Sốc nhiệt là gì?

Sốc nhiệt (Heatstroke) là dạng tổn thương do nhiệt nghiêm trọng nhất. Tình trạng này xảy ra khi nhiệt độ cơ thể bạn tăng lên trên 40°C. Hệ thống làm mát tự nhiên của cơ thể, là việc đổ mồ hôi, không còn hoạt động hiệu quả. Cơ thể không thể tự hạ nhiệt. Đây là một tình huống y tế khẩn cấp. Nếu không được điều trị ngay lập tức, sốc nhiệt có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho não, tim, thận, cơ bắp và dẫn đến tử vong.

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa say nắng (heat exhaustion) và sốc nhiệt (heatstroke). Say nắng là tình trạng nhẹ hơn nhưng có thể tiến triển thành sốc nhiệt nếu không được xử lý. Bạn cần phân biệt rõ để có cách xử trí phù hợp.

• Da ẩm, lạnh, có thể nổi da gà dù trời nóng.

• Đổ nhiều mồ hôi.

• Mệt mỏi, yếu sức.

• Chóng mặt, đau đầu.

• Buồn nôn, chuột rút.

• Mạch nhanh nhưng yếu.

• Thân nhiệt trên 40°C.

• Da nóng, đỏ và khô. Việc đổ mồ hôi có thể đã dừng lại.

• Mạch nhanh và mạnh.

• Đau đầu dữ dội, nhói buốt.

• Lú lẫn, nói lắp, mất phương hướng.

• Co giật, mất ý thức.

Hoạt động ngoài trời tại Việt Nam tiềm ẩn nguy cơ sốc nhiệt cao, đặc biệt vào mùa khô và nắng nóng.

• Gắng sức quá mức: Các hoạt động như trekking Tà Năng - Phan Dũng vào mùa khô, leo núi Bà Đen giữa trưa, hoặc chạy trail ở Pù Luông khiến cơ thể sinh ra lượng nhiệt lớn.

• Môi trường nóng ẩm: Khí hậu Việt Nam có độ ẩm cao, làm mồ hôi khó bay hơi và cản trở quá trình làm mát tự nhiên của cơ thể.

• Mất nước: Không bổ sung đủ nước và chất điện giải trong quá trình vận động khiến cơ thể không đủ dịch để toát mồ hôi làm mát.

• Trang phục không phù hợp: Mặc quần áo tối màu, chất liệu dày, không thoát khí sẽ giữ nhiệt lại gần cơ thể.

• Thiếu thích nghi: Cơ thể chưa quen với nhiệt độ cao đột ngột, đặc biệt khi bạn di chuyển từ vùng lạnh đến vùng nóng để tham gia hoạt động.

Hành động nhanh chóng và chính xác có thể cứu sống một người. Hãy làm theo các bước sau.

1. Gọi cấp cứu (115) ngay lập tức. Đây là ưu tiên hàng đầu.

2. Di chuyển nạn nhân vào nơi có bóng râm, thoáng mát. Nếu có thể, hãy đưa họ vào trong nhà hoặc xe có điều hòa.

3. Cởi bỏ quần áo không cần thiết để giúp cơ thể thoát nhiệt.

4. Làm mát cơ thể bằng mọi cách. Bạn có thể dùng khăn ướt, vòi nước mát hoặc quạt để hạ nhiệt cho nạn nhân. Tập trung làm mát các vùng có nhiều mạch máu như cổ, nách, bẹn và lưng.

5. Theo dõi nhiệt độ và tình trạng của nạn nhân cho đến khi nhân viên y tế tới. Không cho nạn nhân uống bất cứ thứ gì nếu họ đang lú lẫn hoặc bất tỉnh để tránh bị sặc.

Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Hãy chủ động bảo vệ bản thân trong các chuyến đi.

• Uống đủ nước: Uống nước thường xuyên, ngay cả khi bạn chưa cảm thấy khát. Bổ sung các loại nước điện giải để bù lại lượng muối và khoáng chất mất đi qua mồ hôi.

• Chọn thời điểm hoạt động: Tránh vận động cường độ cao vào thời điểm nóng nhất trong ngày, thường là từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.

• Mặc trang phục phù hợp: Chọn quần áo sáng màu, rộng rãi, làm từ chất liệu vải tổng hợp có khả năng thoát ẩm tốt.

• Sử dụng phụ kiện che chắn: Đội mũ rộng vành, đeo kính râm và dùng kem chống nắng có chỉ số SPF cao.

• Lắng nghe cơ thể: Hãy nghỉ ngơi ngay khi cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt hoặc quá nóng. Tìm một nơi mát mẻ để cơ thể có thời gian phục hồi.

Chuẩn bị kỹ lưỡng là cách tốt nhất để có một chuyến đi an toàn. Xem các sản phẩm nón, áo chống nắng và bình nước tại WeTrek.vn.