Lục giác chêm (Hexes) là gì?

Ngày cập nhật 19/12/2025 09:42 AM - 16 lượt xem

NỘI DUNG CHÍNH [hiệnẩn]

Lục giác chêm (Hexes) là gì?
Cấu tạo và Nguyên lý hoạt động
Các loại Lục giác chêm (Hexes)
Lục giác chêm gắn dây cáp (Wired Hexes)
Lục giác chêm gắn dây đai (Slung Hexes)
Ưu và Nhược điểm
Ưu điểm
Nhược điểm
Khi nào nên sử dụng Lục giác chêm (Hexes)
Câu hỏi thường gặp
Lục giác chêm (Hexes) có an toàn không?
Tôi có thể dùng Lục giác chêm (Hexes) để thay thế hoàn toàn cho cam không?
Làm thế nào để gỡ một chiếc Lục giác chêm (Hexes) bị kẹt?

Lục giác chêm (Hexes) là dụng cụ bảo vệ thụ động trong leo núi truyền thống, có dạng khối lục giác không đều, dùng để chèn vào khe nứt đá tạo điểm neo.

Lục giác chêm (Hexes) là gì?

Lục giác chêm (Hexes) là một loại dụng cụ bảo vệ thụ động, được sử dụng trong leo núi truyền thống (trad climbing). Chúng là những khối kim loại có hình lục giác không đều, được gắn vào một dây cáp thép hoặc một dây đai bằng vải. Người leo núi chèn chúng vào các khe nứt trên vách đá. Khi chịu tải, hình dạng bất đối xứng của Lục giác chêm (Hexes) sẽ tạo ra một lực cam, giúp nó bám chặt vào thành đá và tạo ra một điểm neo an toàn.

Thiết bị này không có bộ phận chuyển động. Độ an toàn của nó phụ thuộc hoàn toàn vào hình dạng của khe nứt và kỹ năng của người đặt. Chúng là một trong những thiết bị bảo vệ đầu tiên và vẫn còn phổ biến trong bộ dụng cụ của nhiều người leo núi ngày nay.

Cấu tạo và Nguyên lý hoạt động

Một chiếc Lục giác chêm (Hexes) có cấu tạo đơn giản nhưng hiệu quả. Nó bao gồm hai bộ phận chính.

Đầu lục giác: Một khối hợp kim nhôm nhẹ và bền, được đúc thành hình lục giác với các cạnh và mặt có kích thước khác nhau. Thiết kế này cho phép một chiếc Lục giác chêm (Hexes) có thể vừa với nhiều kích cỡ khe nứt khác nhau, tùy thuộc vào cách bạn xoay và đặt nó.
Dây gắn: Đầu lục giác được nối với một vòng dây cáp thép hoặc một dây đai bằng nylon hoặc Dyneema. Dây này dùng để kẹp carabiner và nối với dây thừng leo núi.

Nguyên lý hoạt động của Lục giác chêm (Hexes) dựa trên sự co thắt của khe nứt. Bạn tìm một khe nứt thu hẹp ở phía dưới. Bạn đặt Lục giác chêm (Hexes) vào phần rộng hơn của khe nứt rồi trượt nó xuống phần hẹp hơn. Khi có lực kéo xuống, ví dụ như khi người leo núi bị ngã, Lục giác chêm (Hexes) sẽ bị kéo chặt vào vị trí hẹp nhất, tạo ra lực ma sát và lực chèn ép lớn giữ nó cố định.

Các loại Lục giác chêm (Hexes)

Có hai loại Lục giác chêm (Hexes) chính, phân biệt dựa trên loại dây gắn.

Lục giác chêm gắn dây cáp (Wired Hexes)

Loại này sử dụng dây cáp thép để nối với đầu lục giác. Dây cáp cứng hơn, giúp bạn dễ dàng đặt Lục giác chêm (Hexes) vào các vị trí sâu hoặc khó tiếp cận. Dây cáp cũng bền hơn khi tiếp xúc với các cạnh đá sắc nhọn. Đây là lựa chọn phổ biến cho các kích cỡ nhỏ và trung bình.

Lục giác chêm gắn dây đai (Slung Hexes)

Loại này sử dụng dây đai bằng vải, thường là nylon hoặc Dyneema. Dây đai linh hoạt và nhẹ hơn dây cáp. Sự linh hoạt này giúp giảm thiểu khả năng Lục giác chêm (Hexes) bị dịch chuyển ra khỏi vị trí do dây thừng di chuyển. Loại này thường được dùng cho các kích cỡ lớn.

Ưu và Nhược điểm

Lục giác chêm (Hexes) có những ưu điểm và nhược điểm riêng so với các loại dụng cụ bảo vệ khác.

Ưu điểm

Đa dụng: Một chiếc Lục giác chêm (Hexes) có thể vừa với nhiều kích cỡ khe nứt khác nhau.
An toàn trong điều kiện xấu: Chúng hoạt động tốt trong các khe nứt bị đóng băng hoặc ẩm ướt, nơi mà các dụng cụ bảo vệ chủ động như cam có thể bị trượt.
Đơn giản và bền bỉ: Không có bộ phận chuyển động, chúng ít bị hỏng hóc và có tuổi thọ cao.
Chi phí thấp: Giá thành của Lục giác chêm (Hexes) thường rẻ hơn so với các bộ cam.

Nhược điểm

Khó đặt hơn: Việc tìm kiếm vị trí phù hợp và đặt Lục giác chêm (Hexes) đúng cách đòi hỏi nhiều kỹ năng và kinh nghiệm hơn so với đặt cam.
Khó gỡ hơn: Đôi khi chúng bị kẹt rất chặt sau khi chịu tải, khiến việc gỡ ra trở nên khó khăn.
Yêu cầu khe nứt đặc thù: Chúng hoạt động tốt nhất trong các khe nứt co thắt và không phù hợp với các khe nứt song song.

Khi nào nên sử dụng Lục giác chêm (Hexes)

Lục giác chêm (Hexes) là một công cụ giá trị trong nhiều tình huống leo núi. Bạn nên cân nhắc mang theo chúng khi tham gia leo núi truyền thống, đặc biệt là leo núi mùa đông hoặc leo núi cao (alpine climbing). Chúng là lựa chọn tuyệt vời để xây dựng các trạm neo (belay station) vững chắc. Chúng cũng hoạt động như một phương án dự phòng tin cậy hoặc bổ sung cho bộ dụng cụ bảo vệ chủ động của bạn.

Tại Việt Nam, các địa điểm leo núi truyền thống như Hữu Lũng, Lạng Sơn có nhiều dạng khe nứt đá vôi. Trong các khe nứt này, Lục giác chêm (Hexes) là một lựa chọn hiệu quả để thiết lập điểm bảo vệ an toàn.