Độ cao tích lũy (Elevation Gain) là gì?
Độ cao tích lũy là tổng chiều cao bạn leo lên theo phương thẳng đứng trong suốt một hành trình, không tính các đoạn xuống dốc.
Tại sao Độ cao tích lũy lại quan trọng?
Khi bạn lên kế hoạch cho một chuyến đi bộ đường dài, leo núi hoặc chạy trail, bạn thường nhìn vào quãng đường. Tuy nhiên, quãng đường không thể hiện toàn bộ độ khó. Một cung đường dài 10km trên địa hình bằng phẳng khác hoàn toàn một cung đường 10km phải leo dốc liên tục. Độ cao tích lũy chính là chỉ số đo lường mức độ leo dốc của hành trình. Nó cho bạn biết bạn phải bỏ ra bao nhiêu công sức để leo lên. Chỉ số này giúp bạn đánh giá chính xác hơn độ khó của cung đường, từ đó chuẩn bị thể lực, nước uống, dinh dưỡng và trang thiết bị phù hợp.
Cách tính Độ cao tích lũy
Độ cao tích lũy được tính bằng cách cộng tất cả các đoạn bạn leo lên. Các thiết bị GPS và ứng dụng theo dõi sẽ ghi lại sự thay đổi độ cao của bạn liên tục. Chúng chỉ cộng những giá trị dương (khi bạn đi lên) và bỏ qua các giá trị âm (khi bạn đi xuống). Điều này mang lại một con số duy nhất thể hiện tổng nỗ lực leo dốc của bạn.
Ví dụ thực tế tại Việt Nam
Hãy tưởng tượng bạn đang trekking một đoạn đường trong Vườn Quốc gia Bạch Mã. Lộ trình của bạn như sau:
- Bạn bắt đầu ở độ cao 200m và leo lên một đỉnh đồi ở độ cao 500m. Bạn đã leo lên 300m.
- Từ đỉnh đồi, bạn đi xuống một thung lũng ở độ cao 400m. Đoạn này là đi xuống, không được tính vào độ cao tích lũy.
- Từ thung lũng, bạn tiếp tục leo lên một điểm khác ở độ cao 700m. Bạn đã leo thêm 300m nữa.
Tổng độ cao tích lũy của bạn cho đoạn đường này là: 300m + 300m = 600m.
Phân biệt Độ cao tích lũy với các chỉ số khác
Nhiều người thường nhầm lẫn độ cao tích lũy với các thuật ngữ liên quan đến độ cao khác. Việc phân biệt rõ ràng sẽ giúp bạn đọc bản đồ và thông số kỹ thuật của một cung đường chính xác hơn.
Độ cao (Altitude/Elevation)
Đây là chiều cao của một điểm cụ thể so với mực nước biển. Ví dụ, đỉnh Fansipan có độ cao là 3,143m. Đây là một con số cố định, không phải là chỉ số của một hành trình.
Độ sụt giảm độ cao (Elevation Loss/Descent)
Trái ngược với độ cao tích lũy, đây là tổng chiều cao bạn đi xuống trong suốt hành trình. Trong ví dụ tại Bạch Mã ở trên, độ sụt giảm độ cao của bạn là 100m (từ 500m xuống 400m).
Độ cao tối đa (Max Elevation)
Đây là điểm cao nhất bạn đạt được trong suốt chuyến đi. Trong ví dụ trên, độ cao tối đa của bạn là 700m.
Công cụ đo Độ cao tích lũy
Ngày nay, việc theo dõi độ cao tích lũy trở nên dễ dàng nhờ vào công nghệ. Hầu hết các thiết bị hiện đại đều sử dụng khí áp kế hoặc dữ liệu GPS để đo lường chính xác.
- Đồng hồ GPS: Các thương hiệu như Garmin, Suunto, Coros đều có tính năng theo dõi độ cao tích lũy, phù hợp cho chạy trail, leo núi và trekking.
- Ứng dụng điện thoại: Các ứng dụng phổ biến như Strava, Komoot, AllTrails, Wikiloc ghi lại lộ trình của bạn và cung cấp thông số chi tiết về độ cao tích lũy sau khi hoàn thành.
- Thiết bị GPS cầm tay: Các thiết bị chuyên dụng của Garmin thường được dùng trong các chuyến đi dài ngày ở những khu vực không có sóng điện thoại, cung cấp dữ liệu độ cao đáng tin cậy.
Ứng dụng Độ cao tích lũy khi lên kế hoạch
Hiểu rõ về độ cao tích lũy giúp bạn chuẩn bị tốt hơn cho mọi chuyến đi. Một cung đường 15km với độ cao tích lũy 200m có thể chỉ là một buổi đi bộ nhẹ nhàng. Nhưng một cung đường 15km với độ cao tích lũy 1,500m sẽ là một thử thách thể lực nghiêm túc, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Dựa vào chỉ số này, bạn có thể quyết định:
- Thời gian cần thiết: Càng nhiều dốc, bạn càng cần nhiều thời gian.
- Lượng nước và thức ăn: Leo dốc tiêu tốn nhiều năng lượng hơn, bạn cần mang nhiều calo và nước hơn.
- Trang thiết bị: Những cung đường có độ cao tích lũy lớn thường cần đến gậy trekking để giảm áp lực lên đầu gối và hỗ trợ leo dốc.
Câu hỏi thường gặp
Độ cao tích lũy có tính các đoạn xuống dốc không?
Không, độ cao tích lũy chỉ tính tổng tất cả các đoạn bạn leo lên.
Độ cao tích lũy 1000m trong một chuyến đi có nghĩa là gì?
Điều đó có nghĩa là tổng chiều cao của tất cả các con dốc bạn đã leo lên trong chuyến đi đó là 1000 mét.
Làm thế nào để biết trước độ cao tích lũy của một cung đường?
Bạn có thể xem thông tin này trên các ứng dụng lập kế hoạch lộ trình như AllTrails, Komoot hoặc trong phần mô tả cung đường trên các trang web du lịch mạo hiểm.
Việc hiểu và sử dụng thông số độ cao tích lũy sẽ giúp bạn trở thành một người đi trekking, leo núi thông thái hơn. Bạn có thể lựa chọn những cung đường phù hợp với thể lực và tận hưởng chuyến đi một cách an toàn nhất. Để chuẩn bị cho những cung đường có độ cao lớn, việc lựa chọn đúng thiết bị hỗ trợ là rất quan trọng. Xem các mẫu giày trekking chuyên dụng tại WeTrek.vn để giúp hành trình của bạn vững vàng hơn.