Thảm tháo lưỡi (Dehooking Mat) là gì?

Thảm tháo lưỡi (Dehooking Mat) là một dụng cụ chuyên dụng trong bộ môn câu cá, đặc biệt là với hình thức câu và thả (Catch and Release). Đây là một tấm đệm được làm từ vật liệu mềm, không thấm nước, có lớp lót dày. Công dụng chính của nó là tạo ra một bề mặt an toàn để bạn đặt cá lên trong quá trình gỡ lưỡi câu.

Khi cá được kéo lên bờ, việc đặt nó trực tiếp lên mặt đất cứng như sỏi, đá, cát hay bê tông sẽ gây ra những tổn thương nghiêm trọng. Bề mặt thô ráp làm trầy xước da cá, và quan trọng hơn là làm mất đi lớp nhớt tự nhiên. Lớp nhớt này đóng vai trò như hệ miễn dịch, bảo vệ cá khỏi vi khuẩn và ký sinh trùng trong nước. Mất lớp nhớt khiến cá dễ bị nhiễm bệnh sau khi được thả về tự nhiên. Thảm tháo lưỡi giải quyết vấn đề này bằng cách cung cấp một bề mặt ẩm ướt, mềm mại, mô phỏng môi trường an toàn cho cá.

Việc sử dụng thảm tháo lưỡi không chỉ là một lựa chọn mà còn thể hiện trách nhiệm của người đi câu đối với hệ sinh thái. Dưới đây là những lợi ích cụ thể:

• Bảo vệ lớp nhớt của cá: Đây là lợi ích quan trọng nhất. Thảm được làm ướt trước khi sử dụng sẽ giữ nguyên vẹn lớp màng nhầy bảo vệ của cá, giúp cá khỏe mạnh khi trở về môi trường sống.
• Giảm thiểu chấn thương vật lý: Cá, đặc biệt là những con lớn, thường giãy giụa mạnh khi lên bờ. Một tấm thảm êm ái sẽ ngăn ngừa việc cá tự làm mình bị thương do va đập vào nền đất cứng, giúp chúng không bị trầy xước, dập vây hay bầm mình.
• Hỗ trợ thao tác gỡ lưỡi an toàn: Khi cá nằm yên trên thảm, bạn sẽ dễ dàng thao tác gỡ lưỡi câu hơn. Điều này giúp giảm thời gian cá phải ở trên cạn và giảm nguy cơ bạn bị lưỡi câu làm bị thương do cá giãy mạnh.
• Thể hiện tinh thần câu cá văn minh: Sử dụng thảm tháo lưỡi cho thấy bạn là một cần thủ có ý thức, tôn trọng tài nguyên và góp phần vào sự phát triển bền vững của bộ môn câu cá giải trí tại Việt Nam.

Thị trường hiện nay có nhiều loại thảm tháo lưỡi với thiết kế khác nhau để phù hợp với từng nhu cầu cụ thể.

Thảm phẳng (Flat Mat)

Đây là loại cơ bản nhất, có dạng một tấm đệm phẳng, thường có thể cuộn hoặc gấp lại gọn gàng. Loại này rất nhẹ và di động, phù hợp cho các chuyến câu cần di chuyển nhiều, ví dụ như câu suối hoặc đi bộ đến các địa điểm hẻo lánh. Thảm phẳng phù hợp cho các loại cá kích thước vừa và nhỏ.

Thảm dạng nôi (Cradle Mat)

Loại thảm này có thành cao bao quanh, tạo thành một không gian giống như chiếc nôi. Thiết kế này giữ cá nằm yên ở trung tâm, ngăn chúng trượt hoặc nhảy ra ngoài. Đây là lựa chọn lý tưởng khi bạn câu những loại cá lớn, khỏe như cá trắm đen, cá chép cụ ở các hồ dịch vụ lớn như hồ Đồng Đò (Hà Nội) hay hồ Trị An (Đồng Nai).

Thảm tích hợp túi cân (Weigh Sling Mat)

Đây là thiết kế kết hợp giữa thảm và túi cân cá. Sau khi gỡ lưỡi, bạn có thể kéo khóa hoặc gài các chốt lại để biến tấm thảm thành một chiếc túi. Bạn chỉ cần móc vào cân để biết trọng lượng cá một cách chính xác mà không cần di chuyển cá thêm lần nào, giảm thiểu căng thẳng cho chúng.

Để thảm phát huy tối đa hiệu quả, bạn cần tuân thủ các bước sau:

1. Chuẩn bị trước khi dòng cá: Luôn mở sẵn thảm và đặt ở vị trí bằng phẳng, gần mép nước trước khi bạn kéo cá vào bờ. Việc này giúp bạn nhanh chóng đưa cá lên thảm mà không làm mất thời gian.

2. Luôn làm ướt thảm: Đây là bước bắt buộc. Dùng nước từ hồ, sông nơi bạn câu để tưới đẫm bề mặt thảm. Một bề mặt ẩm ướt sẽ bảo vệ tối đa lớp nhớt của cá.

3. Đưa cá lên thảm nhẹ nhàng: Sử dụng vợt để đưa cá từ dưới nước trực tiếp lên thảm. Tránh kéo lê cá trên đất rồi mới đặt lên thảm.

4. Thao tác nhanh gọn: Giữ cho cá và tay bạn luôn ướt. Gỡ lưỡi câu một cách dứt khoát. Nếu muốn chụp ảnh, hãy chuẩn bị máy sẵn và thực hiện nhanh chóng. Hạn chế giữ cá trên cạn quá lâu.

5. Thả cá về nước an toàn: Nhẹ nhàng đưa cá trở lại mép nước. Giữ cá trong tư thế thẳng đứng và đối diện với dòng chảy để nước và oxy lưu thông qua mang, giúp cá hồi sức trước khi bơi đi.

Dùng bạt hoặc áo mưa thay thảm tháo lưỡi được không?

Không, vì bạt và áo mưa không có lớp đệm êm, vẫn có thể gây tổn thương cho cá khi chúng giãy giụa.

Có cần dùng thảm khi câu trên bãi cỏ mềm không?

Có, vì bề mặt cỏ vẫn có thể lẫn cát, sỏi nhỏ hoặc các cành cây khô gây hại cho lớp nhớt của cá.

Làm sao để vệ sinh và bảo quản thảm?

Bạn chỉ cần dùng nước sạch xịt rửa hết chất bẩn sau mỗi lần đi câu và phơi khô hoàn toàn ở nơi thoáng mát trước khi cất.