Chuẩn EN/ISO là hệ thống xếp hạng nhiệt độ tiêu chuẩn hóa cho túi ngủ, giúp bạn so sánh và chọn sản phẩm phù hợp dựa trên các thử nghiệm khách quan.
Định nghĩa Chuẩn EN/ISO túi ngủ
Chuẩn EN/ISO là một tiêu chuẩn thử nghiệm độc lập để đo lường khả năng giữ ấm của túi ngủ. Ban đầu được gọi là EN 13537, tiêu chuẩn này sau đó được cập nhật và thay thế bởi ISO 23537. Mục đích của nó là tạo ra một sân chơi bình đẳng. Các nhà sản xuất phải tuân theo cùng một quy trình thử nghiệm. Điều này giúp bạn so sánh khả năng giữ nhiệt của các túi ngủ từ những thương hiệu khác nhau một cách chính xác.
Quy trình thử nghiệm sử dụng một ma-nơ-canh có kích thước tiêu chuẩn, trang bị các cảm biến nhiệt. Ma-nơ-canh này được đặt bên trong túi ngủ và đưa vào một buồng lạnh có kiểm soát. Dữ liệu từ các cảm biến giúp xác định các ngưỡng nhiệt độ mà túi ngủ có thể bảo vệ người dùng.
Vì sao Chuẩn EN/ISO quan trọng
Việc hiểu rõ tiêu chuẩn này mang lại cho bạn nhiều lợi ích thiết thực khi mua sắm và sử dụng túi ngủ.
So sánh khách quan. Bạn có thể so sánh trực tiếp một túi ngủ của Sea to Summit với một túi của Naturehike dựa trên cùng một hệ quy chiếu, thay vì tin vào các quảng cáo chung chung.
An toàn cho bản thân. Lựa chọn túi ngủ không đủ ấm cho điều kiện thời tiết có thể dẫn đến hạ thân nhiệt, một tình huống nguy hiểm. Chuẩn EN/ISO cung cấp một chỉ dẫn an toàn đáng tin cậy.
Tối ưu chi phí. Bạn tránh được việc mua một chiếc túi quá ấm và đắt tiền cho những chuyến đi mùa hè, hoặc một chiếc túi quá mỏng cho những đêm đông giá rét.
Thông số & phạm vi khuyến nghị
Một túi ngủ đạt chuẩn EN/ISO sẽ có ba hoặc bốn thông số nhiệt độ chính. Bạn cần hiểu rõ ý nghĩa của từng loại.
Comfort (Nhiệt độ thoải mái)
Đây là nhiệt độ mà một 'phụ nữ tiêu chuẩn' (nặng 60kg, cao 160cm) có thể ngủ thoải mái trong tư thế nằm ngửa, thư giãn. Đây là chỉ số quan trọng nhất mà hầu hết mọi người, đặc biệt là phụ nữ hoặc người dễ bị lạnh, nên xem xét đầu tiên.
Limit (Nhiệt độ giới hạn)
Đây là nhiệt độ mà một 'nam giới tiêu chuẩn' (nặng 70kg, cao 173cm) có thể ngủ trong tám giờ ở tư thế cuộn tròn để giữ nhiệt mà không bị lạnh. Nam giới hoặc những người có thân nhiệt cao có thể dựa vào chỉ số này.
Extreme (Nhiệt độ cực hạn)
Đây là chỉ số sinh tồn, không phải chỉ số thoải mái. Ở nhiệt độ này, một 'phụ nữ tiêu chuẩn' có thể chịu đựng trong sáu giờ mà không chết vì hạ thân nhiệt, nhưng sẽ phải đối mặt với nguy cơ tê cóng và các rủi ro sức khỏe khác. Bạn không bao giờ nên chọn túi ngủ dựa trên thông số này.
Cách chọn đúng túi ngủ theo chuẩn EN/ISO
Hãy làm theo các bước sau để đưa ra lựa chọn thông minh.
1. Dự báo nhiệt độ. Kiểm tra nhiệt độ thấp nhất vào ban đêm tại điểm đến của bạn. Luôn chuẩn bị cho kịch bản thời tiết lạnh hơn dự kiến.
2. Đánh giá cơ địa. Bạn là người dễ bị lạnh hay dễ bị nóng? Phụ nữ thường có xu hướng cảm thấy lạnh hơn nam giới. Nếu bạn dễ bị lạnh, hãy chọn một chiếc túi có chỉ số Comfort thấp hơn nhiệt độ dự kiến khoảng 5°C.
3. Áp dụng quy tắc. • Phụ nữ và người dễ bị lạnh: Chọn túi ngủ có chỉ số Comfort bằng hoặc thấp hơn nhiệt độ thấp nhất bạn dự kiến gặp. • Nam giới và người ít bị lạnh: Có thể chọn túi ngủ dựa trên chỉ số Limit.
4. Xem xét các yếu tố khác. Một chiếc túi ngủ tốt cần đi kèm với một tấm đệm cách nhiệt (có chỉ số R-value phù hợp), lều, và quần áo ngủ. Toàn bộ hệ thống này cùng nhau giữ ấm cho bạn.
Ví dụ thực tế ở Việt Nam
Leo núi Tà Xùa, Lảo Thẩn (Sapa) vào mùa đông. Nhiệt độ ban đêm có thể xuống 5-10°C, đôi khi thấp hơn. Bạn nên chọn túi ngủ có chỉ số Comfort từ 0°C đến 5°C để có một khoảng an toàn.
Trekking Bidoup Núi Bà (Lâm Đồng) vào mùa mưa. Nhiệt độ khoảng 15-18°C. Một túi ngủ có chỉ số Comfort khoảng 10-15°C là lựa chọn hợp lý, không quá nóng và vẫn đủ ấm.
Cắm trại ven biển (Bình Thuận, Ninh Thuận). Nhiệt độ trên 25°C. Bạn chỉ cần một tấm lót túi ngủ (sleeping liner) hoặc một túi ngủ mùa hè rất mỏng có chỉ số Comfort trên 20°C.
Những lỗi thường gặp khi chọn túi ngủ
Chỉ nhìn vào chỉ số Extreme. Đây là sai lầm nguy hiểm nhất. Chỉ số này chỉ mang tính sinh tồn và bạn sẽ không thể ngủ được ở nhiệt độ đó.
Quên tấm đệm cách nhiệt (Sleeping Pad). Hơi lạnh từ mặt đất là nguyên nhân chính gây mất nhiệt. Một túi ngủ -10°C sẽ trở nên vô dụng nếu bạn nằm trên một tấm đệm có chỉ số R-value thấp.
Mặc quá nhiều quần áo dày. Mặc quá nhiều lớp bên trong túi ngủ có thể làm giảm khả năng giữ nhiệt của nó. Lớp lót cách nhiệt của túi cần không khí để hoạt động hiệu quả. Hãy mặc một lớp quần áo giữ nhiệt vừa vặn.
Thuật ngữ liên quan
R-Value. Chỉ số đo khả năng cách nhiệt của đệm ngủ. Chỉ số R càng cao, khả năng cách nhiệt với mặt đất lạnh càng tốt.
Fill Power. Áp dụng cho túi ngủ lông vũ, chỉ số này đo độ phồng và chất lượng của lông vũ. Fill power càng cao, lông vũ càng có khả năng giữ ấm tốt hơn trên cùng một trọng lượng.
Túi ngủ lông vũ (Down) và sợi tổng hợp (Synthetic). Lông vũ nhẹ hơn, nén tốt hơn và ấm hơn theo trọng lượng. Sợi tổng hợp nặng hơn nhưng giữ ấm tốt hơn khi bị ẩm và thường có giá thành rẻ hơn.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Tôi là nữ, nên xem chỉ số nào?
Bạn nên ưu tiên xem xét chỉ số Comfort để đảm bảo giấc ngủ thoải mái.
Chuẩn EN và ISO có khác nhau không?
Tiêu chuẩn ISO 23537 là phiên bản cập nhật của EN 13537, nhưng phương pháp thử nghiệm cơ bản không thay đổi.
Túi ngủ không có chuẩn EN/ISO thì sao?
Các túi ngủ không có chuẩn này thường cung cấp ước tính nhiệt độ từ nhà sản xuất, vốn thiếu tính khách quan để so sánh.
Xem các mẫu túi ngủ chính hãng có kiểm định EN/ISO tại WeTrek.vn.