Gore‑Tex (Gore‑Tex) là gì?
Gore-Tex là lớp màng chống thấm, chống gió và thoáng khí, giữ bạn khô ráo từ bên ngoài lẫn bên trong khi hoạt động ngoài trời.
Định nghĩa
Gore-Tex là một loại vật liệu màng vải đặc biệt, được làm từ Polytetrafluoroethylene giãn nở (ePTFE). Cấu trúc của màng này có hàng tỷ lỗ siêu nhỏ trên mỗi inch vuông. Mỗi lỗ nhỏ hơn giọt nước 20.000 lần nhưng lớn hơn phân tử hơi nước 700 lần.
Cấu trúc độc đáo này tạo ra một rào cản hoàn toàn chống thấm nước từ bên ngoài. Đồng thời, nó cho phép mồ hôi dưới dạng hơi nước thoát ra ngoài. Các nhà sản xuất trang phục outdoor ép lớp màng Gore-Tex này vào giữa các lớp vải để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh.
Vì sao quan trọng
Gore-Tex giúp bạn thoải mái và an toàn trong các điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Tầm quan trọng của nó thể hiện qua ba tính năng chính:
- Chống thấm nước (Waterproof): Lớp màng ngăn nước mưa, tuyết, sương ẩm thấm vào bên trong. Điều này giữ cho cơ thể bạn và các lớp quần áo cách nhiệt luôn khô ráo, tránh nguy cơ hạ thân nhiệt.
- Thoáng khí (Breathable): Khi bạn vận động mạnh, cơ thể tiết ra mồ hôi. Lớp màng cho phép hơi ẩm này thoát ra ngoài, giúp da khô thoáng và điều hòa nhiệt độ cơ thể tốt hơn.
- Chống gió (Windproof): Lớp màng chặn hoàn toàn gió lạnh lùa vào. Nó bảo vệ bạn khỏi hiệu ứng 'gió lạnh' (wind chill), một yếu tố làm giảm nhiệt độ cơ thể nhanh chóng.
Thông số và phạm vi khuyến nghị
Hiệu suất của Gore-Tex và các loại vải tương tự được đo bằng hai chỉ số chính:
- Khả năng chống thấm (Waterproof Rating): Đo bằng milimét (mm). Chỉ số này cho biết cột nước cao bao nhiêu thì vải bắt đầu thấm. Một sản phẩm Gore-Tex thường có chỉ số từ 28.000mm trở lên, đủ sức chịu được những cơn mưa lớn và áp lực khi đeo ba lô.
- Khả năng thoáng khí (Breathability Rating): Đo bằng gam trên mét vuông trong 24 giờ (g/m²/24h). Nó cho biết lượng hơi nước có thể thoát qua một mét vuông vải trong một ngày. Các sản phẩm Gore-Tex thường có chỉ số từ 15.000 đến 25.000 g/m²/24h.
Đối với khí hậu Việt Nam, bạn nên ưu tiên các sản phẩm có chỉ số chống thấm cao (trên 20.000mm) để đối phó với mùa mưa. Khả năng thoáng khí cũng rất quan trọng (trên 15.000 g/m²/24h) do độ ẩm không khí cao, giúp bạn không bị bí bách khi di chuyển.
Cách chọn đúng
Gore-Tex có nhiều dòng sản phẩm khác nhau, mỗi loại phù hợp với một mục đích sử dụng. Bạn cần chọn đúng loại để có trải nghiệm tốt nhất.
- Gore-Tex Pro: Bền nhất, chống chịu thời tiết khắc nghiệt. Phù hợp cho leo núi kỹ thuật cao như Fansipan mùa đông hoặc các chuyến đi dài ngày trong điều kiện khó khăn.
- Gore-Tex Active: Nhẹ nhất và thoáng khí nhất. Tối ưu cho các hoạt động cường độ cao, ra nhiều mồ hôi như chạy trail ở Sapa, Đà Lạt hoặc đạp xe đường dài.
- Gore-Tex Paclite: Rất nhẹ và có thể gói gọn. Lý tưởng làm áo mưa dự phòng trong các chuyến trekking ngắn ngày như Tà Năng Phan Dũng hoặc dùng hàng ngày trong thành phố.
- Gore-Tex (tiêu chuẩn 2L/3L): Cân bằng giữa độ bền, sự thoải mái và khả năng bảo vệ. Phù hợp cho hầu hết các hoạt động đi bộ đường dài, cắm trại ở Ba Vì, Cúc Phương.
Ví dụ thực tế ở Việt Nam
Hãy hình dung bạn đang trekking trong rừng quốc gia Hoàng Liên vào một ngày mưa phùn. Chiếc áo khoác Gore-Tex giúp bạn hoàn toàn khô ráo trước cơn mưa. Khi bạn leo dốc và bắt đầu đổ mồ hôi, lớp màng cho phép hơi ẩm thoát ra ngoài. Bạn không cảm thấy ướt át hay lạnh từ bên trong. Hay khi bạn chạy xe máy dưới cơn mưa rào bất chợt ở Sài Gòn, một chiếc quần Gore-Tex sẽ giữ cho bạn khô ráo và thoải mái khi đến nơi.
Lỗi thường gặp
- Nhầm lẫn giữa lớp DWR và màng Gore-Tex: Lớp phủ chống nước bền (DWR) ở mặt ngoài vải bị mòn đi sẽ khiến vải bị sũng nước. Nhiều người nghĩ rằng áo bị thấm, nhưng thực chất màng Gore-Tex bên trong vẫn chống nước. Hiện tượng này làm giảm khả năng thoáng khí và gây cảm giác lạnh.
- Không vệ sinh đúng cách: Bụi bẩn và dầu từ cơ thể có thể làm tắc nghẽn các lỗ siêu nhỏ trên màng, làm giảm khả năng thoáng khí. Bạn cần giặt và sấy sản phẩm theo hướng dẫn của nhà sản xuất để phục hồi tính năng.
- Kỳ vọng quá cao về độ thoáng khí: Gore-Tex thoáng khí, nhưng không phải là điều hòa. Trong điều kiện độ ẩm ngoài trời quá cao và bạn vận động cường độ lớn, hơi ẩm vẫn có thể ngưng tụ bên trong.
Thuật ngữ liên quan
DWR (Durable Water Repellent)
Đây là một lớp phủ hóa học bên ngoài lớp vải của áo. Nó khiến nước đọng thành giọt và trôi đi thay vì thấm vào bề mặt vải. DWR cần được làm mới định kỳ bằng cách giặt đúng cách và dùng các sản phẩm xịt hoặc giặt chuyên dụng.
Ép Seam (Seam Taping)
Để đảm bảo chống thấm tuyệt đối, các nhà sản xuất dùng một loại băng dính đặc biệt để dán kín các đường may trên sản phẩm. Nếu không có lớp ép seam này, nước sẽ rò rỉ qua các lỗ kim trên đường chỉ may.
Cấu trúc 2L và 3L (2-Layer and 3-Layer)
Đây là cách các lớp vật liệu được kết hợp. Cấu trúc 2 lớp (2L) có màng Gore-Tex được ép vào lớp vải ngoài và có một lớp lót rời bên trong. Cấu trúc 3 lớp (3L) ép cả ba lớp (vải ngoài, màng Gore-Tex, lớp lót trong) thành một tấm vải duy nhất, tạo ra sản phẩm nhẹ và bền hơn.
Câu hỏi thường gặp
Giặt đồ Gore-Tex được không?
Được, bạn cần giặt đúng cách với chất giặt tẩy chuyên dụng và sấy khô để phục hồi tính năng của màng và lớp phủ DWR.
Gore-Tex có giữ ấm không?
Không, Gore-Tex không có chức năng cách nhiệt mà chỉ chống gió và chống nước để giữ cho lớp áo ấm bên trong của bạn luôn khô ráo.
Sản phẩm Gore-Tex có bền không?
Có, Gore-Tex rất bền nhưng độ bền còn phụ thuộc vào loại sản phẩm và cách bạn bảo quản, sử dụng trang bị của mình.
Xem các sản phẩm công nghệ Gore-Tex tại WeTrek.vn.