hết chung ta dành thời gian trong lều để nằm. Vậy thì liệu không gian đứng, ngồi trong lều có quan trọng? Câu trả lời là có thể quan trọng, nếu đang có một cơn mưa nhiệt đới dai dẳng, giam chân bạn ở trong lều một hoặc vài ngày. Trong thời gian bạn không ngủ, sẽ rất tuyệt với nếu có thêm một chút không gian trống để sinh hoạt.

Khi đánh giá sức chứa của lều, lời khuyên chung của chúng tôi cho bạn như sau: Hãy nghĩ đến sự vừa vặn vừa đủ.

Nếu bạn muốn thêm không gian trống, hãy cân nhắc việc tăng sức chứa của lều thêm 1 người (ví dụ 2 người thì mua lều 3 người). Cụ thể hơn, đó là khi  bạn hoặc người đồng hành của bạn:

Thông thường, 3 đặc tính kỹ thuật được cung cấp bởi nhà sản xuất sẽ giúp bạn tưởng tượng được không gian trong lều.

Tuy nhiên những đặc tính kỹ thuật này không thể giúp bạn đo độ nghiêng của tường lều. Tường lều càng thẳng đứng thì không gian "sống" trong lều càng nhiều. Độ cao tường của mỗi lều cũng khác nhau. Một số lều tròn, giống mái vòm, đem lại nhiều khoảng không hơn. Số khác có dáng nhọn hình chữ V, không gian giới hạn xuống mức tối thiểu nhưng trọng lượng tiết kiệm được nhiều hơn.

Vậy làm sao bạn có thể đánh giá được thể tích không gian trong lều? Có thể làm theo 3 cách:

Kích thước: Chi tiết sàn lều là các con số chỉ ra kích thước chiều dài và chiều rộng, thường dùng đơn vị inches. Nhớ rằng chi tiết sàn lều chỉ liệt kê các số đo sàn ở vị rộng nhất.

Có nhiều sàn lều không phải hình chữ nhật. Một số dài hơn và hẹp hơn ở phía chân (một cách để giảm trọng lượng). Một số có thiết kế gồm 3- hoặc 4-đoạn khung tạo thành sàn hình lục giác (diện tích vùng hông sàn rộng hơn).  Phần khung thêm vào sàn (thường thấy ở loại lều mở rộng và lều 4 mùa) giúp tăng độ ổn định nhưng cũng tăng trọng lượng của lều.

 

Tấm đệm ngủ tiêu chuẩn rộng 20 inch (51cm) cho mỗi người từ 14 đến 15 inch (38 cm) để cử động - không rộng nhưng vừa đủ. Độ dài của lều sẽ vừa vặn với những người có kích thước trung bình, tuy nhiên những người cao cỡ 6 feet (72 inch/183 cm) hoặc cao hơn có thể cảm thấy gò bó một chút bên trong lều dù có độ dài thông thường khoảng 84 inch (212 cm). Tại sao? Do phần lớn tường lều đều nghiêng dốc ở phần đầu và chân lều.

Lời khuyên cho những người cao: Chọn những lều có độ dài sàn khoảng 90" (228 cm) hoặc cao hơn.
 
Độ cao đỉnh: Nhìn chung, đỉnh lều càng cao thì không gian bên trong lều càng rộng. Hãy hiểu rõ rằng, độ cao đỉnh chỉ đo điểm cao nhất của lều, nó không miêu tả toàn bộ không gian bên trong lều cũng như độ nghiêng của tường lều.

CÁC LOẠI LỀU THEO MÙA

Lều 3 mùa (3-season Tents):

Là sự lựa chọn phổ biến cho loại lều du lịch dã ngoại. Lều 3 mùa nhẹ, được thiết kế phù hợp với các điều kiện thời tiết: xuân, hè, thu. Loại này thường được trang bị cửa lưới để thoáng khí. Cửa lưới giúp chống côn trùng nhưng có thể vẫn để lọt bụi, cát. Khi được dựng đúng cách và dùng thêm một tấm phủ lều, lều 3 mùa có thể chịu được mưa lớn, tuy nhiên lều 3 mùa không phải là lựa chọn tốt nhất để chịu đựng mưa lớn kéo dài, gió dữ dội hay tuyết rơi dày.

Những chức năng chính của lều 3 mùa:

Lều 3 mùa mở rộng (Extended Tents):

Loại lều này được thiết kế dựa trên mục đích sử dụng của lều 3 mùa, phù hợp với mua hè, đầu xuân hay cuối thu.

Mục đích của loại lều này: cung cấp sự cân bằng giữa khả năng thông gió, tính chắc chắn, khả năng giữ ấm. Loại này thường gồm 1 hoặc 2 xương lều, ít cửa lưới hơn, khiến chúng ấm hơn và chắc chắn hơn "người anh em" lều 3 mùa.

Trọng lượng của lều 3 mùa mở rộng lớn hơn, nhưng không quá nhiều. Lều 3 mùa mở rộng là sự lựa chọn tốt cho những người thường xuyên đi du lịch dã ngoại ở những địa điểm mạo điểm trên cao. Tuy rất chắc chắn, loại lều này không hoàn toàn kiên cố cho mùa đông khắc nghiệt như là loại lều 4 mùa.

Được chế tạo để chống chọi với gió dữ dội và tuyết lớn, lều leo núi có thể sử dụng được trong mọi thời tiết. Chức năng chính của loại lều này là đứng vững, chắc chắn khi phải đối mặt với thời tiết khắc nghiệt. 

Sử dụng nhiều xương lều hơn và vải sợi nặng hơn lều 3 mùa, bởi vậy chúng cũng nặng hơn, Thiết kế mái vòm tròn, loại bỏ kiểu mái phẳng để tránh tuyết đọng.

Loại lều này có ít cửa lưới hơn, và tấm phủ lều được kéo dài xuống sát mặt đất, thiết kế này có thể làm lều hơi nóng và kín gió trong thời tiết ôn hoà, tuy nhiên khi gió bắt đầu thồi mạnh thì lều 4 mùa này sẽ là nơi ẩn trú rất yên tâm.

Lều siêu nhẹ được chế tạo từ vải sợi siêu nhẹ. Giống như các vật dụng siêu nhẹ khác, Lều siêu nhẹ là thiết bị đòi hỏi sự chăm sóc đặc biệt và tận tâm từ người sở hữu.

Ví dụ, sự chăm sóc cẩn thận có thể nằm ở việc lựa chọn địa điểm cắm trại. Nếu như địa điểm nhiều đá, rễ cây hay gai thông, tất các vật liệu có nguy cơ làm rách vải đó cần được dọn sạch, hoặc tìm một địa điểm khác. Do cửa lưới của lều siêu nhẹ hết sức mỏng để giảm tối thiểu trọng lượng, cần cẩn thận để tránh làm rách hay thủng. Một tấm trải lều kèm theo là sự lựa chọn thông minh để bảo vệ sàn lều, cũng được làm bằng vải siêu nhẹ. Nhưng điều đó cũng có nghĩa là bạn phải mang nặng hơn chút.

Ưu điểm: Nhẹ, chiếm ít không gian hơn trong balô

Nhược điểm: Tương đối mỏng manh khi so với lều 3 mùa. 

Phần lớn lều được thiết kế 2 lớp - một lớp chính (với sàn chống nước và mái vòm thoáng khí) với một tấm phủ lều có thể tháo rời khi cần. Lều môt lớp thường được sử dụng bởi những người leo núi cao, được thiết kể để chống tuyết hơn là mưa. Tường lều được làm bằng vải chống nước/thoáng khí (thường là Gore-Tex hay eVent) và không cần tấm phủ lều. Loại lều này được bịt kín trong thời tiết lạnh, nhiều tuyết, sử dụng áp lực hơi nước để tránh ngưng tụ.

Ưu điểm: Nhẹ hơn dòng lều hai lớp.
Nhược điểm: Có thể ngột ngạt, đặc biệt trong thời tiết ôn hoà.

Lều túi Bivy có khả năng chống thấm nước và thoáng khí, dễ dàng lắp đặt. Lều túi Bivy bao gồm phần lưng không thấm nước, phần phủ trên thoáng khí và chống thấm nước - tương tự như đối với lều một lớp nhưng nhỏ hơn, đóng gói gọn hơn. 

"Bivy sack" là viết tắt của "Bivouac sack" - một loại lều đơn cắm trại ngoài trời. Loại lều này bạn đầu dùng phổ biển bởi những người leo núi, sau đó dân du lich dã ngoại dần dần đón nhận và sử dụng nó. Một số mẫu lều cơ bản có phần đầu hở mặt; nhưng các mẫu khác đã hỗ trợ đầy đủ bao gồm lưới chống bọ và côn trùng. 

Một khi bạn không cảm thấy khó chịu khi phải ngủ trong một không gian gò bó, lều túi Bivy là một sự lựa chọn tuyệt vời cho bạn. Điểm trừ nổi bật: không có chỗ ngồi. Thay quần áo trong túi ngủ là một thử thách (hoặc có thể nói là không thể).

Ưu điểm: Tiết kiệm diện tích và trọng lượng
Nhược điểm: Có thể cảm thấy chật chội, người dùng có thể bị côn trùng quấy rầy đối với một số mẫu không có lưới ngăn.

Bạt che, lều không sàn (Tarp Shelters, Floorless Tents):

Bạt che đơn giản dùng để chống mưa - là một tấm vải có thể buộc lên cây hay đôi khi là buộc vào gậy leo núi. 

Lều không sàn (gần giống lều một lớp, thường có hình tam giác) được sử dụng chủ yếu bởi những người cắm trại nơi nhiều tuyết.

Ưu điểm: Là lựa chọn nhẹ nhàng, đơn giản, nhỏ gọn hơn.

Nhược điểm: Người sử dụng có thể bị côn trùng quấy rầy, không phù hợp với điều khiện khắc nghiệt, gió mạnh.

Võng (Hammocks):

Võng dã ngoại cũng là một lựa chọn tối giản khác. Võng giữ cho người nằm lơ lửng trên mặt đất, được cố định ở 2 đầu (thường treo trên cây). Chúng trông giống như một tấm phủ lều, dạng lưới chống côn trùng, thiết kế với lối vào thông minh.

Ưu điểm: Nhẹ và nhỏ gọn.
Nhược điẻm: Cần học cách mắc võng và nằm ngủ trên võng. Không phải dễ dàng để tìm được chỗ mắc võng lý tưởng.

Màn dã ngoại (Bug Shelters):

Như một tấm lưới chống côn trùng, có khung dựng, thường không có sàn.

Ưu điểm: Siêu nhẹ và gọn.
Nhược điểm: Chỉ dùng khi trời không mưa, cần chắc chắn màn dã ngoại được nhét kín phía dưới lưng bạn.

CÁC THUẬT NGỮ VỀ LỀU DÃ NGOẠI:

Dưới đây là một số thuật ngữ được sử dụng rộng rãi:

Trọng lượng tối thiểu (Minimum weight):

Được sử dụng để so sánh trọng lượng lều. Đây là tổng trọng lượng của thân lều, tấm phủ lều và xương lều - các phần quan trọng nhất. Bạn có thể phải đóng gói các thiết bị liên quan đến lều khác (ví dụ: cọc lều, tấm trải lều), các chỉ số này sẽ được nhà sản xuất hiển thị là "trọng lượng kéo theo - trail weight". Thường được trích dẫn là trọng lượng trung bình, thông số này được cung cấp bởi từng hãng. Trọng lượng trung bình tối thiểu của lều có thể khác biệt một chút so với thông tin của nhà sản xuất.

Trọng lượng đóng gói (Packaged Weight):

Trọng lượng này bao gồm tất cả các thành phần của lều bao gồm: thân, tấm phủ lều, xương lều, cọc lều, túi đựng xương lều, túi đựng dụng cụ, hướng dẫn sử dụng và tất cả vật dụng khác kèm theo. Thông số này được cung cấp bởi nhà sản xuất:

Kích thước đóng gói (Packed size)

Không gian mà lều, sau khi cuộn, chiếm trọn trong balô của bạn. Bạn có thể giảm bớt bằng cách chia bộ phận của lều ra để những người khác trong nhóm mang giùm. Ví dụ, một người sẽ mang cọc, một người mang tấm phủ lều, trong khi bạn mang vải lều.

Mái hiên (Vestibule):

Phần mở rộng của tấm phủ lều, bao phủ phần diện tích để giày, balô hoặc các vật dụng bị bám bẩn, giữ chúng nằm bên ngoài chỗ ngủ. Một số lều có 2 mái hiên, khá tiện lợi. Một số hãng lều cung cấp mái hiên tuỳ chọn, có thể tạo nhiều không gian hơn so với loại tiêu chuẩn.

Dây căng lều và nút căng dây lều (Guylines and Guypoints)

Nút căng dây lều được gắn vào lều để có thể buộc dây căng lều. Dây căng lều sau đó được kéo căng và buộc hoặc quấn vào cọc lều. Chúng giúp tấm phủ lều không bị võng xuống vòm lều khi trời mưa, hoặc bị gió mạnh thổi bay lật phật bên ngoài. Dây căng lều và nút căng dây lều cũng giữ cho tấm phủ lều căng và tách biệt khỏi hệ thống thông khí của mái lều hay hệ thống giảm tích tụ hơi nước. Một số dây căng lều có chất liệu phản chiếu, là một tính năng rất hay. Nó làm cho những sợi dây căng lều mỏng dễ nhìn thấy hơn khi bạn sử dụng đèn pin vào ban đêm, hạn chế tai nạn do vấp ngã.

Ngăn đựng đồ (Pockets)

Một bộ phận ở trong lều dùng làm nơi chứa đồ. Ngăn đựng đồ là nơi bạn giữ những đồ vật quan trọng trong tầm với: đèn pin, kính, đồng hồ, dụng cụ đa năng. Một số lều có chỗ cất ở cửa lều - chỉ đơn giản gập cửa lưới lại và nhét vào ngăn ở gần. Bạn sẽ thấy các lều siêu nhẹ thường có ngăn nhỏ hoặc thậm chí không có ngăn đựng đồ nào,

Cửa lều (Doors)

Bạn sẽ muốn loại 1 cửa hay 2 cửa? Lều 2 cửa khiến việc ra vào dễ dang và thuận tiện hơn. Không cần phải bò qua nhau để đi ra đi vào. Cửa đôi, loại cửa đôi lưới, giúp việc thông khí dễ dàng hơn. 2 cửa cũng giúp thuận tiện hơn khi thời tiết xấu hoặc trời nhiều gió, chỉ cần chọn cửa ngược hướng gió để ra vào.

Điểm trừ duy nhất:

2 cửa với khoá kéo khiến cho trọng lượng lều tăng thêm một chút so với loại 1 cửa.

XƯƠNG LỀU VÀ VẢI LỀU

Chất liệu làm xương lều

Phần lớn xương lều làm bằng nhôm bởi độ chắc chắn cao, trọng lượng nhẹ và độ bền lớn. Xương bằng sợi thuỷ tinh thường nặng hơn, dễ bị vỡ nếu liên tục uốn cong. Qua nhiều năm, trong khi các nhà sản xuất cố gắng giảm trọng lượng lều bằng cách giảm đường kính xương lều, độ dày tường lều, chất liệu nhôm vẫn giữ được độ chắc chắn.
 
Những loại xương lều sau được thấy phổ biến trong các nhãn hiệu lều hàng đầu hiện nay:

• DAC Featherlite NSL
• Yunan Air Hercules
• Nhôm 6000-series
• Nhôm 7000-series

Lưu ý:

Nhà sản xuất thường có kèm theo một ống bọc ngoài kèm theo bộ xương lều, có hình dạng ống ngắn, đường kình lớn hơn xương lều một chút. Nó hoạt động như một thanh nẹp phần xương bị cong hoặc gãy. Nếu có, hãy dùng băng keo để cố định ống đúng vị trí

Vải lều:

Nylon hoặc polyester là 2 loại sợi tiêu chuẩn để làm lều. Vải Nylon nhẹ hơn, chắc chắn hơn, chống trầy xước tốt hơn. Vải Polyester chống nước tốt hơn, được đánh giá là ít hư hại hơn dưới ánh nắng mặt trời (tia UV). Bởi vậy sợi polyester được dùng phổ biến làm tấm phủ lều.

Lớp phủ ngoài:

Sàn lều và tấm phủ lều có lớp phủ chống nước ở mặt trong. Các nhà sản xuất lều có thể phủ lớp chống nước ở mặt ngoài của tấm phủ lều hoặc đôi khi cả 2 mặt.