Độ bão hòa hemoglobin là gì?

Độ bão hòa hemoglobin (SpO2) là tỷ lệ hemoglobin trong máu mang oxy, một chỉ số sức khỏe quan trọng khi bạn hoạt động ở nơi có độ cao lớn.

Độ bão hòa hemoglobin là gì?

Độ bão hòa hemoglobin, thường được gọi là SpO2, là một chỉ số đo lường tỷ lệ phần trăm hemoglobin trong máu của bạn đang vận chuyển oxy. Hemoglobin là một protein trong các tế bào hồng cầu có nhiệm vụ lấy oxy từ phổi và vận chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể.

Chỉ số SpO2 được biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm. Ví dụ, mức SpO2 là 98% có nghĩa là 98% hemoglobin trong máu của bạn đang liên kết với oxy và 2% còn lại thì không. Đây là một thông số quan trọng để đánh giá hiệu quả của hệ hô hấp và tuần hoàn.

Tại sao chỉ số này quan trọng với người hoạt động ngoài trời?

Đối với những người tham gia các hoạt động như trekking, leo núi ở những vùng có độ cao lớn, việc theo dõi SpO2 là cần thiết. Càng lên cao, áp suất không khí càng giảm, làm lượng oxy trong mỗi hơi thở ít đi. Cơ thể bạn phải làm việc nhiều hơn để cung cấp đủ oxy cho các cơ quan.

Khi lượng oxy giảm, chỉ số SpO2 của bạn sẽ tụt xuống. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ dẫn đến say độ cao cấp tính (Acute Mountain Sickness - AMS) với các triệu chứng như:

Việc theo dõi SpO2 giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu thiếu oxy và có biện pháp xử lý kịp thời, chẳng hạn như nghỉ ngơi hoặc di chuyển xuống độ cao thấp hơn. Điều này giúp đảm bảo an toàn cho chuyến đi, đặc biệt khi bạn chinh phục các đỉnh núi tại Việt Nam như Fansipan (3.143m) hay Putaleng (3.049m).

Các mức SpO2 và ý nghĩa

Chỉ số SpO2 thay đổi tùy thuộc vào độ cao và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Dưới đây là các mức tham khảo ở điều kiện ngang mực nước biển:

Khi ở độ cao trên 2.500m, mức SpO2 duy trì trong khoảng 88-92% vẫn được xem là chấp nhận được nếu cơ thể đã thích nghi. Tuy nhiên, nếu chỉ số này liên tục giảm xuống dưới 85% kèm theo các triệu chứng AMS nặng, bạn phải dừng hành trình và di chuyển xuống ngay.

Cách đo độ bão hòa hemoglobin

Bạn đo độ bão hòa hemoglobin bằng một thiết bị nhỏ gọi là máy đo SpO2 kẹp ngón tay (pulse oximeter). Thiết bị này sử dụng ánh sáng để đo lượng oxy trong máu một cách nhanh chóng và không xâm lấn. Bạn chỉ cần kẹp máy vào đầu ngón tay, ngón chân hoặc dái tai và đợi vài giây để có kết quả.

Hiện nay, nhiều loại đồng hồ thông minh và thiết bị theo dõi thể chất cũng tích hợp cảm biến đo SpO2. Những thiết bị này tiện lợi cho việc theo dõi liên tục trong suốt chuyến đi, giúp bạn có cái nhìn tổng quan về sự thích nghi của cơ thể với độ cao.

Lời khuyên thực tế khi trekking ở Việt Nam

Để duy trì mức SpO2 an toàn khi đi trekking ở các vùng núi cao như Tây Bắc, bạn nên áp dụng các nguyên tắc sau:

Câu hỏi thường gặp

Mức SpO2 an toàn khi đi trekking là bao nhiêu?

Mức SpO2 an toàn khi trekking ở độ cao thường trên 88-90% sau khi cơ thể đã có thời gian thích nghi.

Làm gì khi chỉ số SpO2 quá thấp?

Khi SpO2 quá thấp kèm triệu chứng say độ cao, bạn cần dừng lại, nghỉ ngơi và xem xét xuống độ cao thấp hơn.

Đồng hồ thông minh đo SpO2 có chính xác không?

Đồng hồ thông minh cung cấp chỉ số SpO2 mang tính tham khảo, hữu ích cho việc theo dõi nhưng không thay thế thiết bị y tế chuyên dụng.

Xem các mẫu đồng hồ thể thao có tính năng đo SpO2 tại WeTrek.vn.