Dốc đá vụn (Scree Slope) là gì?

Dốc đá vụn (Scree Slope) là sườn dốc được bao phủ bởi các mảnh đá vỡ, nhỏ, lỏng lẻo, dễ gây trơn trượt và đòi hỏi kỹ thuật di chuyển đặc biệt.

Dốc đá vụn (Scree Slope) là gì?

Dốc đá vụn, hay Scree Slope, là một dạng địa hình dốc được bao phủ bởi các mảnh đá vỡ có kích thước khác nhau. Các mảnh đá này không liên kết chặt chẽ với nhau. Chúng hình thành do quá trình phong hóa vật lý, khi đá từ các vách núi cao hơn bị vỡ ra và tích tụ lại ở chân dốc. Lực hấp dẫn giữ chúng lại với nhau một cách lỏng lẻo, tạo thành một bề mặt di chuyển không ổn định.

Khi bạn bước đi, trọng lượng cơ thể làm các viên đá dịch chuyển, gây ra hiện tượng trượt. Đây là một thử thách phổ biến trong các hoạt động leo núi và trekking ở những vùng có địa hình núi đá.

Đặc điểm nhận dạng Dốc đá vụn tại Việt Nam

Bạn có thể nhận biết dốc đá vụn qua các đặc điểm sau:

• Bề mặt: Sườn dốc không có đất hay thảm thực vật dày đặc, thay vào đó là lớp đá vụn bao phủ.
• Âm thanh: Khi di chuyển, bạn sẽ nghe thấy tiếng đá lạo xạo, va vào nhau.
• Độ dốc: Các sườn dốc này thường có độ nghiêng từ 30 đến 40 độ.
• Vị trí: Chúng thường xuất hiện bên dưới các vách đá lớn, nơi đá bị vỡ và rơi xuống.

Ở Việt Nam, bạn có thể gặp địa hình này trên các cung đường trekking ở vùng núi phía Bắc như Lảo Thẩn (Lào Cai), Tà Xùa (Sơn La), hoặc một số đoạn trên đường chinh phục Fansipan. Các khu vực này có địa chất đá granit và đá vôi, dễ bị phong hóa tạo thành các dốc đá vụn.

Các loại Dốc đá vụn phổ biến

Không phải tất cả dốc đá vụn đều giống nhau. Việc phân loại chúng giúp bạn chọn kỹ thuật di chuyển phù hợp.

Dốc đá nhỏ (Fine Scree)

Loại dốc này bao gồm các viên đá có kích thước nhỏ như sỏi hoặc cát. Khi đi xuống, bạn có thể trượt gót chân một cách có kiểm soát, tương tự như trượt tuyết. Khi đi lên, địa hình này rất tốn sức vì mỗi bước chân đều bị lún và trượt lùi.

Dốc đá lớn (Talus)

Loại này được tạo thành từ các tảng đá lớn hơn, có thể to bằng nắm tay hoặc thậm chí lớn hơn. Di chuyển trên talus đòi hỏi sự cẩn trọng cao độ. Bạn cần kiểm tra độ ổn định của từng tảng đá trước khi đặt toàn bộ trọng lượng lên nó. Các tảng đá có thể bị bập bênh hoặc lăn đi, gây nguy hiểm cho bạn và những người đi phía sau.

Mối nguy hiểm khi di chuyển trên Dốc đá vụn

Hiểu rõ các rủi ro giúp bạn chuẩn bị tốt hơn và di chuyển an toàn hơn. Các nguy hiểm chính bao gồm:

• Trượt ngã: Đây là rủi ro phổ biến nhất do bề mặt không ổn định. Một cú trượt ngã có thể dẫn đến trầy xước, bong gân hoặc gãy xương.
• Lật cổ chân: Bàn chân của bạn có thể bị lật khi đáp xuống một viên đá không ổn định. Giày trekking cổ cao giúp giảm thiểu rủi ro này.
• Đá lở: Hành động của bạn có thể làm các viên đá lăn xuống, gây nguy hiểm cho người đi bên dưới. Luôn giữ khoảng cách an toàn với các thành viên khác trong đoàn.

Kỹ thuật di chuyển an toàn trên Dốc đá vụn

Việc áp dụng đúng kỹ thuật là yếu tố quyết định sự an toàn và hiệu quả khi vượt qua địa hình này.

Kỹ thuật đi lên (Ascending)

• Đi theo đường ziczac: Thay vì đi thẳng lên dốc, hãy đi theo đường ziczac. Cách này làm giảm độ dốc và tiết kiệm năng lượng.
• Dùng cạnh trong của giày: Đặt cạnh trong của đế giày vào sườn dốc để tạo ra một bề mặt bám tốt hơn.
• Dùng gậy trekking: Gậy trekking cung cấp thêm hai điểm tiếp xúc, giúp bạn giữ thăng bằng và giảm tải cho đôi chân.
• Giữ khoảng cách: Duy trì khoảng cách an toàn với người đi trước để tránh đá rơi.

Kỹ thuật đi xuống (Descending)

• Hạ thấp trọng tâm: Hơi khuỵu gối và giữ thân người thẳng để hạ thấp trọng tâm, giúp bạn ổn định hơn.
• Bước đi trượt gót (Plunge Step): Với dốc đá nhỏ, bạn có thể đi bằng gót chân. Đặt gót chân xuống trước và để nó lún vào lớp đá vụn. Mỗi bước đi sẽ giống một cú trượt nhỏ có kiểm soát.
• Kiểm tra đá trước khi bước: Với dốc đá lớn, hãy dùng chân hoặc gậy trekking kiểm tra độ ổn định của tảng đá trước khi chuyển toàn bộ trọng lượng cơ thể.
• Không đi thẳng hàng: Khi đi theo nhóm, tránh đi thẳng hàng ngay phía sau nhau. Hãy di chuyển song song hoặc theo đường ziczac để người này không làm đá rơi trúng người kia.

Trang bị cần thiết

Trang bị phù hợp giúp bạn đối mặt với dốc đá vụn một cách tự tin và an toàn hơn.

• Giày trekking cổ cao: Bảo vệ mắt cá chân khỏi bị lật và ngăn đá vụn lọt vào trong giày.
• Gậy trekking: Là công cụ hỗ trợ thăng bằng và giảm áp lực lên khớp gối.
• Xà cạp (Gaiters): Giúp ngăn đá, sỏi và bụi bẩn lọt vào giày của bạn.
• Găng tay: Bảo vệ tay khỏi bị trầy xước khi bạn cần bám vào đá để giữ thăng bằng.

Câu hỏi thường gặp

Làm sao để phân biệt Dốc đá vụn và đường mòn thông thường?
Dốc đá vụn có bề mặt là đá rời, không ổn định, phát ra tiếng lạo xạo khi di chuyển, khác với đường mòn đất nén chặt.

Gậy trekking có cần thiết khi đi trên dốc đá vụn không?
Gậy trekking cung cấp các điểm tiếp xúc bổ sung, giúp tăng cường thăng bằng và giảm áp lực lên đầu gối một cách hiệu quả.

Di chuyển trên dốc đá vụn có làm hỏng giày nhanh hơn không?
Có, ma sát liên tục với các cạnh đá sắc nhọn sẽ làm đế và thân giày của bạn mòn nhanh hơn so với đi trên đường mòn thông thường.

Chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức, kỹ năng và trang bị là chìa khóa để bạn vượt qua mọi thử thách địa hình. Xem các mẫu giày trekking cổ cao và gậy trekking chuyên dụng tại WeTrek.vn.