An toàn phòng chống sét là gì?

Ngày cập nhật 05/11/2025 04:52 PM - 7 lượt xem

An toàn phòng chống sét là các kiến thức, kỹ năng và quy tắc ứng phó với dông sét giúp bạn giảm thiểu rủi ro bị sét đánh khi hoạt động ngoài trời.

Tại sao an toàn phòng chống sét quan trọng khi đi outdoor?

Việt Nam có khí hậu nhiệt đới gió mùa, mùa mưa thường đi kèm dông sét nguy hiểm. Khi bạn tham gia các hoạt động như trekking, leo núi, cắm trại, bạn thường ở những khu vực trống trải, địa hình cao, gần các vật dẫn điện tự nhiên. Điều này làm tăng nguy cơ bị sét đánh trực tiếp hoặc gián tiếp. Thiếu kiến thức phòng chống sét có thể dẫn đến tai nạn nghiêm trọng.

Ví dụ, khi leo núi Bà Đen (Tây Ninh) hoặc Fansipan (Lào Cai) vào mùa mưa, thời tiết thay đổi rất nhanh. Dông sét có thể xuất hiện đột ngột trên các đỉnh núi hoặc sườn núi trống trải. Hiểu rõ các quy tắc an toàn giúp bạn nhận biết nguy hiểm và tìm nơi trú ẩn kịp thời.

Dấu hiệu nhận biết dông sét sắp đến

Nhận biết sớm các dấu hiệu của một cơn dông giúp bạn có thời gian để hành động. Hãy chú ý đến những thay đổi của thời tiết xung quanh bạn.

Các dấu hiệu chính bao gồm:

  • Mây đen kéo đến, bầu trời tối sầm lại.
  • Gió nổi lên mạnh và lạnh hơn.
  • Nghe thấy tiếng sấm ì ầm từ xa.
  • Tóc hoặc lông tay dựng đứng, cảm thấy da ngứa ran. Đây là dấu hiệu điện tích trong không khí tăng cao và sét có thể đánh xuống bất cứ lúc nào.

Áp dụng Quy tắc 30-30

Đây là một phương pháp đơn giản và hiệu quả để ước tính khoảng cách của dông sét.

  • Thấy chớp, bắt đầu đếm: Ngay khi bạn nhìn thấy một tia chớp, hãy bắt đầu đếm số giây cho đến khi bạn nghe thấy tiếng sấm.
  • Nếu dưới 30 giây: Nếu bạn đếm được 30 giây hoặc ít hơn, cơn dông đang ở rất gần (trong vòng 10km) và nguy hiểm. Bạn cần tìm nơi trú ẩn an toàn ngay lập tức.
  • Đợi 30 phút: Sau khi nghe thấy tiếng sấm cuối cùng, hãy đợi ít nhất 30 phút trước khi rời khỏi nơi trú ẩn an toàn. Nhiều tai nạn xảy ra sau khi cơn dông có vẻ đã đi qua.

Quy tắc an toàn khi có dông sét

Khi bạn nhận thấy dấu hiệu dông sét và không thể tìm được nơi trú ẩn kiên cố, hãy tuân thủ các quy tắc sau để giảm thiểu rủi ro.

Những việc cần làm

  • Di chuyển đến vị trí thấp hơn: Tránh xa các đỉnh núi, sườn núi trống trải, và những khu vực đất cao. Hãy tìm đến các thung lũng hoặc khu vực đất trũng.
  • Tránh xa các vật cao và kim loại: Không đứng gần các cây cao đơn độc, cột điện, hàng rào kim loại. Tháo bỏ và đặt các vật dụng kim loại như gậy trekking, tripod, khung balo cách xa bạn ít nhất 30 mét.
  • Tránh xa nguồn nước: Nước là chất dẫn điện tốt. Hãy rời khỏi ao, hồ, sông, suối ngay lập tức.
  • Hạ thấp tư thế: Nếu bạn đang ở một nơi trống trải, hãy ngồi xổm xuống, gót chân chạm vào nhau, cúi đầu vào giữa hai đầu gối và bịt tai lại. Cố gắng để cơ thể tiếp xúc với mặt đất ít nhất có thể. Không nằm thẳng xuống đất.
  • Phân tán nếu đi theo nhóm: Nếu bạn đi cùng một nhóm, mọi người nên tản ra, cách nhau ít nhất 20-30 mét để tránh trường hợp sét đánh lan.

Những việc cần tránh tuyệt đối

  • Không trú ẩn dưới gốc cây cao đơn độc: Cây cao là mục tiêu thu hút sét. Sét có thể đánh vào cây và dòng điện sẽ lan truyền xuống đất hoặc các nhánh cây có thể gãy, rơi xuống.
  • Không sử dụng lều cắm trại làm nơi trú ẩn: Lều không bảo vệ bạn khỏi sét. Khung lều kim loại thậm chí còn có thể thu hút sét.
  • Không nằm thẳng xuống đất: Việc này làm tăng diện tích cơ thể tiếp xúc với mặt đất, khiến bạn dễ bị ảnh hưởng bởi dòng điện mặt đất khi sét đánh gần đó.
  • Không trú ẩn trong các hang, hốc đá nông: Dòng điện có thể truyền qua các vách đá. Hãy tìm một hang đủ sâu để bạn có thể vào bên trong ít nhất 1 mét so với cửa hang.

Làm gì khi có người bị sét đánh?

Hành động nhanh chóng và đúng cách có thể cứu sống một người. Điều quan trọng nhất là đảm bảo an toàn cho bản thân trước khi tiếp cận nạn nhân.

  • Kiểm tra an toàn: Đảm bảo nguy cơ bị sét đánh tiếp đã qua trước khi tiến lại gần nạn nhân.
  • Người bị sét đánh không tích điện: Bạn có thể chạm vào họ an toàn để sơ cứu.
  • Gọi cấp cứu: Gọi ngay cho đội cứu hộ hoặc số điện thoại khẩn cấp nếu có sóng.
  • Kiểm tra nhịp thở và mạch đập: Nếu nạn nhân không thở hoặc không có mạch, hãy thực hiện hô hấp nhân tạo (CPR) ngay lập tức nếu bạn đã được huấn luyện. Sét đánh thường gây ngừng tim và ngừng thở.
  • Sơ cứu các vết thương khác: Kiểm tra các vết bỏng, gãy xương hoặc các chấn thương khác và tiến hành sơ cứu trong khả năng.

Câu hỏi thường gặp

Lều cắm trại có an toàn khi có sét không?

Lều cắm trại không an toàn vì khung kim loại có thể hút sét và không bảo vệ bạn khỏi dòng điện mặt đất.

Quy tắc 30-30 trong phòng chống sét là gì?

Nếu bạn nghe thấy tiếng sấm trong vòng 30 giây sau khi thấy tia chớp, hãy tìm nơi trú ẩn ngay và đợi ít nhất 30 phút sau tiếng sấm cuối cùng mới ra ngoài.

Tôi có nên nằm xuống đất khi có sét không?

Không, bạn không nên nằm xuống đất vì điều đó làm tăng diện tích tiếp xúc với dòng điện lan truyền trên mặt đất.

Trang bị kiến thức an toàn phòng chống sét là một phần thiết yếu trong quá trình chuẩn bị cho mọi chuyến đi. Hãy luôn kiểm tra dự báo thời tiết và sẵn sàng thay đổi kế hoạch để đảm bảo an toàn cho bản thân và bạn đồng hành.

Xem các thiết bị đi rừng và leo núi an toàn tại WeTrek.vn.

Chia sẻ bài viết:
Showroom
Bài viết cùng chuyên mục
Đèn định vị khẩn cấp là gì?

Đèn định vị khẩn cấp là gì?

Đèn định vị khẩn cấp PLB là thiết bị cứu hộ cá nhân gửi tín hiệu SOS và tọa độ GPS của bạn qua vệ tinh. Thiết bị giúp gọi cứu hộ tại những nơi không có sóng điện thoại khi trekking hoặc leo núi. Tìm hiểu nguyên lý hoạt động và cách chọn đèn định vị phù hợp.
Trực thăng cứu hộ là gì?

Trực thăng cứu hộ là gì?

Tìm hiểu trực thăng cứu hộ là gì, trang bị chuyên dụng và vai trò trong các nhiệm vụ cứu nạn tại Việt Nam. Nắm rõ quy trình hoạt động và các hướng dẫn an toàn cần thiết cho chuyến đi của bạn.
Tín hiệu cầu cứu là gì?

Tín hiệu cầu cứu là gì?

Tìm hiểu tín hiệu SOS là gì và cách tạo tín hiệu khi gặp nguy hiểm. Hướng dẫn các phương pháp tạo tín hiệu cầu cứu bằng ánh sáng, âm thanh, vật thể để đảm bảo an toàn cho bạn khi đi dã ngoại, leo núi.
Đài phát khẩn cấp là gì?

Đài phát khẩn cấp là gì?

Tìm hiểu về đài phát khẩn cấp, một thiết bị giúp bạn nhận cảnh báo thiên tai và tin tức khi mất điện, mất sóng. Thiết bị hoạt động bằng tay quay dynamo, năng lượng mặt trời, tích hợp đèn pin, cổng sạc USB và còi SOS. Xem cách chọn mua đài phù hợp cho các chuyến đi và phòng chống thiên tai tại nhà.
An toàn khi đốt lửa trại là gì?

An toàn khi đốt lửa trại là gì?

Nắm vững các quy tắc an toàn khi đốt lửa trại. Hướng dẫn chi tiết cách chọn vị trí, kiểm soát ngọn lửa và dập tắt lửa hoàn toàn để ngăn ngừa cháy rừng.
Chỉ số nguy cơ cháy là gì?

Chỉ số nguy cơ cháy là gì?

Tìm hiểu Chỉ số nguy cơ cháy (FWI), hệ thống đánh giá rủi ro cháy rừng dựa trên dữ liệu thời tiết. Bài viết giải thích cách tính FWI, ý nghĩa các cấp độ nguy hiểm, và cách bạn dùng thông tin này để đảm bảo an toàn khi đi rừng, cắm trại.
x
Nhập số điện thoại của bạn để tiếp tục
Nhập mật khẩu 4 chữ số được gửi đến
hoặc