Măng đá (Stalagmite) là gì?

Ngày cập nhật 04/12/2025 09:24 AM - 31 lượt xem

Măng đá (Stalagmite) là khối trầm tích hang động mọc từ sàn hang lên, hình thành do sự tích tụ khoáng chất từ nước nhỏ giọt qua hàng nghìn năm.

Măng đá (Stalagmite) là gì?

Măng đá (Stalagmite) là một dạng trầm tích hang động, thường được gọi là "speleothem". Chúng là những cột đá tự nhiên hình thành trên sàn của các hang động đá vôi. Măng đá có hình dạng đa dạng, từ hình nón thấp, rộng đến hình cột cao, nhọn. Chúng phát triển hướng lên trên, ngược với trọng lực, hướng về phía trần hang.

Thành phần chính của măng đá là canxi cacbonat (calcite) hoặc các khoáng chất aragonit. Màu sắc của chúng phụ thuộc vào các khoáng chất có trong nước, có thể từ trắng tinh, vàng nhạt đến nâu sẫm.

Quá trình hình thành măng đá

Măng đá được tạo ra từ một quá trình tự nhiên kéo dài hàng chục nghìn đến hàng triệu năm. Quá trình này đòi hỏi các điều kiện cụ thể về địa chất và môi trường. Dưới đây là các bước cơ bản:

  • Nước mưa hấp thụ khí cacbonic (CO2) từ không khí và đất, tạo thành một dạng axit cacbonic yếu.
  • Khi nước mưa axit này chảy qua các lớp đất và ngấm xuống các khe nứt của đá vôi, nó hòa tan canxi cacbonat trong đá.
  • Dung dịch nước chứa đầy canxi cacbonat hòa tan này tiếp tục di chuyển xuống dưới và nhỏ giọt từ trần hang động xuống sàn.
  • Khi giọt nước tiếp xúc với không khí trong hang, một phần CO2 được giải phóng. Điều này làm cho canxi cacbonat không còn hòa tan được nữa và kết tủa lại thành một lớp khoáng chất rắn rất mỏng.
  • Theo thời gian, hàng triệu giọt nước lặp lại quá trình này tại cùng một vị trí. Các lớp khoáng chất tích tụ dần, tạo thành một cột đá mọc lên từ sàn hang, đó chính là măng đá.

Tốc độ phát triển của măng đá cực kỳ chậm, trung bình chỉ khoảng vài milimet đến vài centimet mỗi 1.000 năm. Tốc độ này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như lưu lượng nước nhỏ giọt, nồng độ khoáng chất, và điều kiện không khí trong hang.

Phân biệt Măng đá (Stalagmite) và Thạch nhũ (Stalactite)

Trong các hang động, măng đá thường bị nhầm lẫn với thạch nhũ. Cả hai đều là trầm tích hang động nhưng có nguồn gốc và hướng phát triển trái ngược nhau. Việc phân biệt chúng rất đơn giản.

Thạch nhũ (Stalactite)

  • Mọc từ trần hang xuống.
  • Hình thành khi nước nhỏ giọt và để lại cặn khoáng chất trên trần hang trước khi rơi xuống.
  • Thường có hình dạng nhọn và thon dài giống như một que kem.

Măng đá (Stalagmite)

  • Mọc từ sàn hang lên.
  • Hình thành từ cặn khoáng chất của những giọt nước đã rơi xuống sàn.
  • Thường có đỉnh tròn hoặc phẳng hơn, thân rộng hơn so với thạch nhũ.

Khi một thạch nhũ và một măng đá phát triển đủ dài để gặp nhau, chúng sẽ hợp nhất thành một cấu trúc duy nhất gọi là cột đá (column).

Bạn có thể thấy măng đá ở đâu tại Việt Nam?

Việt Nam có địa hình karst đá vôi phong phú, là điều kiện lý tưởng để hình thành các hang động kỳ vĩ với hệ thống măng đá và thạch nhũ độc đáo. Bạn có thể chiêm ngưỡng chúng tại các địa điểm nổi tiếng sau:

  • Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Bình): Nơi đây được mệnh danh là "vương quốc hang động" với những hệ thống măng đá khổng lồ. Các hang động như Sơn Đoòng, Động Thiên Đường, hay Hang Én đều sở hữu những khối măng đá cao và đẹp bậc nhất thế giới.
  • Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh): Các hang động trong khu vực Vịnh Hạ Long và Vịnh Bái Tử Long như Hang Sửng Sốt, Động Thiên Cung cũng có nhiều măng đá với hình thù đa dạng, gắn liền với các câu chuyện dân gian.
  • Khu danh thắng Tràng An - Tam Cốc (Ninh Bình): Hệ thống hang động xuyên thủy ở đây cũng chứa đựng nhiều măng đá và thạch nhũ đẹp mắt, tạo nên một phần quan trọng trong cảnh quan được UNESCO công nhận.

Lưu ý quan trọng khi khám phá hang động

Măng đá là những kỳ quan tự nhiên rất nhạy cảm. Quá trình hình thành chúng mất hàng nghìn năm, nhưng có thể bị phá hủy chỉ trong vài giây. Khi tham quan hoặc thám hiểm hang động, bạn cần tuân thủ nguyên tắc "Không để lại gì ngoài dấu chân, không lấy gì ngoài những bức ảnh".

Bạn tuyệt đối không chạm tay vào măng đá. Dầu và chất bẩn từ da người có thể làm thay đổi bề mặt của đá, ngăn chặn sự tích tụ khoáng chất và làm măng đá ngừng phát triển vĩnh viễn tại điểm tiếp xúc đó.

Các câu hỏi thường gặp

Măng đá và thạch nhũ khác nhau thế nào?

Măng đá mọc từ sàn hang lên, còn thạch nhũ thì treo từ trần hang xuống.

Có được chạm vào măng đá không?

Bạn không nên chạm vào măng đá vì dầu từ da tay có thể làm ngưng quá trình phát triển của chúng.

Măng đá phát triển nhanh không?

Măng đá phát triển rất chậm, chỉ vài centimet mỗi nghìn năm.

Khám phá hang động luôn cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng về thiết bị chiếu sáng để đảm bảo an toàn và trải nghiệm. Xem các loại đèn pin đội đầu chuyên dụng cho dã ngoại và trekking tại WeTrek.vn.

Chia sẻ bài viết:
Showroom
Bài viết cùng chuyên mục
Số lần cá đớp (Strike Count) là gì?

Số lần cá đớp (Strike Count) là gì?

Số lần cá đớp (Strike Count) là chỉ số quan trọng trong câu cá. Bài viết giải thích ý nghĩa, cách phân biệt các loại đớp mồi và những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả. Tìm hiểu các mẹo giúp bạn tăng Strike Count và cải thiện hiệu quả chuyến đi câu.
Cân cá giải đấu (Tournament Weigh-In) là gì?

Cân cá giải đấu (Tournament Weigh-In) là gì?

Cân cá giải đấu là quy trình cân và đo cá chính thức để xác định người chiến thắng công bằng. Bài viết giải thích các bước tiếp nhận, đo lường, ghi kết quả và các quy định phổ biến về giới hạn số lượng, kích thước tối thiểu, và hình phạt cho cá chết.
Giấy phép câu (Fishing License) là gì?

Giấy phép câu (Fishing License) là gì?

Câu cá hợp pháp tại Việt Nam yêu cầu giấy phép. Tìm hiểu các loại giấy phép, thủ tục đăng ký, và những quy định quan trọng bạn phải tuân thủ.
Bắt rồi thả (Catch-and-Release) là gì?

Bắt rồi thả (Catch-and-Release) là gì?

Tìm hiểu về Bắt rồi thả, kỹ thuật câu cá thể thao giúp bảo tồn nguồn lợi. Hướng dẫn bạn cách chọn dụng cụ, xử lý và thả cá đúng cách để tăng tỷ lệ sống sót.
Cần thủ (Angler) là gì?

Cần thủ (Angler) là gì?

Cần thủ là gì? Tìm hiểu các loại hình câu cá nước ngọt, nước mặn phổ biến, những kỹ năng cần thiết và trang bị cơ bản cho người mới bắt đầu.
Câu cá hô biển (Mahi-Mahi Fishing) là gì?

Câu cá hô biển (Mahi-Mahi Fishing) là gì?

Hướng dẫn kỹ thuật câu cá hô biển (Mahi-Mahi) chi tiết. Tìm hiểu các phương pháp trolling, casting, mồi tươi, cách chọn dụng cụ và địa điểm câu lý tưởng tại Việt Nam như Côn Đảo, Phú Quốc.
x
Nhập số điện thoại của bạn để tiếp tục
Nhập mật khẩu 4 chữ số được gửi đến
hoặc