Van bình khí (Tank Valve) là gì?

Ngày cập nhật 25/12/2025 10:21 AM - 13 lượt xem

Van bình khí (Tank Valve) là bộ phận nối bình khí với bộ điều áp, giúp bạn kiểm soát và hít thở không khí nén dưới nước một cách an toàn.

Van bình khí (Tank Valve) hoạt động như thế nào?

Van bình khí (Tank Valve) là một cơ cấu cơ khí được gắn trên cổ của bình lặn. Nó hoạt động như một chiếc cổng, giữ không khí áp suất cao bên trong bình. Khi bạn vặn núm van, cổng này sẽ mở ra, cho phép không khí đi từ bình qua bộ điều áp và đến bạn. Khi bạn đóng van, dòng khí sẽ ngừng lại. Chức năng chính của nó là kiểm soát dòng khí thở một cách an toàn và hiệu quả, giúp bạn bắt đầu và kết thúc một chuyến lặn.

Hãy xem nó như một chiếc vòi nước. Bình khí là bồn chứa nước lớn, còn van bình khí chính là vòi nước bạn dùng để mở hoặc đóng dòng chảy. Việc điều khiển chính xác chiếc van này là kỹ năng cơ bản và quan trọng đối với mọi thợ lặn.

Cấu tạo cơ bản của một Van bình khí (Tank Valve)

Mặc dù có nhiều loại khác nhau, hầu hết các van bình khí đều có những bộ phận cốt lõi sau:

• Núm vặn (Handwheel): Đây là bộ phận bạn cầm để vặn mở hoặc đóng van. Nó thường được làm bằng cao su hoặc nhựa mềm để tăng độ bám, ngay cả khi tay bạn ướt hoặc đeo găng.

• Cửa van (Valve Outlet): Là nơi bạn kết nối tầng một của bộ điều áp (first stage regulator). Cấu trúc của cửa van sẽ quyết định loại van là Yoke hay DIN.

• Vòng đệm O-ring (O-ring): Một chiếc vòng cao su nhỏ nằm ở cửa van của loại Yoke. Nó tạo ra một lớp đệm kín khí giữa van và bộ điều áp. Kiểm tra O-ring là một bước không thể thiếu trong quy trình kiểm tra an toàn trước khi lặn.

• Đĩa chặn an toàn (Burst Disk): Một cơ chế an toàn quan trọng. Đây là một đĩa kim loại mỏng được thiết kế để vỡ ra nếu áp suất trong bình tăng quá cao, ví dụ như khi bình bị bơm quá đầy hoặc để dưới trời nắng nóng. Việc này giúp xả khí một cách có kiểm soát, ngăn chặn nguy cơ nổ bình.

Phân loại Van bình khí (Tank Valve) phổ biến

Có hai loại van bình khí chính mà bạn sẽ gặp khi đi lặn ở Việt Nam và trên thế giới. Việc hiểu rõ sự khác biệt giúp bạn đảm bảo thiết bị của mình tương thích với bình khí tại điểm lặn.

Van Yoke (K-valve)

Đây là loại van phổ biến nhất trong lặn giải trí. Với van Yoke, bộ điều áp sẽ kẹp bên ngoài cửa van và được cố định bằng một con ốc vặn lớn. Hệ thống này dễ sử dụng và rất thông dụng tại các trung tâm lặn ở Nha Trang, Phú Quốc hay Côn Đảo. Van Yoke thường dùng cho các bình khí có áp suất làm việc lên đến 232 bar.

Van DIN (DIN valve)

Van DIN cung cấp một kết nối chắc chắn hơn. Thay vì kẹp bên ngoài, bộ điều áp sẽ được vặn trực tiếp vào bên trong cửa van. Kết nối này tạo ra một vòng đệm kín và an toàn hơn, có khả năng chịu được áp suất cao hơn, thường là 300 bar. Van DIN được ưa chuộng trong lặn kỹ thuật (technical diving) và bởi những thợ lặn có kinh nghiệm sở hữu thiết bị riêng.

Một số van được thiết kế dưới dạng chuyển đổi. Chúng có một bộ phận nhỏ có thể tháo lắp để chuyển từ DIN sang Yoke. Đây là lựa chọn linh hoạt cho những ai thường xuyên đi lặn ở nhiều nơi khác nhau.

Hướng dẫn sử dụng và bảo quản đúng cách

Để đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ của van bình khí, bạn cần tuân thủ một vài quy tắc đơn giản.

• Khi mở van, hãy vặn núm từ từ cho đến khi mở hoàn toàn. Sau đó, vặn ngược lại khoảng một phần tư hoặc nửa vòng. Thao tác này giúp van không bị kẹt cứng ở vị trí mở và giúp người khác biết chắc chắn rằng van đang mở.

• Luôn kiểm tra rò rỉ khí sau khi lắp bộ điều áp. Bạn có thể lắng nghe tiếng rít nhỏ hoặc quan sát bọt khí nếu nhúng xuống nước.

• Sau mỗi lần lặn biển, hãy rửa sạch van và toàn bộ bình khí bằng nước ngọt để loại bỏ muối và cát. Muối có thể gây ăn mòn và làm hỏng các bộ phận kim loại.

• Luôn đậy nắp che bụi (dust cap) vào cửa van khi không sử dụng. Việc này ngăn bụi bẩn và nước lọt vào bên trong, bảo vệ các chi tiết nhạy cảm.

• Đưa van bình khí đi bảo trì định kỳ hàng năm tại một trung tâm lặn uy tín. Kỹ thuật viên sẽ kiểm tra, làm sạch và thay thế các bộ phận bị mòn như O-ring để đảm bảo nó hoạt động hoàn hảo.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Tôi nên chọn van Yoke hay DIN khi lặn ở Việt Nam?

Van Yoke phổ biến hơn tại các trung tâm cho thuê đồ, nhưng van DIN an toàn hơn cho áp suất cao và được nhiều thợ lặn cá nhân ưa chuộng.

Tại sao phải vặn ngược núm van lại một chút sau khi mở hết cỡ?

Điều này giúp ngăn van bị kẹt do áp suất và giúp người khác dễ dàng nhận biết van đang ở trạng thái mở.

Khi nào tôi cần thay O-ring trên van bình khí?

Bạn nên kiểm tra O-ring trước mỗi lần lặn và thay thế ngay khi thấy nó có dấu hiệu nứt, mòn hoặc biến dạng.

Hiểu rõ về van bình khí giúp bạn tự tin hơn trong việc sử dụng và bảo quản thiết bị lặn của mình. Để trang bị cho chuyến đi lặn tiếp theo, bạn có thể tìm các loại bình khí và phụ kiện chất lượng. Xem các sản phẩm bình lặn tại WeTrek.vn.

Chia sẻ bài viết:
Showroom
Bài viết cùng chuyên mục
Ma trận lập kế hoạch lặn (Dive Planning Matrix) là gì?

Ma trận lập kế hoạch lặn (Dive Planning Matrix) là gì?

Sử dụng Ma trận lập kế hoạch lặn để xác định giới hạn an toàn cho độ sâu và thời gian lặn. Hướng dẫn này giải thích cách tính toán để tránh bệnh giảm áp và lên kế hoạch cho các lần lặn lặp lại.
Ra hiệu dưới nước (Underwater Signaling) là gì?

Ra hiệu dưới nước (Underwater Signaling) là gì?

Tìm hiểu về ra hiệu dưới nước, hệ thống ký hiệu tay bắt buộc cho mọi thợ lặn. Nắm vững các tín hiệu về không khí, sự cố, và chỉ hướng để đảm bảo an toàn và giao tiếp hiệu quả khi lặn biển.
Cứu hộ mặt nước (Surface Rescue) là gì?

Cứu hộ mặt nước (Surface Rescue) là gì?

Cứu hộ mặt nước (Surface Rescue) cung cấp kỹ năng xử lý các sự cố của thợ lặn trên mặt nước như kiệt sức, hoảng loạn hoặc gặp vấn đề thiết bị. Tìm hiểu các kỹ thuật tiếp cận, thiết lập phao nổi và kéo người gặp nạn về nơi an toàn để bảo vệ bạn lặn của bạn.
Kiểm tra độ nổi (Buoyancy Check) là gì?

Kiểm tra độ nổi (Buoyancy Check) là gì?

Hướng dẫn bạn cách thực hiện kiểm tra độ nổi (Buoyancy Check) khi lặn bình khí. Tìm hiểu các bước xác định lượng chì chính xác để đảm bảo an toàn, tiết kiệm không khí và bảo vệ môi trường biển.
Tìm dây mất (Lost Line Drill) là gì?

Tìm dây mất (Lost Line Drill) là gì?

Tìm dây mất (Lost Line Drill) là kỹ thuật an toàn thiết yếu cho thợ lặn trong môi trường kín. Hướng dẫn này chỉ bạn các bước tìm lại dây dẫn đường khi lặn hang động hoặc xác tàu, giúp bạn giữ bình tĩnh, tiết kiệm không khí và tìm lối ra an toàn.
Kiểm tra chia khí (S-Drill) là gì?

Kiểm tra chia khí (S-Drill) là gì?

Tìm hiểu kỹ năng Kiểm tra chia khí (S-Drill) để xử lý tình huống hết khí. Học các bước chia sẻ khí an toàn, cách thực hành đúng và các lỗi thường gặp để bạn và bạn lặn luôn an toàn dưới nước.
x
Nhập số điện thoại của bạn để tiếp tục
Nhập mật khẩu 4 chữ số được gửi đến
hoặc