Leo onsight (Onsight Attempt) là gì?

Định nghĩa Leo onsight (Onsight Attempt)

Leo onsight (Onsight Attempt) là một thuật ngữ trong leo núi thể thao. Nó mô tả hành động một người leo núi hoàn thành một cung đường từ điểm bắt đầu đến điểm kết thúc trong lần thử đầu tiên. Người leo không được phép té ngã hoặc nghỉ trên dây. Điều kiện quan trọng nhất là người leo không có bất kỳ thông tin nào về cung đường trước khi bắt đầu leo. Họ phải tự đọc tuyến đường và giải quyết các động tác ngay tại chỗ. Đây được xem là hình thức leo thuần túy nhất, thể hiện trọn vẹn kỹ năng và kinh nghiệm của người leo.

Các điều kiện cần để được công nhận là một lần Leo onsight

Một lần leo chỉ được công nhận là onsight khi bạn tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc sau. Bất kỳ sự vi phạm nào cũng sẽ chuyển kiểu leo của bạn sang một hình thức khác.

• Đây là lần đầu tiên bạn thử sức trên cung đường đó. Bạn chưa bao giờ đặt chân hay tay lên bất kỳ mấu bám nào của cung đường này trước đây.
• Bạn phải leo dẫn (lead climbing). Kiểu leo này không áp dụng cho leo dây trên (top rope).
• Bạn không được té ngã trong suốt quá trình leo. Nếu bạn ngã, lần thử onsight kết thúc ngay lập tức.
• Bạn không được nghỉ bằng cách đu người trên dây hoặc các vật dụng bảo hiểm. Việc này được gọi là "take" và làm mất hiệu lực của lần thử onsight.
• Bạn không có thông tin báo trước (beta). Đây là yếu tố cốt lõi phân biệt onsight với các kiểu leo khác.

Thông tin báo trước (beta) bao gồm mọi dạng chỉ dẫn hoặc kiến thức về cung đường, ví dụ như:

• Xem người khác leo cung đường đó, dù là trực tiếp hay qua video.
• Nhận chỉ dẫn từ người khác về vị trí tay, chân hoặc trình tự động tác.
• Đọc mô tả chi tiết về cung đường trong sách hướng dẫn.
• Quan sát các vệt phấn (chalk mark) do người leo trước để lại để đoán động tác.

Khi bạn tiếp cận một cung đường để leo onsight, bạn chỉ được phép quan sát nó từ mặt đất. Mọi quyết định và phán đoán đều phải đến từ chính bạn trong quá trình leo.

Tại sao Leo onsight lại quan trọng với người leo núi?

Leo onsight (Onsight Attempt) không chỉ là một kiểu leo. Nó là một bài kiểm tra toàn diện về năng lực của một người leo núi. Việc chinh phục một cung đường theo kiểu onsight là một thành tích đáng tự hào. Nó thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn của nhiều kỹ năng quan trọng.

Thứ nhất, nó đánh giá khả năng đọc tuyến đường (route reading). Bạn phải nhìn vào vách đá và hình dung ra các chuỗi động tác cần thực hiện. Kỹ năng này đòi hỏi kinh nghiệm và trực giác tốt.

Thứ hai, nó kiểm tra sức mạnh thể chất và sức bền. Bạn không biết đâu là điểm khó nhất (crux) hay điểm nghỉ (rest spot). Bạn phải duy trì sức lực hiệu quả trong suốt hành trình.

Thứ ba, nó thử thách sự vững vàng về mặt tâm lý. Leo vào một cung đường lạ mà không có thông tin tạo ra áp lực lớn. Bạn phải giữ bình tĩnh, quyết đoán và tập trung cao độ để xử lý các tình huống bất ngờ.

Thành công trong một lần leo onsight chứng tỏ bạn là một người leo núi toàn diện, có khả năng thích ứng và giải quyết vấn đề nhanh chóng. Nó xây dựng sự tự tin và là một trong những mục tiêu cao nhất mà nhiều người leo núi hướng tới.

Ví dụ thực tế về một lần Leo onsight tại Việt Nam

Hãy hình dung bạn là một người leo núi tên Nam. Nam đến khu vực leo núi Hữu Lũng, Lạng Sơn lần đầu tiên. Anh ấy chưa từng xem bất kỳ video hay đọc mô tả nào về các cung đường ở đây.

Một người bạn địa phương chỉ cho Nam một vách đá và nói: "Có một cung đường 6b trên đó, chưa có nhiều người leo". Nam không hỏi thêm thông tin gì. Anh ta không xem ai khác leo thử. Nam chỉ đứng từ dưới đất, quan sát vách đá trong vài phút để tự hình dung tuyến đường.

Sau đó, Nam bắt đầu leo dẫn. Anh tự mình tìm vị trí đặt tay, đặt chân, tự quyết định các động tác. Anh vượt qua từng đoạn khó, lên đến đỉnh và móc dây vào điểm kết thúc mà không một lần té ngã hay nghỉ trên dây. Hành động của Nam chính là một lần Leo onsight (Onsight Attempt) thành công.

Phân biệt Leo onsight với các kiểu leo khác

Để hiểu rõ hơn về Leo onsight (Onsight Attempt), bạn cần phân biệt nó với hai kiểu leo phổ biến khác là Flash và Redpoint.

Leo Flash cũng là leo thành công cung đường trong lần đầu tiên không té ngã. Điểm khác biệt duy nhất là khi leo Flash, bạn được phép có thông tin báo trước (beta). Ví dụ, bạn xem người khác leo hoặc được chỉ dẫn về động tác.

Leo Redpoint là leo thành công một cung đường sau khi bạn đã thử nó nhiều lần trước đó. Bạn có thể đã té ngã, đã tập luyện các động tác khó cho đến khi thực hiện được một lượt leo hoàn chỉnh từ đầu đến cuối không ngã.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Leo onsight có tính cho leo top rope không?

Không, thuật ngữ Leo onsight (Onsight Attempt) chỉ áp dụng cho hình thức leo dẫn (lead climbing).

2. Nếu tôi thấy vệt phấn của người leo trước thì có còn là onsight không?

Việc thấy vệt phấn vẫn có thể được coi là onsight, nhưng nó làm giảm đi tính "thuần túy" của lần leo.

3. Mục tiêu của việc theo đuổi onsight là gì?

Mục tiêu là để kiểm tra và nâng cao khả năng ứng biến, đọc địa hình và sự tự tin của người leo núi.

Mỗi lần leo, dù là onsight hay luyện tập, đều đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về trang bị để đảm bảo an toàn. Xem giày leo núi và đai an toàn tại WeTrek.vn.