Mặt nạ lặn là gì?

Ngày cập nhật 05/11/2025 05:41 PM - 5 lượt xem

Mặt nạ lặn là thiết bị che mắt và mũi, tạo túi khí giúp bạn nhìn rõ dưới nước và cân bằng áp suất khi lặn biển.

Mặt nạ lặn là gì?

Mặt nạ lặn là một thiết bị quan trọng trong bộ dụng cụ lặn biển, bao gồm lặn với ống thở (snorkeling), lặn tự do (freediving) và lặn có bình khí (scuba diving). Chức năng chính của nó là tạo ra một không gian không khí kín giữa mắt của bạn và nước. Không gian này cho phép mắt bạn tập trung và nhìn rõ các vật thể dưới nước.

Khác với kính bơi chỉ che mắt, mặt nạ lặn che cả mắt và mũi trong một túi kín. Việc che mũi có vai trò then chốt. Nó giúp bạn thở không khí vào mặt nạ qua đường mũi để cân bằng áp suất bên trong mặt nạ với áp suất nước bên ngoài khi bạn lặn xuống sâu. Hành động này gọi là 'cân bằng áp suất', giúp ngăn ngừa chấn thương áp suất (mask squeeze) lên mắt và các mô xung quanh.

Tại sao mặt nạ lặn quan trọng?

Con người không thể nhìn rõ dưới nước nếu không có một lớp không khí trước mắt. Ánh sáng bị khúc xạ khác nhau khi đi từ nước vào mắt so với từ không khí vào mắt, làm cho mọi thứ trở nên mờ ảo. Mặt nạ lặn giải quyết vấn đề này bằng cách tạo ra một túi khí phẳng, cho phép ánh sáng đi qua như bình thường trước khi vào mắt bạn.

Các vai trò chính của mặt nạ lặn bao gồm:
  • Tạo tầm nhìn rõ nét: Đây là chức năng cơ bản và quan trọng nhất, giúp bạn quan sát sinh vật biển, san hô và điều hướng an toàn.
  • Cho phép cân bằng áp suất: Túi mũi tích hợp là bộ phận không thể thiếu để bạn thực hiện kỹ thuật cân bằng áp suất, bảo vệ mắt và xoang khỏi áp lực nước.
  • Bảo vệ mắt: Mặt nạ bảo vệ mắt bạn khỏi nước muối, cát, và các sinh vật biển nhỏ có thể gây kích ứng hoặc tổn thương.
  • Tăng sự thoải mái: Một chiếc mặt nạ vừa vặn sẽ ngăn nước tràn vào, giúp bạn tập trung hoàn toàn vào việc khám phá đại dương.

Các bộ phận chính của mặt nạ lặn

Hiểu rõ cấu tạo của mặt nạ giúp bạn lựa chọn và sử dụng sản phẩm hiệu quả hơn.

Tròng kính (Lens)

Đây là bộ phận trong suốt bạn nhìn qua. Hầu hết các mặt nạ lặn chất lượng đều dùng kính cường lực (tempered glass). Vật liệu này an toàn vì khi vỡ, nó sẽ tạo thành các mảnh nhỏ, tròn thay vì các mảnh sắc nhọn nguy hiểm. Tròng kính có thể là một tấm liền (mặt nạ một tròng) hoặc hai tấm riêng biệt (mặt nạ hai tròng).

Viền silicon (Skirt)

Viền silicon là phần mềm dẻo tiếp xúc trực tiếp với khuôn mặt bạn. Chức năng của nó là tạo ra một lớp đệm kín nước. Silicon y tế cao cấp là vật liệu tốt nhất cho bộ phận này vì nó mềm mại, bền bỉ, không gây dị ứng và giữ được độ kín khít theo thời gian. Viền silicon màu đen giúp giảm độ chói của ánh sáng mặt trời, trong khi viền trong suốt cho cảm giác không gian rộng hơn.

Khung mặt nạ (Frame)

Khung là bộ phận cứng, thường làm từ nhựa, giữ tròng kính và viền silicon lại với nhau. Một số thiết kế hiện đại là mặt nạ không khung (frameless), trong đó viền silicon được đúc trực tiếp lên tròng kính, giúp giảm trọng lượng và thể tích.

Túi mũi (Nose Pocket)

Đây là phần silicon che mũi của bạn. Nó đủ mềm để bạn dùng tay bóp mũi từ bên ngoài, một thao tác cần thiết để thực hiện kỹ thuật cân bằng áp suất tai (Valsalva maneuver).

Dây đeo (Strap) và khóa (Buckle)

Dây đeo giữ mặt nạ cố định trên đầu bạn, thường làm bằng silicon. Khóa điều chỉnh giúp bạn siết chặt hoặc nới lỏng dây đeo một cách dễ dàng, ngay cả khi đang đeo găng tay. Hệ thống khóa tốt cho phép điều chỉnh vi mô để đạt độ vừa vặn hoàn hảo.

Các loại mặt nạ lặn phổ biến

Thị trường có nhiều loại mặt nạ khác nhau, phục vụ cho các mục đích và hình dạng khuôn mặt đa dạng.

Mặt nạ một tròng (Single-Lens Mask)

Loại này có một tấm kính cường lực duy nhất, không bị ngăn cách ở giữa. Nó cung cấp một tầm nhìn rộng, không bị gián đoạn. Đây là lựa chọn phổ biến cho những người lặn ngắm san hô tại các vùng biển nông như Phú Quốc hoặc Cù Lao Chàm.

Mặt nạ hai tròng (Twin-Lens Mask)

Loại này có hai tròng kính riêng biệt cho mỗi mắt. Thiết kế này thường có thể tích bên trong thấp hơn, giúp việc xả nước và cân bằng áp suất dễ dàng hơn. Những người bị cận thị cũng có thể thay thế tròng kính gốc bằng tròng kính có độ. Đây là lựa chọn ưa thích của các thợ lặn bình khí (scuba divers) khi khám phá các rạn san hô sâu ở Nha Trang hoặc Côn Đảo.

Mặt nạ không khung (Frameless Mask)

Mặt nạ không khung có trọng lượng nhẹ và thể tích thấp. Chúng linh hoạt và dễ dàng gấp gọn để làm mặt nạ dự phòng. Thiết kế này được nhiều người lặn tự do (freedivers) ưa chuộng vì ưu điểm về thể tích thấp.

Cách chọn mặt nạ lặn phù hợp

Chọn một chiếc mặt nạ vừa vặn là yếu tố quan trọng nhất để có một chuyến đi lặn thành công. Một chiếc mặt nạ không vừa sẽ liên tục bị rò rỉ nước, gây khó chịu và mất tập trung.

  • Kiểm tra độ vừa vặn: Đặt mặt nạ lên mặt mà không cần đeo dây. Hít nhẹ vào bằng mũi. Nếu mặt nạ hít chặt vào mặt và không rơi ra khi bạn ngửa đầu, đó là một dấu hiệu tốt về độ kín. Viền silicon phải ôm đều khuôn mặt, không tạo khoảng trống ở thái dương hay dưới mũi.
  • Chọn thể tích trong: Mặt nạ thể tích thấp (low volume) có không gian khí bên trong nhỏ, dễ dàng hơn để cân bằng áp suất và xả nước. Đây là lựa chọn tốt cho lặn tự do và lặn sâu. Mặt nạ thể tích cao cho cảm giác thoáng đãng hơn, phù hợp cho lặn nông.
  • Kiểm tra tầm nhìn: Hãy thử các loại mặt nạ khác nhau để xem loại nào cho bạn góc nhìn tốt nhất, cả về phía trước và hai bên.
  • Ưu tiên chất liệu: Luôn chọn mặt nạ có viền bằng silicon mềm và tròng kính cường lực để đảm bảo an toàn và độ bền.

Hướng dẫn bảo quản mặt nạ lặn

Bảo quản đúng cách giúp mặt nạ của bạn bền hơn và hoạt động tốt trong nhiều năm.

  • Xử lý mặt nạ mới: Mặt nạ mới thường có một lớp màng silicon mỏng từ quá trình sản xuất bám trên tròng kính, gây hấp hơi. Hãy dùng kem đánh răng (loại không chứa hạt mài) chà nhẹ vào mặt trong của tròng kính, sau đó rửa sạch để loại bỏ lớp màng này.
  • Rửa sạch sau mỗi lần sử dụng: Luôn rửa mặt nạ bằng nước ngọt sau khi đi lặn biển để loại bỏ muối và cát.
  • Làm khô hoàn toàn: Để mặt nạ khô tự nhiên ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp vì tia UV có thể làm hỏng viền silicon.
  • Bảo quản đúng cách: Cất mặt nạ trong hộp đựng chuyên dụng của nó để bảo vệ tròng kính khỏi trầy xước và viền silicon khỏi bị biến dạng.

Câu hỏi thường gặp

Kính bơi có thay thế mặt nạ lặn được không?

Không, kính bơi không che mũi nên bạn không thể cân bằng áp suất khi lặn xuống sâu.

Làm sao để mặt nạ không bị mờ khi lặn?

Bạn hãy dùng dung dịch chống mờ, nước bọt hoặc dầu gội trẻ em xoa một lớp mỏng vào mặt trong của tròng kính khô, sau đó rửa nhẹ qua nước trước khi đeo.

Tôi bị cận thị, có dùng mặt nạ lặn được không?

Có, bạn có thể đeo kính áp tròng khi lặn hoặc chọn các mẫu mặt nạ hai tròng cho phép thay thế bằng tròng kính có độ phù hợp.

Việc chọn đúng mặt nạ lặn sẽ quyết định trải nghiệm của bạn dưới mặt nước. Xem các mẫu mặt nạ lặn chất lượng tại WeTrek.vn.

Chia sẻ bài viết:
Showroom
Bài viết cùng chuyên mục
Đèn định vị khẩn cấp là gì?

Đèn định vị khẩn cấp là gì?

Đèn định vị khẩn cấp PLB là thiết bị cứu hộ cá nhân gửi tín hiệu SOS và tọa độ GPS của bạn qua vệ tinh. Thiết bị giúp gọi cứu hộ tại những nơi không có sóng điện thoại khi trekking hoặc leo núi. Tìm hiểu nguyên lý hoạt động và cách chọn đèn định vị phù hợp.
Trực thăng cứu hộ là gì?

Trực thăng cứu hộ là gì?

Tìm hiểu trực thăng cứu hộ là gì, trang bị chuyên dụng và vai trò trong các nhiệm vụ cứu nạn tại Việt Nam. Nắm rõ quy trình hoạt động và các hướng dẫn an toàn cần thiết cho chuyến đi của bạn.
Tín hiệu cầu cứu là gì?

Tín hiệu cầu cứu là gì?

Tìm hiểu tín hiệu SOS là gì và cách tạo tín hiệu khi gặp nguy hiểm. Hướng dẫn các phương pháp tạo tín hiệu cầu cứu bằng ánh sáng, âm thanh, vật thể để đảm bảo an toàn cho bạn khi đi dã ngoại, leo núi.
Đài phát khẩn cấp là gì?

Đài phát khẩn cấp là gì?

Tìm hiểu về đài phát khẩn cấp, một thiết bị giúp bạn nhận cảnh báo thiên tai và tin tức khi mất điện, mất sóng. Thiết bị hoạt động bằng tay quay dynamo, năng lượng mặt trời, tích hợp đèn pin, cổng sạc USB và còi SOS. Xem cách chọn mua đài phù hợp cho các chuyến đi và phòng chống thiên tai tại nhà.
An toàn khi đốt lửa trại là gì?

An toàn khi đốt lửa trại là gì?

Nắm vững các quy tắc an toàn khi đốt lửa trại. Hướng dẫn chi tiết cách chọn vị trí, kiểm soát ngọn lửa và dập tắt lửa hoàn toàn để ngăn ngừa cháy rừng.
Chỉ số nguy cơ cháy là gì?

Chỉ số nguy cơ cháy là gì?

Tìm hiểu Chỉ số nguy cơ cháy (FWI), hệ thống đánh giá rủi ro cháy rừng dựa trên dữ liệu thời tiết. Bài viết giải thích cách tính FWI, ý nghĩa các cấp độ nguy hiểm, và cách bạn dùng thông tin này để đảm bảo an toàn khi đi rừng, cắm trại.
x
Nhập số điện thoại của bạn để tiếp tục
Nhập mật khẩu 4 chữ số được gửi đến
hoặc