Việt Nam – Điểm Đến Vàng Của Du Lịch Mạo Hiểm Châu Á: Góc Nhìn Từ Chuyên Gia Quốc Tế

Thị trường du lịch mạo hiểm toàn cầu

Theo các nghiên cứu toàn cầu, du lịch mạo hiểm là một phân khúc đang bùng nổ. Báo cáo của Research & Markets (2024) ước tính quy mô thị trường du lịch mạo hiểm toàn cầu tăng mạnh, từ 292,68 tỷ USD năm 2023 lên 351,57 tỷ USD năm 2024, với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) khoảng 20,1%. Nhiều tổ chức quốc tế đánh giá cao xu hướng này: McKinsey ghi nhận thị trường trải nghiệm (travel experiences) toàn cầu vượt 1.000 tỷ USD, đặc biệt là du khách trẻ tìm kiếm trải nghiệm độc đáo. 

ATTA (Adventure Travel Trade Association) báo cáo sau COVID-19, du lịch mạo hiểm tại châu Á – Thái Bình Dương phục hồi mạnh mẽ: năm 2023 các tour operator ở APAC trung bình đón ~2.636 khách mỗi chuyến (chỉ giảm nhẹ so với 3.263 khách của 2019), với tỷ lệ lấp đầy tour 62% (gần mức toàn cầu 65%). Đa số du khách mạo hiểm hướng đến khám phá “trải nghiệm mới, đi ngược lối mòn”. UNWTO cũng khẳng định du lịch núi rừng (phần lớn là du lịch mạo hiểm) chiếm 9–16% khách quốc tế, đồng thời kêu gọi quản lý bền vững nhằm bảo tồn môi trường và lợi ích cộng đồng. Ngoài ra, ATTA còn ghi nhận 85% doanh nghiệp tour mạo hiểm đã có phương án đảm bảo an toàn và 68% đã đạt chứng nhận bền vững, cho thấy ngành đang chú trọng nâng cao tiêu chuẩn an toàn – bảo vệ môi trường.

• Thị trường toàn cầu bùng nổ: Quy mô toàn cầu ~300–350 tỷ USD (2023–2024) và dự báo lên ~740 tỷ USD năm 2028 (CAGR ~20%)

• Hồi phục sau dịch: Du lịch mạo hiểm APAC phục hồi đến gần mức 2019 (số khách/operator) Du lịch toàn cầu dự kiến trở lại bình thường cuối 2024

• Động lực giới trẻ: Du khách chủ yếu là nhóm trẻ (millennials/Gen Z) thích “đi lối mới”, chi tiêu cao cho trải nghiệm. Các hoạt động thịnh hành gồm đi bộ leo núi/trekking, khám phá văn hóa-ẩm thực, đạp xe địa hình, safari/wildlife…

• Kinh tế địa phương: Trung bình một tour mạo hiểm 8 ngày có giá ~3.000 USD, trong đó ~76% chi tiêu cho nhà cung cấp địa phương góp phần thúc đẩy kinh tế vùng.

Tiềm năng phát triển du lịch mạo hiểm tại Việt Nam

Việt Nam cũng chứng kiến sự tăng trưởng du lịch ấn tượng. Theo Tổng cục Thống kê, 10 tháng đầu năm 2024 cả nước đón khoảng 14,2 triệu khách quốc tế (tăng 27,6% so với cùng kỳ) trong đó 12 triệu lượt đến bằng đường hàng không (tăng 36,9%).  Khoảng 80% khách ngoại đến từ các nước châu Á (chủ yếu Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan).  Doanh thu của ngành du lịch 9 tháng 2024 đạt ~45.600 tỷ đồng (tăng 16,7% so với cùng kỳ)

Dù chưa có số liệu riêng cho phân khúc mạo hiểm, ta có thể so sánh quy mô với các quốc gia trong khu vực: năm 2023 Thái Lan đón ~28 triệu lượt (1,2 nghìn tỷ baht doanh thu); Indonesia ~10,37 triệu lượt (9 tháng 2024); Nepal chỉ ~1,01 triệu lượt (2023) trong đó đến 10–16% khách tới để trekking và leo núi. So với đó, Việt Nam (~14,2 triệu lượt 2024  đứng giữa, đang phục hồi nhanh sau đại dịch.

Trong bối cảnh ngành du lịch toàn cầu chuyển hướng từ "tham quan" sang "trải nghiệm", du lịch mạo hiểm (“adventure tourism”) trở thành xu hướng ngày càng phổ biến. Việt Nam có tiềm năng vượt trội về tài nguyên thiên nhiên (núi cao, rừng nguyên sinh, hang động, bờ biển dài), nên hứa hẹn tăng trưởng nhanh khi hạ tầng và dịch vụ đi kèm được cải thiện. Với lợi thế địa hình phong phú, khí hậu đa dạng và văn hóa bản địa đậm đà, Việt Nam đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các chuyên gia và nhà quan sát du lịch quốc tế.

Quảng Bình – Thủ phủ du lịch mạo hiểm hang động của Việt Nam

Quảng Bình được mệnh danh là "thánh địa hang động thế giới" với hệ thống hang động karst độc đáo và đa dạng nhất Đông Nam Á, nổi bật là Hang Sơn Đoòng – hang động tự nhiên lớn nhất thế giới. Nhờ cảnh quan thiên nhiên hoang sơ cùng đa dạng hoạt động mạo hiểm, Quảng Bình thu hút lượng lớn khách du lịch trong và ngoài nước yêu thích khám phá.

Năm 2024 đón 5,2 triệu lượt khách (+15,3% so với 2023) với doanh thu 5.980 tỷ đồng (tăng 17,3%) – minh chứng cho tốc độ tăng trưởng cao của du lịch khám phá. Các điểm du lịch mạo hiểm nổi tiếng tại Việt Nam hiện thu hút ngày càng nhiều người quan tâm.

Nhận định từ chuyên gia và báo chí quốc tế về Quảng Bình

• National Geographic (Mỹ) đánh giá Quảng Bình là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai yêu thích du lịch khám phá, nhấn mạnh tiềm năng vượt trội về du lịch mạo hiểm hang động, trekking xuyên rừng nguyên sinh và thám hiểm sông ngầm.

• Lonely Planet gọi Quảng Bình là "viên ngọc quý của du lịch mạo hiểm Việt Nam," khen ngợi sự kết hợp độc đáo giữa thiên nhiên và trải nghiệm văn hóa bản địa các dân tộc thiểu số.

• Theo báo cáo của International Ecotourism Society (TIES) năm 2023, các tour du lịch khám phá hang động ở Quảng Bình tăng trưởng hơn 20% mỗi năm, với hơn 130.000 lượt khách tham gia năm 2023, trong đó khoảng 45% là khách quốc tế.

Các hoạt động mạo hiểm nổi bật tại Quảng Bình:

• Khám phá Hang Sơn Đoòng: tour trekking qua hang lớn nhất thế giới, đòi hỏi sức khỏe tốt và sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

• Khám phá Hang Én và Hang Pygmy: các tour khám phá đa dạng độ khó, phù hợp với nhiều cấp độ du khách.

• Trekking xuyên rừng Phong Nha – Kẻ Bàng: trải nghiệm rừng nguyên sinh và hệ sinh thái đa dạng, được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới.

• Chèo kayak trên sông Son và sông Nhật Lệ: mang lại trải nghiệm khám phá thiên nhiên từ góc nhìn khác biệt

Quảng Bình đang tích cực áp dụng chuyển đổi số để phát triển du lịch xanh và bền vững. Việc sử dụng công nghệ thực tế ảo (VR) trong quảng bá Hang Sơn Đoòng đã thu hút sự chú ý của các tập đoàn công nghệ hàng đầu như Meta và Google. Tại sự kiện Innovation Day 2024, tour thực tế ảo chinh phục Sơn Đoòng đã được giới thiệu, mang đến trải nghiệm sống động cho người dùng và mở ra cơ hội mới trong quảng bá du lịch.

Hà Giang – Biểu tượng của du lịch mạo hiểm và văn hóa.

Hà Giang, với cảnh quan núi non hùng vĩ và văn hóa dân tộc đa dạng, đã trở thành điểm đến không thể bỏ qua đối với du khách yêu thích du lịch mạo hiểm. Trong quý I năm 2025, tỉnh đã đón hơn 848.000 lượt khách, trong đó có gần 108.000 khách quốc tế, mang lại doanh thu gần 2.300 tỷ đồng.

Các địa danh nổi tiếng như đèo Mã Pì Lèng, sông Nho Quế, cột cờ Lũng Cú và cao nguyên đá Đồng Văn thu hút du khách bởi vẻ đẹp tự nhiên và cơ hội trải nghiệm văn hóa độc đáo.

Hà Giang cũng đã nhận được nhiều giải thưởng quốc tế, như "Asia’s Leading Emerging Destination" và được xếp hạng trong danh sách 25 điểm đến hấp dẫn nhất thế giới của The New York Times.

Sa Pa – Trung tâm du lịch mạo hiểm của Tây Bắc:

Sa Pa tiếp tục là điểm đến hàng đầu cho du khách yêu thích du lịch mạo hiểm. Năm 2024, tỉnh Lào Cai đón khoảng 8 triệu lượt khách, trong đó có hơn 820.000 khách quốc tế, tăng 10% so với năm 2023 . Riêng Sa Pa ghi nhận khoảng 3 triệu lượt khách mỗi năm, với 20–30% là du khách ba lô và phượt thủ, tương đương 600.000–900.000 người

Các hoạt động phổ biến bao gồm:

• Chinh phục đỉnh Fansipan: Được mệnh danh là "Nóc nhà Đông Dương", Fansipan thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm.

• Trekking qua các bản làng: Các tuyến đường như Cát Cát, Tả Van mang đến trải nghiệm văn hóa độc đáo.

• Khám phá đỉnh Ky Quan San, Lảo Thẩn, Tả Liên,... các đỉnh núi cao thuộc Top các đỉnh núi cao nhất Việt Nam nằm ở địa phận Lào Cai luôn thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước tới thử thách trải nghiệm. 

• Đặc biệt, trong quý IV năm 2023, du khách quốc tế chiếm 40–50% tổng số người chinh phục đỉnh Fansipan .

Lai Châu – Điểm đến mới nổi cho du lịch mạo hiểm:

Lai Châu đang dần khẳng định vị thế trong lĩnh vực du lịch mạo hiểm với các cung đường trekking hấp dẫn:

• Pu Si Lung (3.083m): Đỉnh núi cao thứ hai tại Việt Nam, nằm gần biên giới Việt – Trung.

• Tả Liên Sơn (2.996m): Nổi tiếng với rừng nguyên sinh và cảnh quan đa dạng.

• Chu Va 12 (2.751m) và Cán Chư Thìa Sáng (2.403m): Dù không cao nhất, nhưng độ khó của hai cung này được xếp vào hàng đầu tại Việt Nam, thu hút những người leo núi giàu kinh nghiệm 

Năm 2024, Lai Châu đón gần 1,4 triệu lượt khách, doanh thu hơn 1.000 tỷ đồng, tăng 30% so với năm 2023 . Trong dịp lễ Quốc khánh 2024, tỉnh đón hơn 122.000 lượt khách trong 4 ngày, với tỷ lệ lấp đầy phòng nghỉ đạt 85–90% tại các điểm du lịch trọng điểm .

Hạ Long – Tiềm năng du lịch mạo hiểm trên biển:

Hạ Long, với cảnh quan vịnh biển hùng vĩ và hệ thống đảo đá vôi độc đáo, đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho du lịch mạo hiểm trên biển. Các hoạt động như chèo thuyền kayak, lặn biển, leo núi đá và khám phá hang động thu hút đông đảo du khách quốc tế.

Năm 2024, tỉnh Quảng Ninh đón 19 triệu lượt khách, trong đó có 3,8 triệu khách quốc tế, với du khách tàu biển đóng góp đáng kể. Hạ Long đã đón khoảng 60 tàu du lịch quốc tế, mang theo hơn 100.000 du khách, với các thương hiệu nổi tiếng như Viking Orion và Royal Caribbean. Trong quý I năm 2025, Hạ Long đón khoảng 700.000 lượt khách, với 90% là du khách quốc tế.

Để nâng cao trải nghiệm cho du khách, Hạ Long đã triển khai ba tuyến tham quan mới từ ngày 1/5/2025, bao gồm các điểm đến như Hòn Chân Voi, Vũng Ba Cửa, đảo Tùng Lâm và Hòn Cáp Bãi. Ngoài ra, các làng chài truyền thống như Cửa Vạn và Vung Viêng đang được phục hồi và phát triển thành các sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo.

Tiềm năng từ góc nhìn của các chuyên gia về thị trường du lịch mạo hiểm tại Việt Nam.

1. Cam Hassard – Adventure.com:

Cam Hassard, một cây bút chuyên về du lịch mạo hiểm, nhận định rằng Việt Nam đang dần trở thành điểm đến hấp dẫn cho những người yêu thích phiêu lưu. Cam Hassard nhận định Việt Nam sở hữu "tất cả các yếu tố quan trọng nhất để trở thành điểm đến mạo hiểm hàng đầu đông Nam Á". Ông nhấn mạnh rằng Việt Nam sở hữu cảnh quan đa dạng như bờ biển dài, ruộng bậc thang, núi đá vôi, thác nước và rừng nhiệt đới, tạo điều kiện lý tưởng cho các hoạt động như leo núi, khám phá hang động, đi xe máy và chèo thuyền.

Hassard cũng lưu ý rằng, mặc dù du lịch mạo hiểm chỉ chiếm khoảng 10% thị phần du lịch hiện tại, nhưng tiềm năng phát triển còn rất lớn. Ông cho rằng Việt Nam đang học hỏi từ những sai lầm của các nước láng giềng như Thái Lan, bằng cách giữ gìn bản sắc văn hóa và phát triển du lịch một cách bền vững, tránh tình trạng "bùng nổ du lịch" mà mất bản sắc.

2. Alex Robinson – Tạp chí Wanderlust (Anh):

Alex Robinson, cây bút của tạp chí du lịch hàng đầu Vương quốc Anh Wanderlust, mô tả Việt Nam như một "thiên đường" cho những du khách ưa thích mạo hiểm và khám phá. Ông đặc biệt ấn tượng với Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, nơi có hệ thống hang động kỳ vĩ như Sơn Đoòng, Hang Én và Hang Pygmy. Ngoài ra, Robinson cũng giới thiệu Hữu Lũng (Lạng Sơn) là điểm đến lý tưởng cho những người đam mê leo núi, với những vách đá vôi sừng sững và cảnh quan hoang sơ,  trekking ở Sapa và mô hình kết hợp văn hóa bản địa với du lịch mạo hiểm.

3. Chuyên gia từ Đại học Bang Metropolitan Denver (MSU Denver)

Một chuyên gia từ MSU Denver đã chia sẻ trải nghiệm cá nhân về du lịch mạo hiểm tại Việt Nam, bao gồm leo núi ở Sa Pa, chèo thuyền kayak ở Hạ Long và khám phá hang động ở Ninh Bình. Ông nhận định rằng Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển du lịch ngoài trời, nhưng cần đầu tư vào đào tạo nhân lực và xây dựng các chương trình giáo dục chuyên sâu về quản lý du lịch mạo hiểm. Ngoài ra, việc thành lập các hiệp hội và hợp tác công-tư sẽ giúp ngành du lịch mạo hiểm phát triển bền vững hơn.

4. McKinsey & Company (2023):

Trong báo cáo về hồi phục ngành du lịch sau Covid-19, McKinsey chỉ ra xu hướng du khách quốc tế dịch chuyển mạnh sang "du lịch trải nghiệm", đặc biệt là các hoạt động mạo hiểm, khám phá thiên nhiên hoang sơ. Việt Nam được nhận định nằm trong top 3 quốc gia châu Á có tốc độ tăng trưởng nhanh về loại hình du lịch này. Số liệu minh chứng tiềm năng Theo Tổng cục Du lịch Việt Nam, năm 2023 Việt Nam đón 12,6 triệu lượt du khách quốc tế, trong đó hơn 25% lựa chọn tour du lịch ngoài trời hoặc mạo hiểm. Tốc độ tăng trưởng tour du lịch trekking, climbing, caving đạt 17%/năm trong giai đoạn 2019–2024. Quảng Bình đã đón hơn 130.000 du khách mỗi năm tham gia tour hang động, với tỷ lệ quay lại lên đến 40%. 

Theo báo cáo của McKinsey, xu hướng du lịch toàn cầu đang chuyển dịch từ việc tập trung vào chỗ ở sang trải nghiệm tại điểm đến. Tại Việt Nam, các hoạt động như khám phá hang động, đi bộ đường dài, nghỉ dưỡng trên đảo hoang, thể thao dưới nước và lễ hội ẩm thực đang trở thành lý do chính để du khách lựa chọn điểm đến. McKinsey khuyến nghị rằng Việt Nam nên đầu tư vào các hoạt động trải nghiệm độc đáo và hỗ trợ các doanh nghiệp địa phương trong việc phát triển các tour du lịch mạo hiểm để tận dụng xu hướng này

WeTrek: Tiên phong khai phá tiềm năng Việt Nam

Là một trong những đơn vị chuyên sâu và tiên phong trong ngành outdoor tại Việt Nam, WeTrek không chỉ cung cấp thiết bị, trang phục và kiến thức chuẩn outdoor quốc tế, mà còn đồng hành trong việc khai mở những vùng đất đẹp, giàu giá trị thiên nhiên và văn hóa. Chúng tôi tin rằng, một hệ sinh thái du lịch mạo hiểm bền vững sẽ giúc Việt Nam trở thành điểm đến không thể thiếu trên bản đồ outdoor châu Á. WeTrek cam kế hoạt động như một nhà truyền cảm và kết nối, giúp khách hàng, đối tác và cộng đồng cùng nhau khai phá, trân trọng và bảo tồn những giá trị ngoài trời tuyệt ở Việt Nam.

Du lịch mạo hiểm tại Việt Nam đang trên đà phát triển, mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp và cộng đồng địa phương. Với vai trò tiên phong, WeTrek sẽ tiếp tục đồng hành cùng du khách trên hành trình khám phá vẻ đẹp hoang sơ và văn hóa độc đáo của đất nước, góp phần xây dựng một ngành du lịch bền vững và đầy cảm hứng.

Nguồn: Các số liệu và đánh giá trong bài được WeTrek tổng hợp từ các báo cáo và bài viết uy tín của UNWTO, ATTA, WTTC, McKinsey, cùng các nguồn tin tức chuyên ngành và thống kê du lịch Việt Nam, các số liệu và xu hướng được trích dẫn cụ thể từ các báo cáo quốc tế và nguồn tin chính thống: Vietnamnet, globenewswire.com, cdn-research.adventuretravel.biz, unwto.org, paxnews.com globeaware.org travelandtourworld.com en.  wikipedia.org, grandviewresearch.com ...