Hố karst tròn (Doline) là gì?

Ngày cập nhật 03/12/2025 05:12 PM - 35 lượt xem

Hố karst tròn (doline) là vùng đất trũng, khép kín, hình thành trên địa hình đá vôi do quá trình hòa tan hoặc sụt lún của hang động ngầm.

Hố karst tròn (Doline) là gì?

Hố karst tròn, hay doline, là một dạng địa hình tự nhiên phổ biến ở các vùng núi đá vôi. Đây là một vùng đất lõm, trũng xuống, có hình dạng giống cái phễu, cái bát hoặc hình trụ. Kích thước của chúng rất đa dạng, từ vài mét đến hàng trăm mét đường kính và có độ sâu khác nhau.

Bạn có thể hình dung hố karst tròn như những "cái bát" khổng lồ trên mặt đất. Chúng là đặc điểm nhận dạng không thể thiếu của cảnh quan karst. Khi đi trekking ở các vùng như Hà Giang hay Quảng Bình, bạn sẽ thấy chúng xuất hiện liên tục, tạo nên nét độc đáo cho địa hình.

Hố karst tròn hình thành như thế nào?

Có hai cơ chế chính tạo ra một hố karst tròn. Quá trình này diễn ra chậm chạp trong hàng nghìn, thậm chí hàng triệu năm dưới tác động của nước và địa chất.

Hình thành do hòa tan (Solution doline)

Đây là quá trình phổ biến nhất. Nó xảy ra một cách từ từ trên bề mặt.

  • Nước mưa hấp thụ khí carbon dioxide (CO2) từ không khí, tạo thành một dạng axit cacbonic yếu.
  • Khi nước mưa rơi xuống và ngấm vào các khe nứt của đá vôi (thành phần chính là canxi cacbonat), phản ứng hóa học xảy ra.
  • Axit yếu này từ từ hòa tan đá vôi, làm cho các khe nứt rộng ra.
  • Theo thời gian, một khu vực rộng lớn bị hòa tan và sụt lún dần, tạo thành một vùng trũng có hình bát hoặc phễu với sườn thoải.

Các hố karst tròn hình thành theo cách này thường nông và có miệng rộng.

Hình thành do sụt lún (Collapse doline)

Quá trình này xảy ra đột ngột và tạo ra các hố sâu, vách thẳng đứng hơn. Chúng còn được gọi là hố sụt.

  • Bên dưới mặt đất, nước ngầm chảy và bào mòn đá vôi, tạo ra các hang động hoặc sông ngầm.
  • Qua hàng ngàn năm, trần của hang động này ngày càng mỏng và yếu đi.
  • Đến một thời điểm, trần hang không còn đủ sức chịu đựng trọng lượng của lớp đất đá bên trên và sụp đổ đột ngột.
  • Vụ sụp đổ này tạo ra một hố sâu trên bề mặt, có thành dốc và đáy phẳng chứa đầy đất đá từ vụ sập.

Hai hố karst tròn khổng lồ bên trong hang Sơn Đoòng chính là ví dụ tiêu biểu cho dạng hình thành này.

Hố karst tròn ở Việt Nam: Tìm ở đâu?

Việt Nam có địa hình karst đá vôi rộng lớn, vì vậy hố karst tròn là một cảnh quan quen thuộc ở nhiều khu vực. Đây là những địa điểm bạn có thể quan sát chúng rõ nhất:

  • Cao nguyên đá Đồng Văn, Hà Giang: Nơi đây được mệnh danh là một "bảo tàng" địa chất ngoài trời. Các hố karst tròn xuất hiện dày đặc, xen kẽ với các đỉnh núi tai mèo sắc nhọn. Người dân địa phương thường canh tác ngô và các loại hoa màu khác ngay trong lòng những hố này.
  • Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, Quảng Bình: Nơi có hệ thống hang động đá vôi hùng vĩ nhất thế giới. Các hố karst tròn ở đây có kích thước khổng lồ. Nổi tiếng nhất là hai "giếng trời" trong hang Sơn Đoòng, thực chất là hai hố karst tròn được hình thành do sập trần hang, tạo điều kiện cho cả một khu rừng nguyên sinh phát triển bên trong.
  • Cao nguyên Mộc Châu, Sơn La: Tại đây, các hố karst tròn có sườn thoải hơn. Người dân tận dụng địa hình này để trồng chè, tạo nên những đồi chè hình trái tim độc đáo khi nhìn từ trên cao.

Tầm quan trọng của hố karst tròn đối với người đi trekking

Khi bạn thực hiện một chuyến đi bộ đường dài qua vùng karst, việc hiểu về hố karst tròn không chỉ thú vị mà còn rất quan trọng cho sự an toàn và trải nghiệm.

Định hướng và nhận dạng địa hình

Các hố karst tròn là những cột mốc tự nhiên giúp bạn xác định vị trí trên bản đồ địa hình. Sự phân bố và hình dạng của chúng giúp bạn hiểu rõ hơn về cung đường mình đang đi. Tuy nhiên, địa hình có nhiều hố karst tròn liên tiếp cũng dễ gây mất phương hướng nếu không có la bàn hoặc GPS.

Hệ sinh thái độc đáo

Mỗi hố karst tròn có một tiểu khí hậu riêng. Lòng hố thường ẩm và mát hơn, đất đai màu mỡ hơn do quá trình tích tụ. Điều này tạo điều kiện cho thảm thực vật phát triển mạnh mẽ, đôi khi khác biệt hoàn toàn so với khu vực xung quanh. Điển hình là khu rừng nhiệt đới trong lòng hang Sơn Đoòng.

Nguồn nước và nơi trú ẩn

Vào mùa mưa, đáy của các hố karst tròn không có lối thoát nước có thể biến thành các hồ nước tạm thời. Đây là nguồn nước quan trọng nhưng cũng tiềm ẩn nguy hiểm. Lòng hố sâu có thể che chắn gió, nhưng bạn cần cẩn thận với nguy cơ lũ quét hoặc ngập úng.

Những rủi ro cần lưu ý

Địa hình karst luôn ẩn chứa các rủi ro. Thành của hố karst tròn có thể không ổn định, dễ sạt lở. Đáy hố có thể che giấu các khe nứt hoặc lối vào hang động sâu nguy hiểm. Bạn cần di chuyển cẩn thận, tránh đi quá sát mép và luôn quan sát kỹ bề mặt đất dưới chân.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Hố karst tròn và hố sụt có giống nhau không?

Hố sụt là một loại hố karst tròn được hình thành do sự sụp đổ đột ngột của trần hang động ngầm.

Có an toàn để cắm trại trong hố karst tròn không?

Bạn không nên cắm trại trong lòng hố karst tròn vì nguy cơ bị ngập nước, lũ quét khi trời mưa và khó thoát hiểm.

Hố karst tròn lớn nhất Việt Nam ở đâu?

Các hố karst tròn khổng lồ nổi tiếng nhất nằm bên trong hang Sơn Đoòng thuộc Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng.

Hiểu rõ về hố karst tròn giúp chuyến trekking của bạn thêm phần ý nghĩa và an toàn. Để chuẩn bị cho hành trình khám phá các vùng đất karst, bạn cần những trang bị phù hợp để đối phó với địa hình phức tạp. Xem các sản phẩm trekking và dã ngoại chất lượng cao tại WeTrek.vn.

Chia sẻ bài viết:
Showroom
Bài viết cùng chuyên mục
Số lần cá đớp (Strike Count) là gì?

Số lần cá đớp (Strike Count) là gì?

Số lần cá đớp (Strike Count) là chỉ số quan trọng trong câu cá. Bài viết giải thích ý nghĩa, cách phân biệt các loại đớp mồi và những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả. Tìm hiểu các mẹo giúp bạn tăng Strike Count và cải thiện hiệu quả chuyến đi câu.
Cân cá giải đấu (Tournament Weigh-In) là gì?

Cân cá giải đấu (Tournament Weigh-In) là gì?

Cân cá giải đấu là quy trình cân và đo cá chính thức để xác định người chiến thắng công bằng. Bài viết giải thích các bước tiếp nhận, đo lường, ghi kết quả và các quy định phổ biến về giới hạn số lượng, kích thước tối thiểu, và hình phạt cho cá chết.
Giấy phép câu (Fishing License) là gì?

Giấy phép câu (Fishing License) là gì?

Câu cá hợp pháp tại Việt Nam yêu cầu giấy phép. Tìm hiểu các loại giấy phép, thủ tục đăng ký, và những quy định quan trọng bạn phải tuân thủ.
Bắt rồi thả (Catch-and-Release) là gì?

Bắt rồi thả (Catch-and-Release) là gì?

Tìm hiểu về Bắt rồi thả, kỹ thuật câu cá thể thao giúp bảo tồn nguồn lợi. Hướng dẫn bạn cách chọn dụng cụ, xử lý và thả cá đúng cách để tăng tỷ lệ sống sót.
Cần thủ (Angler) là gì?

Cần thủ (Angler) là gì?

Cần thủ là gì? Tìm hiểu các loại hình câu cá nước ngọt, nước mặn phổ biến, những kỹ năng cần thiết và trang bị cơ bản cho người mới bắt đầu.
Câu cá hô biển (Mahi-Mahi Fishing) là gì?

Câu cá hô biển (Mahi-Mahi Fishing) là gì?

Hướng dẫn kỹ thuật câu cá hô biển (Mahi-Mahi) chi tiết. Tìm hiểu các phương pháp trolling, casting, mồi tươi, cách chọn dụng cụ và địa điểm câu lý tưởng tại Việt Nam như Côn Đảo, Phú Quốc.
x
Nhập số điện thoại của bạn để tiếp tục
Nhập mật khẩu 4 chữ số được gửi đến
hoặc