Nhũ xoắn (Helictite) là gì?

Ngày cập nhật 04/12/2025 09:31 AM - 32 lượt xem

Nhũ xoắn (Helictite) là một loại thạch nhũ mọc ngược lại các quy luật vật lý thông thường, tạo ra những hình thù kỳ lạ và độc đáo bên trong hang động.

Định nghĩa Nhũ xoắn (Helictite)

Nhũ xoắn (Helictite) là một dạng trầm tích hang động (speleothem) hình thành từ canxi cacbonat. Không giống thạch nhũ (stalactite) mọc thẳng xuống từ trần hang hay măng đá (stalagmite) mọc ngược lên từ sàn, nhũ xoắn phát triển theo mọi hướng. Chúng có thể cong, xoắn hoặc phân nhánh, bất chấp trọng lực.

Cấu trúc của chúng thường nhỏ, mỏng manh và có hình dạng giống như những cành cây nhỏ hoặc sợi chỉ bị xoắn lại. Sự hình thành đặc biệt này khiến chúng trở thành một trong những cấu trúc hang động hiếm và được các nhà thám hiểm quan tâm nhất.

Nhũ xoắn hình thành như thế nào?

Sự hình thành của nhũ xoắn vẫn là một chủ đề được các nhà khoa học nghiên cứu. Quá trình này không phụ thuộc vào dòng nước nhỏ giọt như thạch nhũ thông thường. Thay vào đó, nó được giải thích bởi sự kết hợp của nhiều lực khác nhau.

  • Lực mao dẫn (Capillary action): Nước chứa khoáng chất không chảy thành giọt mà thấm qua các lỗ siêu nhỏ bên trong cấu trúc đá. Lực mao dẫn kéo nước đi qua các ống này, bất kể hướng của trọng lực.
  • Áp suất thủy tĩnh (Hydrostatic pressure): Nước bị đẩy ra khỏi các khe hở nhỏ với một áp lực nhẹ. Khi nước bay hơi, khoáng chất canxit lắng đọng lại. Hướng của tinh thể canxit mới sẽ quyết định hướng phát triển tiếp theo của nhũ xoắn.
  • Luồng không khí (Air currents): Gió nhẹ bên trong hang động có thể ảnh hưởng đến tốc độ bay hơi của nước trên các bề mặt khác nhau của nhũ. Điều này góp phần tạo ra các đường cong và hướng phát triển không đồng đều.

Sự kết hợp của các yếu tố trên tạo ra những cấu trúc phát triển chậm chạp qua hàng nghìn năm, mỗi cái lại có một hình dạng độc nhất vô nhị.

Đặc điểm nhận dạng Nhũ xoắn

Bạn có thể nhận biết nhũ xoắn dựa vào các đặc điểm sau trong một chuyến thám hiểm hang động:

  • Hình dạng: Chúng không mọc thẳng. Thay vào đó, chúng có dạng ống, sợi nhỏ, cong, xoắn hoặc phân nhánh ngẫu nhiên.
  • Kích thước: Nhũ xoắn thường có đường kính nhỏ, chỉ vài milimet, và chiều dài từ vài centimet đến vài chục centimet. Chúng trông rất mỏng manh.
  • Vị trí: Chúng có thể mọc ra từ trần hang, tường, sàn hoặc thậm chí từ các khối thạch nhũ và măng đá khác.
  • Hướng phát triển: Đặc điểm quan trọng nhất là chúng phát triển bất chấp trọng lực, có thể mọc ngang, chéo hoặc hướng lên trên.

Phân biệt Nhũ xoắn với các loại thạch nhũ khác

Để tránh nhầm lẫn, bạn cần phân biệt rõ các dạng trầm tích hang động phổ biến.

  • Nhũ xoắn (Helictite): Mọc theo mọi hướng, kích thước nhỏ, hình dạng xoắn hoặc cong. Hình thành do lực mao dẫn.
  • Thạch nhũ (Stalactite): Mọc từ trần hang xuống dưới, có hình dạng nón hoặc ống. Hình thành do nước nhỏ giọt.
  • Măng đá (Stalagmite): Mọc từ sàn hang lên trên, thường dày và tù hơn thạch nhũ. Hình thành do nước từ thạch nhũ nhỏ giọt xuống sàn.
  • Cột đá (Column): Hình thành khi thạch nhũ và măng đá nối liền với nhau, tạo thành một cột đá vững chắc từ trần xuống sàn.

Tìm thấy Nhũ xoắn ở đâu tại Việt Nam?

Việt Nam là một trong những nơi có hệ thống hang động đá vôi phong phú, đặc biệt là tại Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Bình). Đây là địa điểm lý tưởng để quan sát các loại thạch nhũ, bao gồm cả nhũ xoắn.

Một số hang động tại Việt Nam được ghi nhận có sự xuất hiện của nhũ xoắn là Hang Va và Hang Sơn Đoòng. Trong Hang Va, có một khu vực chứa hàng trăm nhũ xoắn mọc tua tủa từ các khối măng đá, tạo nên một cảnh tượng hiếm thấy trên thế giới. Do tính chất quý hiếm và dễ bị tổn thương, các khu vực này luôn được bảo vệ nghiêm ngặt và chỉ có thể tiếp cận qua các tour thám hiểm chuyên nghiệp.

Lưu ý quan trọng khi khám phá hang động có Nhũ xoắn

Nhũ xoắn cực kỳ mỏng manh và mất hàng nghìn năm để hình thành. Việc bảo tồn chúng là trách nhiệm của mỗi người tham gia khám phá.

  • Không chạm vào: Dầu và chất bẩn từ da người có thể làm thay đổi sức căng bề mặt của nước, ngăn chặn vĩnh viễn sự phát triển của nhũ. Một cú chạm nhẹ cũng có thể làm gãy chúng.
  • Di chuyển cẩn thận: Luôn chú ý đến không gian xung quanh, đặc biệt là ba lô và các thiết bị mang theo người. Giữ khoảng cách an toàn với các thành tạo hang động.
  • Tuân thủ hướng dẫn: Luôn đi theo sự chỉ dẫn của hướng dẫn viên chuyên nghiệp. Họ được đào tạo để đảm bảo an toàn cho cả bạn và hệ sinh thái hang động.

Hiểu biết về các thành tạo địa chất như nhũ xoắn giúp chuyến đi của bạn thêm ý nghĩa. Nó cũng nâng cao ý thức bảo vệ vẻ đẹp nguyên sơ của thiên nhiên. Để chuẩn bị cho chuyến đi khám phá hang động tiếp theo, việc có một chiếc đèn pin đáng tin cậy là rất quan trọng.

Câu hỏi thường gặp

Nhũ xoắn có hiếm không?

Có, nhũ xoắn hiếm và mỏng manh hơn nhiều so với thạch nhũ và măng đá thông thường.

Chạm vào nhũ xoắn có sao không?

Có, dầu từ da người sẽ ngăn chặn sự phát triển của nhũ và có thể làm gãy chúng vĩnh viễn.

Mất bao lâu để một nhũ xoắn hình thành?

Quá trình hình thành nhũ xoắn mất hàng nghìn đến hàng triệu năm, với tốc độ phát triển cực kỳ chậm.

Xem các mẫu đèn pin đội đầu chuyên dụng tại WeTrek.vn.

Chia sẻ bài viết:
Showroom
Bài viết cùng chuyên mục
Số lần cá đớp (Strike Count) là gì?

Số lần cá đớp (Strike Count) là gì?

Số lần cá đớp (Strike Count) là chỉ số quan trọng trong câu cá. Bài viết giải thích ý nghĩa, cách phân biệt các loại đớp mồi và những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả. Tìm hiểu các mẹo giúp bạn tăng Strike Count và cải thiện hiệu quả chuyến đi câu.
Cân cá giải đấu (Tournament Weigh-In) là gì?

Cân cá giải đấu (Tournament Weigh-In) là gì?

Cân cá giải đấu là quy trình cân và đo cá chính thức để xác định người chiến thắng công bằng. Bài viết giải thích các bước tiếp nhận, đo lường, ghi kết quả và các quy định phổ biến về giới hạn số lượng, kích thước tối thiểu, và hình phạt cho cá chết.
Giấy phép câu (Fishing License) là gì?

Giấy phép câu (Fishing License) là gì?

Câu cá hợp pháp tại Việt Nam yêu cầu giấy phép. Tìm hiểu các loại giấy phép, thủ tục đăng ký, và những quy định quan trọng bạn phải tuân thủ.
Bắt rồi thả (Catch-and-Release) là gì?

Bắt rồi thả (Catch-and-Release) là gì?

Tìm hiểu về Bắt rồi thả, kỹ thuật câu cá thể thao giúp bảo tồn nguồn lợi. Hướng dẫn bạn cách chọn dụng cụ, xử lý và thả cá đúng cách để tăng tỷ lệ sống sót.
Cần thủ (Angler) là gì?

Cần thủ (Angler) là gì?

Cần thủ là gì? Tìm hiểu các loại hình câu cá nước ngọt, nước mặn phổ biến, những kỹ năng cần thiết và trang bị cơ bản cho người mới bắt đầu.
Câu cá hô biển (Mahi-Mahi Fishing) là gì?

Câu cá hô biển (Mahi-Mahi Fishing) là gì?

Hướng dẫn kỹ thuật câu cá hô biển (Mahi-Mahi) chi tiết. Tìm hiểu các phương pháp trolling, casting, mồi tươi, cách chọn dụng cụ và địa điểm câu lý tưởng tại Việt Nam như Côn Đảo, Phú Quốc.
x
Nhập số điện thoại của bạn để tiếp tục
Nhập mật khẩu 4 chữ số được gửi đến
hoặc