Lưỡi ba (Treble Hook) là một loại lưỡi câu có ba mũi câu riêng lẻ được hàn chung vào một thân, giúp tăng khả năng dính cá khi chúng tấn công mồi.
Lưỡi ba là một thiết kế lưỡi câu chuyên dụng. Cấu tạo của nó gồm ba lưỡi câu đơn được hàn hoặc ép lại với nhau tại phần thân. Thiết kế này tạo ra một cụm lưỡi câu có ba mũi hướng ra các phía khác nhau. Hầu hết lưỡi ba được làm từ thép carbon cao hoặc thép không gỉ để đảm bảo độ cứng, độ sắc bén và khả năng chống ăn mòn.
Một lưỡi ba tiêu chuẩn có các bộ phận chính sau:
Mắt lưỡi (Eye): Vòng tròn ở đầu thân lưỡi để bạn buộc dây câu hoặc gắn vào khoen của mồi giả.
Thân lưỡi (Shank): Phần thân chính chung của cả ba lưỡi câu.
Ngạnh lưỡi (Barb): Phần gai ngược nhỏ gần mũi lưỡi, có tác dụng giữ cá không tuột ra sau khi đã dính câu.
Mũi lưỡi (Point): Đầu nhọn của mỗi lưỡi câu, bộ phận trực tiếp đâm vào miệng cá.
Đặc điểm chính của lưỡi ba là khả năng bao phủ diện tích lớn hơn so với lưỡi đơn. Khi cá tấn công mồi, nó có nhiều khả năng tiếp xúc với một trong ba mũi lưỡi, từ đó tăng tỷ lệ đóng cá thành công.
Lưỡi ba được sử dụng chủ yếu với các loại mồi câu giả (lures). Chúng là trang bị tiêu chuẩn trên nhiều loại mồi phổ biến, đặc biệt là các loại mồi yêu cầu hành động nhanh và những cú táp bất ngờ từ cá săn mồi.
Các loại mồi thường gắn lưỡi ba bao gồm:
Mồi cá cứng (Hard Baits): Các loại mồi crankbait, jerkbait, topwater đều sử dụng lưỡi ba để tối ưu hóa khả năng dính cá khi chúng rượt đuổi và tấn công.
Mồi thìa (Spoons): Lưỡi ba ở đuôi mồi thìa giúp bắt dính những cú đớp từ phía sau khi cá đuổi theo.
Mồi quay (Spinners): Tương tự mồi thìa, lưỡi ba giúp tăng cơ hội khi cá bị thu hút bởi chuyển động và độ rung của lá thép.
Tại Việt Nam, lưỡi ba rất hiệu quả khi bạn câu các loài cá săn mồi hung dữ như cá lóc, cá chẽm, cá vược ở các địa hình nước mở như đầm, hồ lớn hoặc sông. Do cá săn mồi thường tấn công mồi rất nhanh và từ nhiều góc độ, ba mũi câu của lưỡi ba sẽ tăng xác suất đóng cá thành công.
Tỷ lệ đóng cá cao: Với ba mũi câu chĩa ra các hướng khác nhau, bạn có cơ hội đóng dính cá cao hơn so với lưỡi đơn, dù cá chỉ táp nhẹ hoặc tấn công trượt.
Giữ cá chắc chắn: Khi cá đã dính một hoặc hai mũi câu, việc thoát ra sẽ khó hơn nhiều. Điều này giúp giảm tỷ lệ mất cá trong quá trình dìu cá vào bờ.
Phù hợp với mồi giả: Thiết kế của lưỡi ba bổ trợ hoàn hảo cho hành động của các loại mồi giả, đảm bảo con mồi luôn ở trạng thái sẵn sàng để bắt cá.
Dễ gây tổn thương cho cá: Ba mũi câu có thể gây ra nhiều vết thương hơn cho miệng cá, không phù hợp cho việc câu và thả (catch and release).
Dễ bị vướng: Lưỡi ba rất dễ vướng vào rong rêu, cành cây, hoặc các chướng ngại vật dưới nước. Bạn nên tránh sử dụng chúng ở những khu vực có địa hình phức tạp.
Gỡ cá khó khăn: Việc gỡ một chiếc lưỡi ba ra khỏi miệng cá phức tạp và nguy hiểm hơn so với lưỡi đơn, đòi hỏi sự cẩn thận để tránh làm bị thương cá và chính bạn.
Bạn nên cân nhắc sử dụng lưỡi ba trong các tình huống cụ thể sau:
Câu ở vùng nước thoáng: Khi câu ở hồ, đầm hoặc sông rộng không có nhiều chướng ngại vật, lưỡi ba sẽ phát huy tối đa hiệu quả mà không lo bị vướng.
Nhắm đến cá săn mồi: Đối với các loài như cá lóc, cá chẽm, vốn có tập tính táp mồi mạnh và dứt khoát, lưỡi ba là lựa chọn tốt để đảm bảo cú đóng cá chắc chắn.
Khi tỷ lệ dính cá là ưu tiên hàng đầu: Trong các cuộc thi câu cá hoặc khi bạn muốn tối đa hóa số lượng cá bắt được, lưỡi ba cung cấp một lợi thế rõ rệt.
Ngược lại, nếu bạn câu ở nơi rậm rạp hoặc theo đuổi hình thức câu và thả để bảo tồn, bạn nên xem xét thay thế lưỡi ba trên mồi giả bằng lưỡi câu đơn (Single Hook).
Dùng lưỡi ba câu mồi tự nhiên được không?
Bạn không nên dùng lưỡi ba cho mồi tự nhiên vì thiết kế này không phù hợp và kém hiệu quả so với lưỡi đơn chuyên dụng.
Làm sao để hạn chế lưỡi ba gây hại cho cá?
Bạn có thể dùng kìm bẻ bớt ngạnh của một hoặc hai mũi câu để việc gỡ cá dễ dàng hơn và ít gây tổn thương cho cá.
Kích thước lưỡi ba được tính như thế nào?
Kích thước lưỡi ba được đánh số, số càng lớn thì lưỡi càng nhỏ, ví dụ lưỡi size 10 nhỏ hơn lưỡi size 2.
Xem các loại mồi giả và lưỡi câu chất lượng tại WeTrek.vn.