[WeTrekology] Hướng dẫn lựa chọn tất dã ngoại

Các hoạt động dã ngoại đều dồn rất nhiều áp lực lên chân bạn, vì thế một đôi tất chất lượng cao là điều rất quan trọng để giữ cho đôi chân khô ráo, thoải mái và an toàn. Và thực sự thì tất dã ngoại ngày nay đã được cải tiến rất nhiều để đáp ứng nhiều nhu cầu khác nhau.  

Phù hợp với từng hoạt động

Tất dã ngoại có thể chia theo các loại hoạt động bạn tham gia, vì mỗi loại tất lại sử dụng chất liệu và kết cấu riêng để phù hợp nhất:

Tất thể thao nói chung: Loại tất này gồm rất nhiều nhánh nhỏ, từ tất tập gym thông thường cho đến các loại cao cấp khác dùng cho nhiều môn thể thao khác nhau. Hầu hết loại tất này đều có phần đế khá êm nhưng trông hơi to.

Tất chạy bộ: Loại tất này gồm tất lót với phần đệm cực ít cho đến những loại được chần thêm cho dày ở phần gót và ức chân. Một số người chạy bộ thích tất mỏng để vừa giày hơn, số còn lại thích phần đệm êm để giảm khả năng bị đau chân xuống tối thiểu.

Tất đi bộ: Loại tất này chủ yếu có tính năng đệm êm và thông thoáng để mồ hôi khô nhanh.

Tất thường: Có rất nhiều màu sắc, họa tiết khác nhau, chủ yếu sử dụng chất liệu len merino.

Tất leo núi nhẹ: Loại tất này thích hợp với người leo núi có kích cỡ chân lớn, giúp mồ hôi bay hơi nhanh, có đệm đỡ một chút ở gót và ức chân. Tất leo núi nhẹ mỏng hơn loại tất nhẹ vừa, đặc biệt ở mũi chân, nên bạn có thể mang thêm một lớp tất lót nữa.

Tất dã ngoại nhẹ vừa: Chúng dày hơn một chút để có thể lót vừa chân bên trong giày hơn, có thêm đệm ở gót và ức chân để bạn vẫn thấy thoải mái sau một quãng đường dài. Bạn cũng có thể mang thêm một lớp tất lót tùy ý.

Tất leo núi: là loại tất dày nhất, ấm nhất và êm chân nhất. Chúng được thiết kế cho những chuyến đi dài, trong điều kiện địa hình khó đi và thời tiết lạnh, nhưng sẽ quá dày và nóng khi trời ấm áp.

Tất trượt tuyết: Chúng được thiết kế để ôm kín lên cả tận cẳng chân. Nhưng không như bạn hay nghĩ, tất trượt tuyết  khá mỏng và không nhằm mục đích giữ ấm thật tốt. Chúng chủ yếu giữ cho chân bạn không bị cọ xát bên trong giày, bên cạnh đó không gây cản trở khi bạn thực hiện những pha trượt lắt léo.

Các loại tất chuyên dụng

Bạn cũng có thể cân nhắc them một số loại tất chuyên dụng sau đây:

Tất lót: đúng như tên gọi, loại tất này dùng để mang bên trong một lớp tất dã ngoại khác. Thông thường chúng được làm từ chất liệu tổng hợp như vải polyester, có tác dụng thấm hút mồ hôi ở chân và đưa ra lớp tất ngoài để bay hơi đi. Với khả năng giặt sạch và khô nhanh, tất lót được người đi dã ngoại rất ưa chuộng, nhất là trong những hành trình dài.  

Tất chống nước: Bạn có thể chọn loại tất chống nước thoáng khí cao cổ cho những ngày mưa, vì mục tiêu lúc này là giữ cho đôi tất thường và chân bạn khô nhất có thể; hoặc bạn chỉ cần mang một đôi tất chống nước thoáng khí cổ thấp mà thôi. Chúng gồm một lớp vải dày bên ngoài, một lớp chống ẩm ở giữa và vải nỉ ấm áp bên trong, thích hợp cho người lướt ván hoặc chèo thuyền ở vùng nước lạnh.  

Tất ngón: hãy tưởng tượng bạn đang mang găng tay cho chân vậy, nhưng tất ngón thực sự giúp tránh phồng rộp kẽ chân rất tốt (Lưu ý: phồng rộp ở kẽ chân có thể không do tất mà do giày quá chật). Chúng thường làm từ vải tổng hợp, sử dụng khi chạy bộ hoặc leo núi.  

Tất nỉ: sẽ giữ cho đôi chân của bạn cực kỳ ấm áp khi đi giày, xăng đan hoặc ngay cả khi đi dép trong nhà. Vải nỉ tuy thấm mồ hôi và nhanh khô, nhưng lại không thoải mái được như tất leo núi.

Tất sinh nhiệt: loại tất này được trang bị bộ pin cường độ thấp để sinh nhiệt nhanh nhưng không gây nguy hiểm. Thường được dùng khi đi câu hoặc khi bạn ít vận động ở nơi băng giá.  

Hiểu rõ về chất liệu tất

Mỗi bàn chân của bạn có tới 250,000 tuyến mồ hôi, do đó bàn chân là một trong các bộ phận đổ mồ hôi nhiều nhất. Tất loại tốt giúp thấm hút và giải phóng hết hơi ẩm tích tụ bên trong, chủ yếu nhờ các chất liệu sau:

Len Merino: Loại len merino mềm, không gây ngứa này thực sự đã thay thế loại tất len thô xù xì trước đây. Ưu điểm lớn nhất của chúng là khả năng đa dụng với nhiều kiểu thời tiết, vậy nên chân bạn sẽ thấy rất thoải mái dù nhiệt độ bên ngoài như thế nào. Thêm vào đó, len còn có thể thấm một lượng nước có trọng lượng bằng 30% bản thân, giúp bàn chân bạn luôn khô ráo.

• Ưu điểm: Thoải mái cả khi trời nóng hay lạnh, thấm hút và giúp hơi ẩm bay nhanh, êm ái, không gây khó chịu.
• Nhược điểm: lâu khô hơn một chút so với vải tổng hợp, giá cao hơn.

Vải tổng hợp: Một số chất liệu được kết hợp hoặc sử dụng trên một vài phần nhất định của chiếc tất nhằm gia tăng độ thoải mái và vừa vặn. Vải spandex giúp tất không bị giãn, ôm vừa chân, và thậm chí còn hỗ trợ ổn định mắt cá. Vải polyester, vải acrylic hay vải polypropylene thường được sử dụng để thấm hút mồ hôi nhanh đồng thời tránh phồng rộp.

• Ưu điểm: bền, khô nhanh, thấm hút mồ hôi và êm ái.
• Nhược điểm: không thoải mái khi trời nóng, giảm khả năng giữ nhiệt khi bị ướt.

Vải Ingeo (In-dii-âu): là một loại vải làm bằng axit polylactic lấy từ ngô, tương tự như vải polyester nhưng thân thiện với môi trường.

• Ưu điểm: Làm từ nguyên liệu xanh, có thể tái chế, thấm hút hơi ẩm và giúp khử mùi hôi.
• Nhược điểm: kém bền hơn các loại vải khác, quy trình sản xuất phức tạp hơn.

Lụa: Loại vải giữ nhiệt tự nhiên này thường dùng cho tất lót. Chúng rất êm ái với da và thấm hút mồ hôi hiệu quả.

• Ưu điểm: nhẹ, thấm hút mồ hôi và êm ái.
• Nhược điểm: Kém bền hơn các loại vải khác.

Cotton: thường không được sử dụng nếu bạn phải di chuyển nhiều. Lý do bởi vì chúng hút mồ hôi quá nhanh nhưng lâu khô, khiến chân bạn cực kỳ dễ bị phồng rộp.

• Ưu điểm: rẻ, tạo cảm giác thoải mái khi ít vận động.
• Nhược điểm: không nên sử dụng khi cần vận động nhiều.

Các tính năng của tất

Đệm: Hãy chọn loại tất có đệm ở gót và ức chân để êm hơn và an toàn hơn, nhưng cũng đừng đến mức khiến đôi giày trở nên chật chội. Phần đệm tất có thể nhờ vải dày hơn, hoặc sử dụng riêng các loại vải như acrylic tại hai phần này. Đệm tất sẽ rất hữu dụng nếu bạn phải đi cả một quãng đường giày, trên những con đường gồ ghề lởm chởm.  

Bảo vệ mắt cá: Một số loại tất cao cổ có phần cổ tất được dệt dày hơn, chắc hơn để bảo vệ mắt cá khi bạn vận động, cho dù cổ chân của bạn cao hay thấp. Nó sẽ giúp bạn tránh bị đau hay thậm chí bong gân, trật mắt cá - những tai nạn bạn không hề mong muốn. Nên hãy nhớ rằng giày tất là thứ quan trọng bảo vệ cho bàn chân của bạn.

Cao cổ: thông thường đây là nhu cầu hoặc sở thích của từng cá nhân. Tuy nhiên, các loại tất cao cổ giúp cổ chân và cẳng chân bạn không bị giày chà xát gây đau, vậy nên hãy chọn loại tất này nếu bạn muốn mang một đôi giày cổ lửng hay cổ cao.  

Vừa vặn: để chọn đúng cỡ tất, hãy căn cứ vào bảng chọn cỡ của nhà sản xuất. Nếu bạn đang thử một đôi, hãy chú ý xem phần ngón chân và gót chân có vừa không. Chiều dài của tất cũng rất quan trọng. Quá dài thì tất sẽ dồn hết về mũi chân khi bạn đi, còn quá ngắn tất cũng sẽ bị dồn cục lại trong giày và bạn sẽ thấy khó chịu. Với những loại tất có phần đệm dày, hãy đi thử vào trong giày để xem liệu nó đủ vừa hay làm giày bị chật hơn.

Hỏi đáp

Hỏi: Nên mang loại tất nào nếu leo núi khi trời nóng?

Đáp: yếu tố vừa vặn là quan trọng nhất, vậy nên chủ yếu sẽ dựa vào bàn chân của bạn. Các loại tất nhẹ cỡ vừa sẽ hút ấm tốt hơn loại nhẹ, nên chân bạn sẽ khô ráo lâu hơn. Không nên chọn tất len vì len thường ngấm no nước nhanh hơn và giữ nhiệt nhiều hơn.

Hỏi: Nên chọn tất dày đến mức nào?

Đáp: Độ dày của tất chủ yếu phụ thuộc vào độ vừa vặn với giày và chân bạn. Cùng một đôi giày, nếu chân bạn nhỏ thì bạn sẽ cần tất dày hơn, và ngược lại. Tuy nhiên nhớ thử tất cùng với giày để đảm bảo vừa nhất có thể.

Hỏi: Mang tất lót bên trong tất thường có giúp tránh phồng rộp không?

Đáp: Không nhất thiết. Quan trọng nhất là tất phải vừa chân bạn. Còn nếu bạn thấy giày hơi rộng thì hẵng nghĩ đến việc mang thêm một đôi tất lót.

Hỏi: Nên mang loại tất nào cho một chuyến dã ngoại thám hiểm dài ngày?

Đáp: Bạn nên mang 1-2 đôi tất dã ngoại và vài đôi tất lót để tiết kiệm không gian và đồ đạc mang theo. Vì tất lót sẽ hút hết mồ hôi, nên đôi tất dã ngoại bên ngoài sẽ sạch lâu hơn. Bạn chỉ cần thay và giặt tất lót thường xuyên, nhưng chúng rất dễ giặt và nhanh khô nên sẽ không phiền phức cho lắm. 

DUKI Hoàng