Tín hiệu cầu cứu là gì?

Tín hiệu SOS là một mã cầu cứu khẩn cấp quốc tế, báo hiệu tình huống nguy hiểm tính mạng và cần trợ giúp ngay lập tức thông qua ánh sáng hoặc âm thanh.

Nguồn gốc và ý nghĩa của tín hiệu SOS

Tín hiệu SOS bắt nguồn từ quy ước mã Morse. Nó bao gồm một chuỗi ba dấu chấm, ba dấu gạch ngang, và ba dấu chấm (... --- ...). Tín hiệu này được chọn vì sự đơn giản và dễ nhận biết, ngay cả trong điều kiện nhiễu sóng hoặc tầm nhìn kém. Nhiều người lầm tưởng SOS là viết tắt của "Save Our Souls" hoặc "Save Our Ship". Thực tế, các chữ cái này không mang ý nghĩa cụ thể. Chúng được chọn vì chuỗi mã Morse liên tục và không thể nhầm lẫn với bất kỳ thông điệp nào khác.

Chính phủ Đức lần đầu tiên công nhận tín hiệu này vào năm 1905. Nó trở thành tiêu chuẩn quốc tế từ năm 1908. SOS là phương thức thông báo bạn đang đối mặt với một tình huống nguy hiểm đến tính mạng và cần được giải cứu ngay lập tức.

Tại sao tín hiệu SOS quan trọng trong hoạt động dã ngoại?

Khi bạn đi trekking, leo núi hay cắm trại ở những nơi hẻo lánh, các phương thức liên lạc thông thường như điện thoại di động thường mất tác dụng. Tín hiệu SOS trở thành phương tiện sống còn để thông báo tình trạng khẩn cấp của bạn cho đội cứu hộ hoặc những người khác ở gần.

Các tình huống cụ thể tại Việt Nam mà bạn cần dùng đến tín hiệu SOS:

• Bị lạc trong các khu rừng rậm như Pù Luông hoặc Cúc Phương.

• Gặp tai nạn, chấn thương trên các cung đường trekking hiểm trở ở Hà Giang, Fansipan.

• Mắc kẹt do thời tiết xấu đột ngột như lũ quét, sạt lở đất.

• Hết nguồn nước hoặc thực phẩm và không thể tự tìm đường ra.

Trong những trường hợp này, việc biết cách phát tín hiệu SOS đúng cách sẽ tăng cơ hội được tìm thấy và cứu sống.

Các phương pháp phát tín hiệu SOS phổ biến

Bạn có thể tạo tín hiệu SOS bằng nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào các công cụ bạn có và điều kiện môi trường xung quanh.

Sử dụng ánh sáng

Đây là phương pháp hiệu quả vào ban đêm hoặc trong điều kiện ánh sáng yếu. Bạn có thể dùng đèn pin, đèn đội đầu, hoặc thậm chí là màn hình điện thoại.

• Cách thực hiện: Phát ra chuỗi tín hiệu gồm 3 lần chớp nhanh (tượng trưng cho ba dấu chấm), 3 lần chớp dài (tượng trưng cho ba dấu gạch ngang), và 3 lần chớp nhanh nữa.

• Lặp lại: Dừng khoảng một phút rồi lặp lại chuỗi tín hiệu.

Vào ban ngày, bạn có thể dùng gương tín hiệu hoặc bất kỳ vật thể nào có bề mặt phản quang để phản chiếu ánh nắng mặt trời về phía máy bay hoặc tàu thuyền.

Sử dụng âm thanh

Âm thanh có thể lan truyền đi xa, đặc biệt trong rừng rậm hoặc hẻm núi. Còi cứu sinh là một công cụ nhỏ gọn nhưng hiệu quả.

• Cách thực hiện: Thổi còi theo chuỗi 3 tiếng ngắn, 3 tiếng dài, và 3 tiếng ngắn.

• Lặp lại: Tương tự như tín hiệu ánh sáng, bạn nghỉ một phút rồi lặp lại chuỗi âm thanh.

Tiếng còi có âm tần cao, dễ dàng xuyên qua tiếng ồn của gió hoặc nước chảy, và giúp bạn tiết kiệm sức lực hơn so với việc la hét.

Sử dụng thiết bị điện tử chuyên dụng

Các thiết bị hiện đại cung cấp phương thức liên lạc đáng tin cậy khi bạn ở ngoài vùng phủ sóng. Thiết bị định vị cá nhân (PLB) hoặc điện thoại vệ tinh cho phép bạn gửi tín hiệu SOS kèm theo tọa độ GPS chính xác của mình trực tiếp đến các trung tâm cứu hộ quốc tế.

Cách tạo tín hiệu SOS không cần thiết bị

Nếu bạn không có thiết bị, bạn vẫn có thể tạo ra các tín hiệu cầu cứu trực quan để thu hút sự chú ý từ trên không.

• Tạo dấu hiệu trên mặt đất: Tìm một khu vực trống trải như bãi đất, bãi cát ven suối. Dùng đá, cành cây, hoặc quần áo có màu sắc tương phản với mặt đất để xếp thành chữ "SOS" hoặc "X" thật lớn. Kích thước càng lớn càng dễ được phi công hoặc máy bay không người lái nhìn thấy.

• Sử dụng lửa và khói: Lửa là một tín hiệu cầu cứu mạnh mẽ. Hãy đốt ba đống lửa xếp thành hình tam giác, mỗi đống cách nhau khoảng 30 mét. Đây là một tín hiệu khẩn cấp được quốc tế công nhận. Vào ban ngày, bạn có thể tạo nhiều khói bằng cách cho lá cây tươi hoặc cành cây ẩm vào lửa. Luôn kiểm soát ngọn lửa cẩn thận để tránh gây cháy rừng.

Những điều cần lưu ý khi phát tín hiệu SOS

• Chỉ sử dụng khi thực sự cần thiết: Tín hiệu SOS chỉ dành cho các tình huống nguy hiểm đến tính mạng. Việc lạm dụng sẽ gây lãng phí nguồn lực cứu hộ và có thể khiến người khác gặp nguy hiểm.

• Ở yên một chỗ: Sau khi gửi tín hiệu, bạn nên ở lại vị trí đó. Việc di chuyển sẽ khiến đội cứu hộ khó xác định vị trí của bạn hơn.

• Kiên trì: Tiếp tục phát tín hiệu theo chu kỳ đều đặn. Đội cứu hộ có thể không nhận được tín hiệu của bạn ngay lần đầu tiên.

• Tiết kiệm năng lượng: Giữ sức lực cho bản thân. Phát tín hiệu một cách có phương pháp, đừng làm bản thân kiệt sức.

Câu hỏi thường gặp

Tín hiệu SOS có nghĩa là gì?

Nó không phải từ viết tắt mà là một chuỗi mã Morse (... --- ...) được chọn vì tính đơn giản và dễ nhận biết để báo hiệu tình huống nguy hiểm.

Tôi nên lặp lại tín hiệu SOS bao lâu một lần?

Bạn nên phát tín hiệu theo chu kỳ, nghỉ khoảng một phút giữa mỗi lần lặp lại để tiết kiệm năng lượng và tăng cơ hội được phát hiện.

Xem các thiết bị cứu sinh và định vị GPS tại WeTrek.vn.