Thang UIAA (UIAA Grade) là gì?

Thang UIAA (UIAA Grade) là hệ thống của Liên đoàn Leo núi Quốc tế dùng để đánh giá độ khó tổng thể của một cung đường leo núi, không chỉ một đoạn khó.

Nguồn gốc và vai trò của Thang UIAA (UIAA Grade)

Thang UIAA (UIAA Grade) do Liên đoàn Leo núi Quốc tế (International Climbing and Mountaineering Federation) tạo ra. Mục tiêu là thiết lập một tiêu chuẩn chung cho cộng đồng leo núi toàn cầu. Hệ thống này giúp các nhà leo núi từ nhiều quốc gia hiểu rõ độ khó của một cung đường. Nó đảm bảo mọi người có cùng một hệ quy chiếu khi trao đổi thông tin về các tuyến leo.

Vai trò của thang đo này là cung cấp một cái nhìn toàn diện về thử thách. Nó không chỉ đo lường độ khó của một động tác đơn lẻ. Nó đánh giá toàn bộ hành trình, bao gồm độ dài, mức độ cam kết và các yếu tố rủi ro khách quan trên đường đi.

Cách hoạt động của Thang UIAA (UIAA Grade)

Thang UIAA (UIAA Grade) sử dụng chữ số La Mã từ I đến VII để phân loại độ khó. Mỗi cấp độ đại diện cho một mức độ thử thách tổng thể tăng dần. Hệ thống này xem xét nhiều yếu tố để đưa ra đánh giá cuối cùng cho một tuyến leo.

Các yếu tố được xem xét bao gồm:

Ví dụ, một tuyến leo có thể không có động tác kỹ thuật nào quá khó. Nhưng nó lại rất dài, nằm ở nơi hẻo lánh và thời tiết thất thường. Tuyến đó vẫn có thể nhận một cấp độ UIAA cao vì độ khó tổng thể của hành trình.

Phân cấp chi tiết của Thang UIAA (UIAA Grade)

Hệ thống phân loại này giúp bạn chuẩn bị phù hợp cho từng chuyến đi. Mỗi cấp độ đòi hỏi kỹ năng và sự chuẩn bị khác nhau.

So sánh Thang UIAA với các hệ thống khác

Bạn cần phân biệt Thang UIAA với các hệ thống đánh giá khác. Hệ thống Yosemite Decimal System (YDS) của Mỹ hay thang của Pháp (French Grade) thường tập trung vào độ khó kỹ thuật của một đoạn leo đơn lẻ (single pitch). Ngược lại, Thang UIAA đánh giá độ khó của toàn bộ hành trình leo núi cao hoặc leo nhiều chặng (multi-pitch).

Khi bạn thấy một tuyến leo thể thao ở Cát Bà được xếp hạng 6a theo thang Pháp, nó chỉ nói về độ khó kỹ thuật của đoạn leo đó. Nếu tuyến đó là một phần của hành trình leo núi lớn hơn, Thang UIAA sẽ được dùng để mô tả toàn bộ thử thách từ chân núi lên đỉnh.

Áp dụng Thang UIAA (UIAA Grade) tại Việt Nam

Tại Việt Nam, các điểm leo núi thể thao phổ biến như Hữu Lũng hay vịnh Lan Hạ thường sử dụng thang Pháp. Thang UIAA ít được dùng hơn cho các hoạt động này.

Tuy nhiên, Thang UIAA lại có giá trị lớn khi bạn lập kế hoạch cho các chuyến đi mang tính thám hiểm. Nếu bạn muốn thiết lập một tuyến leo mới gồm nhiều chặng lên một vách đá lớn ở khu vực Hà Giang hoặc Tây Bắc, việc áp dụng Thang UIAA sẽ giúp đánh giá chính xác hơn. Nó giúp bạn chuẩn bị đúng lượng thiết bị, ước tính thời gian và lường trước các rủi ro tiềm tàng cho cả một ngày dài trên vách đá.

Câu hỏi thường gặp

Thang UIAA (UIAA Grade) có giống với thang đo độ khó của Pháp (French Grade) không?

Không, Thang UIAA đánh giá độ khó tổng thể của toàn bộ đường leo núi, trong khi thang Pháp thường tập trung vào độ khó kỹ thuật của đoạn khó nhất.

Tôi có cần biết Thang UIAA khi leo núi trong nhà không?

Không, Thang UIAA chủ yếu dùng cho leo núi ngoài trời, đặc biệt là các tuyến leo dài và leo núi cao.

Cấp độ nào của Thang UIAA yêu cầu dùng dây thừng?

Bắt đầu từ cấp III, việc sử dụng dây thừng và các thiết bị bảo hiểm được khuyến nghị để đảm bảo an toàn.

Chuẩn bị kỹ lưỡng là bước đầu tiên cho mọi hành trình an toàn. Xem các sản phẩm leo núi tại WeTrek.vn để trang bị cho chuyến đi tiếp theo của bạn.