Hang núi lửa (Volcanic Cave) là gì?

Ngày cập nhật 03/12/2025 04:58 PM - 21 lượt xem

NỘI DUNG CHÍNH [hiệnẩn]

Hang núi lửa (Volcanic Cave) là gì?
Hang núi lửa hình thành như thế nào?
Đặc điểm nhận biết Hang núi lửa
Hang núi lửa ở Việt Nam: Công viên địa chất Đắk Nông
Phân biệt Hang núi lửa và Hang đá vôi (Karst Cave)
Hang núi lửa (Volcanic Cave)
Hang đá vôi (Karst Cave)
Chuẩn bị gì khi thám hiểm Hang núi lửa?
Các câu hỏi thường gặp (FAQ)

Hang núi lửa là một đường hầm tự nhiên hình thành khi bề mặt dòng dung nham nguội đi, đông cứng lại trong khi phần lõi nóng chảy bên trong tiếp tục chảy và thoát ra ngoài.

Hang núi lửa (Volcanic Cave) là gì?

Hang núi lửa là một dạng hang động tự nhiên. Nó được tạo ra bởi các dòng dung nham từ một vụ phun trào núi lửa. Khi dung nham chảy, lớp bề mặt tiếp xúc với không khí sẽ nguội đi và cứng lại nhanh hơn, tạo thành một lớp vỏ cứng. Phần dung nham nóng chảy bên trong vẫn tiếp tục chảy, tạo thành một đường ống. Khi dòng dung nham bên trong chảy hết ra ngoài, nó để lại một đường hầm rỗng, đó chính là hang núi lửa. Loại hang này còn được gọi là ống dung nham (Lava Tube).

Hang núi lửa hình thành như thế nào?

Quá trình hình thành hang núi lửa diễn ra qua các giai đoạn cụ thể, gắn liền với hoạt động của dung nham bazan. Dung nham bazan có độ nhớt thấp, cho phép nó chảy đi xa và tạo thành các đường ống ổn định.

Giai đoạn 1: Dòng dung nham phun trào và chảy trên bề mặt.
Giai đoạn 2: Lớp dung nham bên trên và hai bên cạnh nguội đi khi tiếp xúc với không khí hoặc mặt đất lạnh hơn. Lớp này đông cứng lại tạo thành một lớp vỏ cách nhiệt.
Giai đoạn 3: Lớp vỏ cứng này giữ cho phần dung nham bên trong nóng và ở trạng thái lỏng. Nó tiếp tục chảy như một dòng sông ngầm trong đường ống do chính nó tạo ra.
Giai đoạn 4: Khi nguồn cung cấp dung nham từ miệng núi lửa ngừng lại, dòng dung nham bên trong ống sẽ chảy thoát ra ở đầu dưới.
Giai đoạn 5: Khoảng trống còn lại sau khi dung nham thoát ra chính là hang núi lửa hay ống dung nham hoàn chỉnh.

Đặc điểm nhận biết Hang núi lửa

Hang núi lửa có những đặc điểm riêng biệt giúp bạn phân biệt với các loại hang động khác, đặc biệt là hang đá vôi (Karst Cave).

Hình dạng ống: Hầu hết hang núi lửa có tiết diện hình tròn hoặc elip, giống như một đường ống ngầm.
Thành hang nhẵn: Bề mặt bên trong hang thường khá nhẵn hoặc có các đường vân, gờ chạy dọc theo hướng dòng chảy của dung nham.
Không có thạch nhũ: Khác với hang đá vôi, hang núi lửa không có các cấu trúc măng đá, thạch nhũ hình thành từ sự lắng đọng canxi cacbonat. Thay vào đó, bạn có thể thấy các nhũ đá dung nham (lavacicles), là những giọt dung nham nhỏ giọt từ trần hang và đông cứng lại.
Nền hang gồ ghề: Nền hang thường không bằng phẳng, có thể chứa các khối đá bazan cứng và sắc nhọn.
Cấu tạo từ đá núi lửa: Toàn bộ cấu trúc hang, từ trần, tường đến sàn, đều được tạo thành từ đá núi lửa đã nguội, chủ yếu là đá bazan.

Hang núi lửa ở Việt Nam: Công viên địa chất Đắk Nông

Việt Nam sở hữu một hệ thống hang núi lửa độc đáo tại Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông. Đây là hệ thống hang động núi lửa dài nhất Đông Nam Á, được hình thành từ dung nham của núi lửa Chư B’luk. Hệ thống này có hàng chục hang động lớn nhỏ khác nhau, với tổng chiều dài lên tới hàng chục kilomet.

Ví dụ điển hình là Hang C7, một trong những hang động dài và đẹp nhất trong hệ thống. Khám phá hệ thống hang động này cho bạn cơ hội quan sát trực tiếp cấu trúc ống dung nham, các thành tạo địa chất nguyên sơ và hệ sinh thái đặc trưng bên trong hang.

Phân biệt Hang núi lửa và Hang đá vôi (Karst Cave)

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai loại hang động này. Dưới đây là các điểm khác biệt chính để bạn nhận biết.

Hang núi lửa (Volcanic Cave)

Quá trình hình thành: Do dòng dung nham chảy và nguội đi.
Loại đá: Đá bazan và các loại đá núi lửa khác.
Đặc điểm bên trong: Hình ống, thành hang tương đối trơn láng, có các nhũ đá dung nham nhỏ. Không có măng đá, thạch nhũ lớn.
Ví dụ tại Việt Nam: Hệ thống hang động núi lửa Krông Nô (Đắk Nông).

Hang đá vôi (Karst Cave)

Quá trình hình thành: Do nước mưa có tính axit hòa tan đá vôi qua hàng triệu năm.
Loại đá: Đá vôi (canxi cacbonat).
Đặc điểm bên trong: Cấu trúc phức tạp, có nhiều ngóc ngách, có các hệ thống măng đá, thạch nhũ, cột đá với kích thước và hình dạng đa dạng.
Ví dụ tại Việt Nam: Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Bình).

Chuẩn bị gì khi thám hiểm Hang núi lửa?

Thám hiểm hang núi lửa đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về trang thiết bị để đảm bảo an toàn. Địa hình bên trong hang thường tối, gồ ghề và có nhiều đá sắc nhọn.

Đèn pin đội đầu (Headlamp): Thiết bị quan trọng nhất. Bạn cần một đèn chính có độ sáng tốt và một đèn dự phòng.
Mũ bảo hiểm (Helmet): Bảo vệ đầu khỏi va đập vào trần hang thấp hoặc đá rơi.
Giày đi bộ chuyên dụng (Trekking Shoes): Cần loại có đế bám tốt, chống trơn trượt trên bề mặt đá bazan ẩm ướt.
Găng tay (Gloves): Bảo vệ tay khỏi bị trầy xước khi bám vào các vách đá sắc nhọn.
Quần áo dài tay: Giúp bảo vệ da khỏi các vết xước và giữ ấm trong môi trường hang động mát mẻ.
Nước uống và đồ ăn nhẹ: Cung cấp năng lượng trong suốt chuyến đi.