Động lực là gì?

Động lực là một trạng thái nội tâm khơi dậy, định hướng và duy trì hành vi hướng đến mục tiêu. Trong các hoạt động ngoài trời, động lực chính là lý do bạn quyết định xách ba lô lên và đi. Nó là nguồn năng lượng tinh thần giúp bạn vượt qua những con dốc, những đoạn đường khó khăn hay những điều kiện thời tiết không thuận lợi.

Hiểu đơn giản, động lực trả lời cho câu hỏi “Tại sao bạn làm điều đó?”. Tại sao bạn chọn leo một ngọn núi thay vì ở nhà? Tại sao bạn kiên trì đi hết một cung đường dài? Câu trả lời nằm ở động lực của bạn.

Động lực được chia thành hai loại chính. Việc nhận biết chúng giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân và cách để duy trì đam mê lâu dài.

Động lực Nội tại (Intrinsic Motivation)

Động lực nội tại xuất phát từ chính bên trong bạn. Bạn thực hiện một hành động vì bạn tìm thấy niềm vui, sự thỏa mãn hoặc ý nghĩa cá nhân trong chính hành động đó.

• Bạn trekking vì yêu cảm giác hòa mình vào thiên nhiên.
• Bạn học một kỹ năng sinh tồn mới vì tò mò và muốn thử thách bản thân.
• Bạn chinh phục một đỉnh núi để cảm nhận sự thành công của cá nhân.

Ví dụ thực tế: Một người đi cung Tà Năng - Phan Dũng vì muốn tự mình trải nghiệm vẻ đẹp của những đồi cỏ và tìm kiếm sự bình yên, không phải vì bất kỳ giải thưởng nào.

Động lực Ngoại tại (Extrinsic Motivation)

Động lực ngoại tại đến từ các yếu tố bên ngoài. Bạn thực hiện một hành động để đạt được một phần thưởng hoặc tránh một hình phạt.

• Bạn tham gia một giải chạy trail để nhận được huy chương và sự công nhận.
• Bạn leo Fansipan để có những bức ảnh đẹp đăng lên mạng xã hội.
• Bạn đi cắm trại vì đó là hoạt động bắt buộc của công ty.

Ví dụ thực tế: Một nhóm bạn leo Lảo Thẩn để ghi lại khoảnh khắc biển mây hùng vĩ và chia sẻ những hình ảnh đó với bạn bè.

Cả hai loại động lực đều có vai trò riêng. Tuy nhiên, động lực nội tại thường mang tính bền vững hơn, giúp bạn gắn bó với đam mê outdoor lâu dài hơn.

Hoạt động ngoài trời thường đòi hỏi sự nỗ lực về thể chất và tinh thần. Động lực là yếu tố quyết định sự thành công và trải nghiệm của bạn.

• Vượt qua thử thách: Khi đối mặt với mệt mỏi hay địa hình hiểm trở, động lực là thứ thôi thúc bạn bước tiếp thay vì bỏ cuộc. Nó giúp bạn vượt qua giới hạn của bản thân.
• Duy trì sự kiên trì: Để hoàn thành một chuyến đi dài ngày hay rèn luyện cho một mục tiêu lớn, bạn cần sự kiên trì. Động lực giúp bạn duy trì thói quen luyện tập và không nản lòng.
• Tăng cường trải nghiệm: Khi có động lực rõ ràng, bạn sẽ tập trung và tận hưởng hành trình một cách trọn vẹn hơn. Bạn không chỉ nhìn vào đích đến mà còn trân trọng từng khoảnh khắc trên đường đi.
• Đảm bảo an toàn: Động lực đúng đắn giúp bạn có sự chuẩn bị chu đáo và đưa ra những quyết định an toàn hơn. Bạn sẽ không mạo hiểm một cách không cần thiết.

Động lực không phải lúc nào cũng có sẵn. Bạn cần chủ động xây dựng và nuôi dưỡng nó.

Thiết lập mục tiêu rõ ràng

Hãy đặt ra những mục tiêu cụ thể, đo lường được, khả thi, liên quan và có thời hạn (SMART). Thay vì nói “Tôi muốn đi leo núi”, hãy đặt mục tiêu “Tôi sẽ chinh phục đỉnh Tà Chì Nhù vào tháng 10 năm nay và luyện tập thể lực 3 buổi mỗi tuần để chuẩn bị”.

Tìm kiếm cộng đồng

Kết nối với những người có cùng đam mê. Tham gia các câu lạc bộ, hội nhóm trekking, cắm trại sẽ giúp bạn có thêm nguồn cảm hứng. Nhìn thấy thành quả của người khác và lắng nghe chia sẻ kinh nghiệm của họ là một cách tiếp thêm động lực hiệu quả.

Ghi nhận những tiến bộ nhỏ

Đừng chỉ tập trung vào mục tiêu cuối cùng. Hãy ghi nhận và tự thưởng cho bản thân sau khi hoàn thành những cột mốc nhỏ, ví dụ như hoàn thành một buổi tập, đi bộ được quãng đường xa hơn, hay tự mình dựng lều thành công. Những thành công nhỏ này tạo đà cho những mục tiêu lớn hơn.

Chuẩn bị trang bị phù hợp

Trang bị không chỉ đảm bảo an toàn mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến động lực. Một đôi giày trekking tốt giúp bạn đi xa hơn mà không đau chân. Một chiếc ba lô trợ lực tốt giúp hành trình bớt mệt mỏi. Khi bạn cảm thấy thoải mái và an toàn, động lực của bạn sẽ được duy trì tốt hơn.

Làm thế nào khi mất động lực giữa chuyến đi?

Hãy tập trung vào những mục tiêu nhỏ, như đi đến trạm nghỉ tiếp theo, và nhớ lại lý do bạn bắt đầu hành trình này.

Động lực nội tại hay ngoại tại tốt hơn?

Động lực nội tại thường bền vững hơn vì nó xuất phát từ giá trị và đam mê cá nhân của bạn.

Trang bị có ảnh hưởng đến động lực không?

Có, trang bị phù hợp giúp giảm thiểu khó khăn và tăng cường sự thoải mái, từ đó duy trì động lực của bạn.