An toàn phòng chống sét là gì?

Ngày cập nhật 05/11/2025 04:52 PM - 110 lượt xem

An toàn phòng chống sét là các kiến thức, kỹ năng và quy tắc ứng phó với dông sét giúp bạn giảm thiểu rủi ro bị sét đánh khi hoạt động ngoài trời.

Tại sao an toàn phòng chống sét quan trọng khi đi outdoor?

Việt Nam có khí hậu nhiệt đới gió mùa, mùa mưa thường đi kèm dông sét nguy hiểm. Khi bạn tham gia các hoạt động như trekking, leo núi, cắm trại, bạn thường ở những khu vực trống trải, địa hình cao, gần các vật dẫn điện tự nhiên. Điều này làm tăng nguy cơ bị sét đánh trực tiếp hoặc gián tiếp. Thiếu kiến thức phòng chống sét có thể dẫn đến tai nạn nghiêm trọng.

Ví dụ, khi leo núi Bà Đen (Tây Ninh) hoặc Fansipan (Lào Cai) vào mùa mưa, thời tiết thay đổi rất nhanh. Dông sét có thể xuất hiện đột ngột trên các đỉnh núi hoặc sườn núi trống trải. Hiểu rõ các quy tắc an toàn giúp bạn nhận biết nguy hiểm và tìm nơi trú ẩn kịp thời.

Dấu hiệu nhận biết dông sét sắp đến

Nhận biết sớm các dấu hiệu của một cơn dông giúp bạn có thời gian để hành động. Hãy chú ý đến những thay đổi của thời tiết xung quanh bạn.

Các dấu hiệu chính bao gồm:

  • Mây đen kéo đến, bầu trời tối sầm lại.
  • Gió nổi lên mạnh và lạnh hơn.
  • Nghe thấy tiếng sấm ì ầm từ xa.
  • Tóc hoặc lông tay dựng đứng, cảm thấy da ngứa ran. Đây là dấu hiệu điện tích trong không khí tăng cao và sét có thể đánh xuống bất cứ lúc nào.

Áp dụng Quy tắc 30-30

Đây là một phương pháp đơn giản và hiệu quả để ước tính khoảng cách của dông sét.

  • Thấy chớp, bắt đầu đếm: Ngay khi bạn nhìn thấy một tia chớp, hãy bắt đầu đếm số giây cho đến khi bạn nghe thấy tiếng sấm.
  • Nếu dưới 30 giây: Nếu bạn đếm được 30 giây hoặc ít hơn, cơn dông đang ở rất gần (trong vòng 10km) và nguy hiểm. Bạn cần tìm nơi trú ẩn an toàn ngay lập tức.
  • Đợi 30 phút: Sau khi nghe thấy tiếng sấm cuối cùng, hãy đợi ít nhất 30 phút trước khi rời khỏi nơi trú ẩn an toàn. Nhiều tai nạn xảy ra sau khi cơn dông có vẻ đã đi qua.

Quy tắc an toàn khi có dông sét

Khi bạn nhận thấy dấu hiệu dông sét và không thể tìm được nơi trú ẩn kiên cố, hãy tuân thủ các quy tắc sau để giảm thiểu rủi ro.

Những việc cần làm

  • Di chuyển đến vị trí thấp hơn: Tránh xa các đỉnh núi, sườn núi trống trải, và những khu vực đất cao. Hãy tìm đến các thung lũng hoặc khu vực đất trũng.
  • Tránh xa các vật cao và kim loại: Không đứng gần các cây cao đơn độc, cột điện, hàng rào kim loại. Tháo bỏ và đặt các vật dụng kim loại như gậy trekking, tripod, khung balo cách xa bạn ít nhất 30 mét.
  • Tránh xa nguồn nước: Nước là chất dẫn điện tốt. Hãy rời khỏi ao, hồ, sông, suối ngay lập tức.
  • Hạ thấp tư thế: Nếu bạn đang ở một nơi trống trải, hãy ngồi xổm xuống, gót chân chạm vào nhau, cúi đầu vào giữa hai đầu gối và bịt tai lại. Cố gắng để cơ thể tiếp xúc với mặt đất ít nhất có thể. Không nằm thẳng xuống đất.
  • Phân tán nếu đi theo nhóm: Nếu bạn đi cùng một nhóm, mọi người nên tản ra, cách nhau ít nhất 20-30 mét để tránh trường hợp sét đánh lan.

Những việc cần tránh tuyệt đối

  • Không trú ẩn dưới gốc cây cao đơn độc: Cây cao là mục tiêu thu hút sét. Sét có thể đánh vào cây và dòng điện sẽ lan truyền xuống đất hoặc các nhánh cây có thể gãy, rơi xuống.
  • Không sử dụng lều cắm trại làm nơi trú ẩn: Lều không bảo vệ bạn khỏi sét. Khung lều kim loại thậm chí còn có thể thu hút sét.
  • Không nằm thẳng xuống đất: Việc này làm tăng diện tích cơ thể tiếp xúc với mặt đất, khiến bạn dễ bị ảnh hưởng bởi dòng điện mặt đất khi sét đánh gần đó.
  • Không trú ẩn trong các hang, hốc đá nông: Dòng điện có thể truyền qua các vách đá. Hãy tìm một hang đủ sâu để bạn có thể vào bên trong ít nhất 1 mét so với cửa hang.

Làm gì khi có người bị sét đánh?

Hành động nhanh chóng và đúng cách có thể cứu sống một người. Điều quan trọng nhất là đảm bảo an toàn cho bản thân trước khi tiếp cận nạn nhân.

  • Kiểm tra an toàn: Đảm bảo nguy cơ bị sét đánh tiếp đã qua trước khi tiến lại gần nạn nhân.
  • Người bị sét đánh không tích điện: Bạn có thể chạm vào họ an toàn để sơ cứu.
  • Gọi cấp cứu: Gọi ngay cho đội cứu hộ hoặc số điện thoại khẩn cấp nếu có sóng.
  • Kiểm tra nhịp thở và mạch đập: Nếu nạn nhân không thở hoặc không có mạch, hãy thực hiện hô hấp nhân tạo (CPR) ngay lập tức nếu bạn đã được huấn luyện. Sét đánh thường gây ngừng tim và ngừng thở.
  • Sơ cứu các vết thương khác: Kiểm tra các vết bỏng, gãy xương hoặc các chấn thương khác và tiến hành sơ cứu trong khả năng.

Câu hỏi thường gặp

Lều cắm trại có an toàn khi có sét không?

Lều cắm trại không an toàn vì khung kim loại có thể hút sét và không bảo vệ bạn khỏi dòng điện mặt đất.

Quy tắc 30-30 trong phòng chống sét là gì?

Nếu bạn nghe thấy tiếng sấm trong vòng 30 giây sau khi thấy tia chớp, hãy tìm nơi trú ẩn ngay và đợi ít nhất 30 phút sau tiếng sấm cuối cùng mới ra ngoài.

Tôi có nên nằm xuống đất khi có sét không?

Không, bạn không nên nằm xuống đất vì điều đó làm tăng diện tích tiếp xúc với dòng điện lan truyền trên mặt đất.

Trang bị kiến thức an toàn phòng chống sét là một phần thiết yếu trong quá trình chuẩn bị cho mọi chuyến đi. Hãy luôn kiểm tra dự báo thời tiết và sẵn sàng thay đổi kế hoạch để đảm bảo an toàn cho bản thân và bạn đồng hành.

Xem các thiết bị đi rừng và leo núi an toàn tại WeTrek.vn.

Chia sẻ bài viết:
Showroom
Bài viết cùng chuyên mục
Ma trận lập kế hoạch lặn (Dive Planning Matrix) là gì?

Ma trận lập kế hoạch lặn (Dive Planning Matrix) là gì?

Sử dụng Ma trận lập kế hoạch lặn để xác định giới hạn an toàn cho độ sâu và thời gian lặn. Hướng dẫn này giải thích cách tính toán để tránh bệnh giảm áp và lên kế hoạch cho các lần lặn lặp lại.
Ra hiệu dưới nước (Underwater Signaling) là gì?

Ra hiệu dưới nước (Underwater Signaling) là gì?

Tìm hiểu về ra hiệu dưới nước, hệ thống ký hiệu tay bắt buộc cho mọi thợ lặn. Nắm vững các tín hiệu về không khí, sự cố, và chỉ hướng để đảm bảo an toàn và giao tiếp hiệu quả khi lặn biển.
Cứu hộ mặt nước (Surface Rescue) là gì?

Cứu hộ mặt nước (Surface Rescue) là gì?

Cứu hộ mặt nước (Surface Rescue) cung cấp kỹ năng xử lý các sự cố của thợ lặn trên mặt nước như kiệt sức, hoảng loạn hoặc gặp vấn đề thiết bị. Tìm hiểu các kỹ thuật tiếp cận, thiết lập phao nổi và kéo người gặp nạn về nơi an toàn để bảo vệ bạn lặn của bạn.
Kiểm tra độ nổi (Buoyancy Check) là gì?

Kiểm tra độ nổi (Buoyancy Check) là gì?

Hướng dẫn bạn cách thực hiện kiểm tra độ nổi (Buoyancy Check) khi lặn bình khí. Tìm hiểu các bước xác định lượng chì chính xác để đảm bảo an toàn, tiết kiệm không khí và bảo vệ môi trường biển.
Tìm dây mất (Lost Line Drill) là gì?

Tìm dây mất (Lost Line Drill) là gì?

Tìm dây mất (Lost Line Drill) là kỹ thuật an toàn thiết yếu cho thợ lặn trong môi trường kín. Hướng dẫn này chỉ bạn các bước tìm lại dây dẫn đường khi lặn hang động hoặc xác tàu, giúp bạn giữ bình tĩnh, tiết kiệm không khí và tìm lối ra an toàn.
Kiểm tra chia khí (S-Drill) là gì?

Kiểm tra chia khí (S-Drill) là gì?

Tìm hiểu kỹ năng Kiểm tra chia khí (S-Drill) để xử lý tình huống hết khí. Học các bước chia sẻ khí an toàn, cách thực hành đúng và các lỗi thường gặp để bạn và bạn lặn luôn an toàn dưới nước.
x
Nhập số điện thoại của bạn để tiếp tục
Nhập mật khẩu 4 chữ số được gửi đến
hoặc