Đội cứu hộ hang (Cave Rescue Team) là gì?

Đội cứu hộ hang là nhóm chuyên gia được đào tạo để giải cứu người bị nạn trong môi trường hang động phức tạp và nguy hiểm.

Đội cứu hộ hang là một tổ chức gồm các tình nguyện viên hoặc chuyên gia được huấn luyện đặc biệt. Nhiệm vụ của họ là thực hiện các hoạt động tìm kiếm và cứu nạn dành riêng cho môi trường dưới lòng đất. Không giống các đội cứu hộ thông thường, họ sở hữu kỹ năng và thiết bị chuyên dụng để hoạt động trong điều kiện không có ánh sáng, chật hẹp, ẩm ướt và địa hình hiểm trở của hang động.

Công việc cứu hộ hang động là một trong những hoạt động cứu hộ kỹ thuật phức tạp nhất. Nó đòi hỏi sự phối hợp chính xác giữa nhiều kỹ năng như leo dây, lặn, sơ cứu y tế và định vị trong không gian ba chiều phức tạp. Vụ giải cứu đội bóng nhí ở hang Tham Luang, Thái Lan năm 2018 là một ví dụ điển hình về quy mô và độ khó của loại hình cứu hộ này.

Các thành viên đội cứu hộ hang thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng trong một chiến dịch giải cứu. Mục tiêu cuối cùng là đưa người bị nạn ra khỏi hang một cách an toàn.

• Tìm kiếm và định vị nạn nhân: Sử dụng bản đồ hang động, kinh nghiệm và các kỹ thuật dò tìm để xác định vị trí chính xác của người bị kẹt.
• Tiếp cận và ổn định y tế: Đưa nhân viên y tế hoặc người có kỹ năng sơ cứu chuyên sâu đến với nạn nhân. Họ sẽ đánh giá tình trạng, xử lý các chấn thương ban đầu và ổn định sức khỏe cho nạn nhân trước khi di chuyển.
• Lập kế hoạch giải cứu: Đánh giá các chướng ngại vật trên đường ra như hố sâu, eo hẹp, hay đoạn ngập nước. Từ đó, đội sẽ lên kế hoạch chi tiết về cách thức và lộ trình đưa nạn nhân ra ngoài.
• Vận chuyển nạn nhân: Sử dụng các thiết bị chuyên dụng như cáng cứu thương, dây thừng, ròng rọc để di chuyển nạn nhân qua các địa hình khó khăn. Quá trình này đòi hỏi sự cẩn trọng và kỹ thuật cao để tránh làm nạn nhân bị thương thêm.
• Thiết lập hệ thống thông tin liên lạc: Đảm bảo liên lạc thông suốt giữa đội bên trong hang và đội chỉ huy bên ngoài. Họ thường dùng các hệ thống điện thoại hữu tuyến hoặc radio chuyên dụng có khả năng xuyên đá.

Để trở thành một thành viên của đội cứu hộ hang, một cá nhân cần hội tụ nhiều kỹ năng chuyên môn và phẩm chất cá nhân. Quá trình huấn luyện rất khắt khe và liên tục.

Kỹ năng thám hiểm hang động (Caving Skills)

Đây là yêu cầu cơ bản nhất. Thành viên phải thành thạo kỹ thuật di chuyển trong hang, bao gồm kỹ thuật sử dụng một dây (Single Rope Technique - SRT) để leo lên và xuống các giếng sâu, cũng như cách đi qua các đoạn đường hẹp và trơn trượt.

Kỹ thuật cứu hộ (Rescue Techniques)

Họ được đào tạo về các hệ thống dây và ròng rọc phức tạp để nâng hoặc hạ nạn nhân, cách cố định và đóng gói nạn nhân vào cáng cứu thương một cách an toàn. Mỗi tình huống trong hang đều khác nhau, đòi hỏi khả năng ứng biến và áp dụng đúng kỹ thuật.

Chuyên môn y tế (Medical Expertise)

Nhiều thành viên là bác sĩ, y tá hoặc nhân viên y tế cấp cứu. Họ được huấn luyện để xử lý các chấn thương thường gặp trong hang động như hạ thân nhiệt, gãy xương, mất nước trong điều kiện thiếu thốn thiết bị.

Sức bền thể chất và tâm lý (Physical and Psychological Resilience)

Các cuộc cứu hộ có thể kéo dài hàng chục giờ, thậm chí nhiều ngày trong môi trường khắc nghiệt. Thành viên phải có thể lực tốt, khả năng chịu đựng áp lực cao, giữ bình tĩnh và đưa ra quyết định sáng suốt khi mệt mỏi và căng thẳng.

Việt Nam, với hệ thống hang động đá vôi rộng lớn ở Quảng Bình, Hà Giang, Cao Bằng, là một điểm đến hấp dẫn cho người yêu thích thám hiểm. Sự phát triển của du lịch mạo hiểm đi kèm với yêu cầu cao hơn về công tác an toàn và cứu hộ.

Hiện tại, các công ty khai thác du lịch hang động lớn và chuyên nghiệp ở Việt Nam đều có đội ngũ hướng dẫn viên được đào tạo bài bản về kỹ năng an toàn và sơ cứu. Họ là lực lượng phản ứng tại chỗ đầu tiên. Trong các tour thám hiểm lớn như Sơn Đoòng, đội ngũ chuyên gia an toàn luôn đi cùng đoàn để đảm bảo xử lý mọi tình huống. Công tác chuẩn bị, đánh giá rủi ro và trang bị phương án cứu hộ luôn được đặt lên hàng đầu trước mỗi chuyến đi. Điều này giúp các hoạt động thám hiểm hang động tại Việt Nam có độ an toàn cao.

Ai có thể tham gia đội cứu hộ hang động?

Những người thám hiểm hang động có kinh nghiệm, sức khỏe tốt và đã hoàn thành các khóa đào tạo cứu hộ chuyên sâu có thể tham gia đội.

Thiết bị quan trọng nhất khi đi hang động là gì?

Nguồn sáng, đặc biệt là đèn đội đầu và đèn dự phòng, là thiết bị quan trọng nhất vì hang động hoàn toàn tối.

Làm gì khi gặp sự cố trong hang động?

Bạn cần giữ bình tĩnh, ở yên tại một vị trí an toàn, tiết kiệm năng lượng và nguồn sáng, chờ đợi sự giúp đỡ.

Hiểu rõ về đội cứu hộ hang giúp bạn nhận thức được các rủi ro và tầm quan trọng của sự chuẩn bị. Luôn ưu tiên an toàn trong mọi chuyến thám hiểm. Việc trang bị đầy đủ kiến thức và các thiết bị phù hợp là bước đầu tiên để bảo vệ chính bạn.

Xem các thiết bị an toàn thám hiểm hang động tại WeTrek.vn.