Sơ tán khẩn cấp là gì?

Sơ tán khẩn cấp là hành động di chuyển ngay lập tức khỏi một khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn để bảo vệ tính mạng và sức khỏe.

Sơ tán khẩn cấp là một quyết định và hành động có kế hoạch nhằm di chuyển con người ra khỏi một địa điểm đang hoặc sắp xảy ra nguy hiểm. Trong các hoạt động ngoài trời, đây là một kỹ năng sinh tồn quan trọng. Nó đòi hỏi bạn phải nhận biết mối đe dọa, đánh giá tình hình nhanh chóng và di chuyển đến một vị trí an toàn hơn.

Hành động này khác với việc di chuyển thông thường. Nó diễn ra dưới áp lực về thời gian và tâm lý khi an toàn của bạn bị đe dọa trực tiếp. Mục tiêu duy nhất là bảo toàn tính mạng.

Thiên nhiên Việt Nam tươi đẹp nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro không lường trước. Việc trang bị kiến thức về sơ tán khẩn cấp giúp bạn chủ động đối phó với các tình huống nguy hiểm. Thay vì hoảng loạn, bạn sẽ biết cách hành động một cách có hệ thống để bảo vệ bản thân và đồng đội.

Khi đi trekking ở các vùng núi phía Bắc như Hà Giang hay Lào Cai, bạn có thể đối mặt với nguy cơ lũ quét hoặc sạt lở đất vào mùa mưa. Nếu không biết cách nhận diện dấu hiệu và sơ tán kịp thời, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng. Kiến thức này không phải là tùy chọn. Nó là một phần thiết yếu của bộ kỹ năng sinh tồn ngoài trời.

Nhận biết đúng thời điểm cần sơ tán là yếu tố quyết định sự an toàn của bạn. Dưới đây là các tình huống phổ biến trong hoạt động dã ngoại tại Việt Nam:

• Thiên tai đột ngột: Dấu hiệu của lũ quét, sạt lở đất, hoặc bão lớn đang đến gần. Ví dụ, khi đang cắm trại ven suối, bạn thấy nước đột ngột chuyển màu đục và dâng lên nhanh. Đó là lúc bạn phải di chuyển lên vùng đất cao hơn ngay lập tức.

• Tai nạn nghiêm trọng: Một thành viên trong đoàn gặp chấn thương nặng không thể đi tiếp và vị trí hiện tại không an toàn hoặc không thể nhận được sự trợ giúp. Bạn cần đưa người bị nạn đến một vị trí an toàn hơn để chờ cứu hộ.

• Mất phương hướng và cạn kiệt tài nguyên: Bạn bị lạc trong rừng sâu, nguồn nước và thực phẩm dự trữ đã cạn. Việc ở lại sẽ làm tình hình tồi tệ hơn. Bạn cần lên kế hoạch di chuyển theo một hướng xác định, ví dụ như đi xuống hạ lưu một con suối, để tìm kiếm sự sống.

• Cháy rừng: Phát hiện đám cháy rừng đang lan về phía mình. Bạn cần xác định hướng gió và di chuyển ngược chiều gió đến khu vực an toàn như sông lớn hoặc vùng đất trống.

Khi đối mặt với tình huống nguy hiểm, não bộ thường có xu hướng hoảng loạn. Nguyên tắc S.T.O.P giúp bạn lấy lại bình tĩnh và đưa ra quyết định sáng suốt.

• S - Stop (Dừng lại): Ngay khi nhận thấy nguy hiểm, hãy dừng mọi hoạt động. Hít thở sâu để giữ bình tĩnh. Đừng hành động theo bản năng một cách vội vã.

• T - Think (Suy nghĩ): Phân tích tình hình. Mối nguy hiểm thực sự là gì? Nó đến từ đâu? Bạn có những lựa chọn nào? Đánh giá ưu và nhược điểm của từng lựa chọn.

• O - Observe (Quan sát): Nhìn kỹ môi trường xung quanh. Tìm kiếm các lối thoát hiểm tiềm năng, các vị trí trú ẩn an toàn, hoặc các dấu hiệu nguy hiểm khác. Ví dụ, quan sát các đường mòn của động vật hoặc dòng chảy của nước để xác định địa hình.

• P - Plan (Lên kế hoạch): Dựa trên những gì đã suy nghĩ và quan sát, hãy lập một kế hoạch hành động đơn giản. Kế hoạch nên rõ ràng: Đi đâu? Đi bằng đường nào? Cần mang theo gì? Phân công nhiệm vụ nếu bạn đi cùng nhóm.

Sự chuẩn bị tốt là yếu tố quyết định thành công của một cuộc sơ tán. Ba lô của bạn luôn cần có sẵn những vật dụng sinh tồn thiết yếu:

• Bộ dụng cụ sơ cứu: Băng gạc, thuốc sát trùng, thuốc giảm đau, và các vật dụng y tế cá nhân.

• Thiết bị định vị và liên lạc: Bản đồ, la bàn, thiết bị GPS, còi, điện thoại vệ tinh nếu đi vào vùng sâu.

• Nguồn nước và thực phẩm: Mang đủ nước uống hoặc dụng cụ lọc nước. Luôn có thực phẩm giàu năng lượng, không cần chế biến như thanh năng lượng, hạt, thịt khô.

• Dụng cụ tạo lửa và trú ẩn: Bật lửa chống nước, đá lửa. Một tấm bạt, lều sinh tồn hoặc chăn cứu sinh giúp bạn chống chọi với thời tiết khắc nghiệt.

• Ánh sáng: Đèn pin đội đầu và pin dự phòng. Đây là vật dụng bắt buộc, ngay cả khi bạn chỉ đi trong ngày.

• Dao đa năng: Một công cụ hữu ích cho nhiều mục đích, từ chuẩn bị thức ăn đến sửa chữa dụng cụ.

Nếu bạn có đủ nước, thức ăn và nơi trú ẩn an toàn, hãy ở yên tại chỗ và tạo tín hiệu cầu cứu.

Nước suối đột ngột đục ngầu, dâng cao nhanh chóng và có tiếng gầm từ thượng nguồn là các dấu hiệu nguy hiểm.

Bộ dụng cụ sơ cứu và thiết bị liên lạc như còi hoặc thiết bị định vị là những vật dụng quan trọng hàng đầu.

Sự chuẩn bị kỹ lưỡng là chìa khóa để đối phó với mọi tình huống bất ngờ. Xem các thiết bị sinh tồn và dã ngoại cần thiết tại WeTrek.vn để chuyến đi của bạn luôn an toàn.