Ném spey (Spey Casting) là gì?

Ném spey (Spey Casting) là kỹ thuật câu fly fishing dùng cần hai tay, tạo vòng dây chữ D trên mặt nước để ném mồi đi xa mà không cần vung cần ra sau lưng.

Ném spey (Spey Casting) là một kỹ thuật ném mồi trong bộ môn câu fly fishing. Kỹ thuật này có nguồn gốc từ sông Spey ở Scotland vào thế kỷ 19. Điểm khác biệt chính của ném spey so với kiểu ném truyền thống (overhead cast) là bạn không cần không gian trống phía sau lưng.

Thay vì vung cần ra sau, bạn sử dụng sức căng của mặt nước để làm điểm tựa (anchor). Bạn tạo ra một vòng lượn hình chữ D (D-loop) ở phía trước và bên cạnh, sau đó phóng toàn bộ dây và mồi câu về phía mục tiêu. Kỹ thuật này chủ yếu sử dụng cần câu hai tay (two-handed rod), dài hơn và mạnh hơn cần câu một tay thông thường.

Ném spey mang lại nhiều lợi thế trong các điều kiện câu cụ thể, giúp bạn câu cá hiệu quả và thoải mái hơn.

Hiệu quả trong không gian hẹp

Đây là ưu điểm lớn nhất của ném spey. Khi câu ở những nơi có cây cối, bụi rậm hoặc vách đá ngay sau lưng, bạn không thể thực hiện cú ném qua đầu truyền thống. Ném spey giải quyết vấn đề này vì toàn bộ chuyển động của dây câu diễn ra ở phía trước bạn.

Ví dụ, khi bạn câu suối ở các khu vực miền núi phía Bắc như Hà Giang hay Sapa, bờ suối thường có nhiều cây cối um tùm. Ném spey cho phép bạn đưa mồi đến đúng vị trí mà không sợ vướng vào cành cây.

Ném xa và ít tốn sức hơn

Cần câu hai tay dài hơn giúp tạo ra đòn bẩy lớn. Kỹ thuật ném spey tận dụng trọng lượng của dây và sức căng của nước để phóng mồi đi. Điều này có nghĩa là bạn dùng ít sức từ cánh tay và vai hơn, thay vào đó là sự phối hợp của toàn bộ cơ thể. Kết quả là bạn có thể ném xa hơn và câu cá cả ngày mà ít bị mỏi.

An toàn và kiểm soát tốt hơn

Vì mồi câu và dây luôn ở phía trước, bạn giảm thiểu nguy cơ lưỡi câu vướng vào người, quần áo hoặc các vật cản phía sau. Trong điều kiện gió mạnh, đặc biệt là gió tạt ngang hoặc thổi từ sau lưng, ném spey giúp bạn kiểm soát đường bay của dây tốt hơn, đảm bảo cú ném chính xác và an toàn.

Có nhiều biến thể của kỹ thuật ném spey, mỗi loại phù hợp với điều kiện và mục đích khác nhau. Ba kiểu phổ biến nhất bao gồm:

• Traditional Spey: Đây là kiểu ném nguyên bản, tạo ra những vòng lượn mượt mà và đẹp mắt. Nó phù hợp cho các loại dây dài và trình bày mồi một cách tinh tế.
• Skagit Casting: Kiểu ném này sử dụng đầu dây ngắn và nặng. Nó được thiết kế để ném các loại mồi lớn và đầu dây chìm nặng (sink tips). Skagit rất hiệu quả khi bạn cần đưa mồi xuống sâu trong dòng nước chảy xiết. Ví dụ, khi câu cá chiên, cá măng ở các vực nước sâu trên sông Đà.
• Scandinavian (Scandi) Casting: Kỹ thuật này sử dụng đầu dây nhẹ hơn Skagit và tập trung vào tốc độ và sự tinh tế. Scandi phù hợp để ném các loại mồi nhỏ và trình bày mồi nhẹ nhàng trên mặt nước, lý tưởng cho những vùng nước trong và cá nhát.

Để bắt đầu với ném spey, bạn cần một bộ dụng cụ phù hợp. Trang bị cơ bản bao gồm:

• Cần câu hai tay (Two-Handed Rod): Đây là trang bị cốt lõi. Cần thường có độ dài từ 11 đến 15 feet (khoảng 3.3m đến 4.5m). Chiều dài cần phụ thuộc vào kích thước của sông và loại cá bạn câu.
• Máy câu (Reel): Máy câu cần có kích thước đủ lớn để chứa toàn bộ dây câu và có trọng lượng phù hợp để cân bằng với cây cần dài.
• Dây câu (Fly Line): Bạn cần các loại dây chuyên dụng cho ném spey. Dây thường có cấu trúc gồm một phần dây chạy (running line) và một phần đầu ném (shooting head) như Skagit hoặc Scandi.
• Đầu dây chìm (Sink Tip) và Dây dẫn (Leader): Sink tip được gắn vào đầu dây ném để đưa mồi chìm xuống các độ sâu khác nhau. Leader là đoạn dây cước cuối cùng nối vào mồi câu.

Kỹ thuật ném spey hoàn toàn phù hợp và mang lại hiệu quả cao tại Việt Nam. Nó mở ra nhiều cơ hội câu cá ở các địa hình đa dạng của nước ta.

Tại các con sông lớn như sông Đà, sông Gâm hay sông Lô, dòng chảy mạnh và cá thường ở các luồng nước sâu. Kỹ thuật Skagit casting giúp bạn ném các loại mồi streamer lớn và nặng để tiếp cận cá măng, cá chiên ở tầng đáy. Chiều dài của cần hai tay cũng giúp bạn kiểm soát dây tốt hơn trong dòng chảy.

Ở các khu vực đầm phá ven biển, cửa sông như Phá Tam Giang (Huế) hay các vùng cửa sông ở Quảng Ninh, bạn thường cần những cú ném xa để tiếp cận cá vược, cá tráp. Ném spey giúp bạn đạt được khoảng cách cần thiết, ngay cả khi có gió.

Ném spey có khó học không?

Học ném spey cần thời gian và luyện tập, nhưng không quá khó khi bạn nắm vững kỹ thuật cơ bản.

Tôi có thể dùng cần một tay để ném spey không?

Có những kỹ thuật ném spey cho cần một tay, nhưng hiệu quả và khoảng cách không bằng cần hai tay chuyên dụng.

Ném spey có bắt được nhiều cá hơn không?

Ném spey giúp bạn tiếp cận những vị trí khó và câu hiệu quả hơn trong điều kiện nhất định, tăng cơ hội bắt cá.

Việc lựa chọn đúng bộ dụng cụ là bước đầu tiên để chinh phục kỹ thuật ném spey. Một bộ cần và dây cân bằng sẽ giúp bạn học nhanh hơn và tận hưởng trọn vẹn trải nghiệm câu cá.

Xem các sản phẩm fly fishing tại WeTrek.vn.