Cuộn dây leo là gì?

Cuộn dây leo là kỹ thuật xếp gọn dây leo núi thành vòng tròn đều, giúp bảo quản, vận chuyển dễ dàng và gỡ rối nhanh chóng khi cần sử dụng.

Cuộn dây leo (Rope Coiling) là một kỹ thuật cơ bản và thiết yếu trong leo núi. Nó bao gồm việc xếp một sợi dây leo dài thành các vòng lặp gọn gàng, đều đặn. Mục đích chính là để quản lý, vận chuyển và bảo quản dây một cách hiệu quả. Một sợi dây được cuộn đúng cách sẽ dễ dàng mang theo, không bị rối và sẵn sàng để sử dụng ngay lập tức. Ngược lại, một sợi dây bị cuộn sai cách có thể gây xoắn, nút thắt và làm giảm tuổi thọ của dây.

Đây là kỹ thuật nền tảng cho mọi người leo núi, từ người mới bắt đầu đến chuyên gia. Việc thành thạo kỹ năng này mang lại nhiều lợi ích trực tiếp.

• Bảo vệ tuổi thọ dây. Cuộn dây đúng cách giúp tránh các điểm xoắn và gập gãy đột ngột. Điều này bảo vệ các sợi lõi và lớp vỏ bọc của dây khỏi hư hại không cần thiết, kéo dài thời gian sử dụng an toàn.
• An toàn. Một sợi dây bị rối có thể gây nguy hiểm tại điểm leo. Việc gỡ rối dây dưới áp lực thời gian hoặc trong điều kiện thời tiết xấu làm tăng nguy cơ tai nạn. Dây được cuộn gọn gàng đảm bảo bạn có thể triển khai nhanh và an toàn.
• Tiện lợi khi di chuyển. Dây được cuộn gọn có thể đeo trên lưng như một chiếc ba lô hoặc xếp vừa vặn trong túi đựng chuyên dụng. Điều này giúp bạn di chuyển linh hoạt trên các địa hình phức tạp, như khi đi bộ tiếp cận chân núi ở Mai Châu, Hòa Bình.
• Hiệu quả và chuyên nghiệp. Thao tác cuộn và gỡ dây nhanh chóng thể hiện kinh nghiệm của bạn. Nó tiết kiệm thời gian và năng lượng cho hoạt động chính là leo núi.

Có nhiều cách để cuộn dây leo núi. Mỗi phương pháp có ưu và nhược điểm riêng, phù hợp với các tình huống khác nhau. Dưới đây là ba phương pháp thông dụng nhất.

Đây là phương pháp cổ điển, biến cuộn dây của bạn thành một chiếc ba lô có thể đeo trực tiếp trên vai. Nó phù hợp khi bạn cần di chuyển một quãng đường ngắn mà không muốn bỏ dây vào túi.

1. Tìm điểm giữa của sợi dây.
2. Vắt điểm giữa qua cổ của bạn.
3. Bắt đầu tạo các vòng dây đều nhau bằng cả hai tay, kéo hai đầu dây đồng thời về phía bạn. Các vòng dây nên có độ dài từ vai đến tay bạn khi duỗi thẳng.
4. Khi còn lại khoảng 2-3 mét dây ở mỗi bên, lấy các vòng dây ra khỏi cổ.
5. Dùng hai đoạn dây còn lại quấn chặt quanh bó dây vừa tạo, từ trên xuống dưới.
6. Luồn phần dây thừa qua vòng trên cùng của bó dây và thắt nút lại để cố định toàn bộ.

Phương pháp này giúp dây không bị xoắn, rất lý tưởng khi cần ném một đầu dây xuống cho đồng đội. Kiểu cuộn này cũng dễ dàng đặt trên mặt đất hoặc treo vào trạm dừng (anchor).

1. Giữ một đầu dây trong một tay.
2. Tạo các vòng dây xen kẽ. Vòng đầu tiên đặt lên trên tay, vòng thứ hai đặt xuống dưới, lặp lại cho đến hết chiều dài dây. Bạn có thể thực hiện bằng cách vắt dây qua cổ hoặc cầm trực tiếp trên tay.
3. Tạo các vòng dây có độ dài bằng nhau.
4. Khi còn lại khoảng 2-3 mét dây, dùng đoạn dây thừa này quấn chặt quanh điểm giữa của bó dây.
5. Tạo một vòng nhỏ bằng đoạn dây cuối và luồn qua phần trên của bó dây để khóa lại.

Đây là cách đơn giản và hiệu quả nhất để bảo quản và vận chuyển dây. Túi đựng dây thường đi kèm một tấm bạt trải, giúp dây không tiếp xúc trực tiếp với đất, cát và bụi bẩn.

1. Trải tấm bạt của túi dây ra mặt đất.
2. Buộc một đầu dây vào vòng có sẵn trên tấm bạt.
3. Nạp dây trực tiếp vào túi mà không cần tạo vòng. Bạn chỉ cần thả dây chồng lên nhau một cách tự nhiên.
4. Khi nạp xong, buộc đầu dây còn lại vào vòng dây thứ hai trên tấm bạt.
5. Cuộn tấm bạt lại và cho vào túi.

Phương pháp này giúp dây không bị xoắn và sẵn sàng để sử dụng ngay lập tức.

• Cuộn dây quanh khuỷu tay và bàn tay. Thói quen này tạo ra các vòng xoắn nhỏ trong dây. Khi gỡ ra, dây sẽ bị xoắn lại. Hãy dùng phương pháp Bướm hoặc Ba Lô để thay thế.
• Cuộn quá chặt. Việc siết các vòng quấn cuối quá chặt có thể làm hỏng lõi dây. Hãy quấn với một lực vừa phải, đủ để giữ bó dây ổn định.
• Không kiểm tra dây trước khi cuộn. Sau mỗi chuyến đi, bạn nên kiểm tra toàn bộ chiều dài dây để phát hiện các dấu hiệu mòn, xù lông hoặc lõi bị hỏng. Việc này đảm bảo an toàn cho lần sử dụng tiếp theo.

Ví dụ thực tế, một người leo núi tại khu vực vách đá Hữu Lũng, Lạng Sơn, sau khi kết thúc buổi leo thường dành 5-10 phút để kiểm tra và cuộn dây theo kiểu Bướm. Hành động này giúp họ chuẩn bị sẵn sàng cho ngày leo hôm sau và bảo vệ khoản đầu tư vào thiết bị.

Bạn nên cuộn dây leo sau mỗi lần sử dụng và trước khi cất giữ dài ngày.

Có, cuộn sai cách gây xoắn và mài mòn, làm giảm tuổi thọ và độ an toàn của dây.

Không cần cuộn thành vòng, bạn chỉ cần nạp dây trực tiếp vào túi để tránh xoắn.

Kỹ thuật cuộn dây là một phần quan trọng của văn hóa an toàn trong leo núi. Việc thực hành thường xuyên sẽ giúp bạn thao tác nhanh và chính xác. Để bảo quản dây leo tốt nhất, việc trang bị một túi đựng dây chuyên dụng là lựa chọn tối ưu. Xem các mẫu túi đựng dây và dây leo núi tại WeTrek.vn.