Đọc ngược hướng (Backsight Reading) là gì?

Đọc ngược hướng là kỹ thuật dùng la bàn để xác định hướng quay về điểm xuất phát. Bạn tính số đo ngược lại 180 độ so với hướng đi ban đầu của mình.

Định nghĩa Đọc ngược hướng (Backsight Reading)

Đọc ngược hướng, hay còn gọi là đọc phương vị ngược (Back Bearing), là một kỹ thuật định hướng cơ bản. Kỹ thuật này giúp bạn xác định hướng chính xác để quay trở lại điểm xuất phát hoặc một điểm đã biết trước đó. Bạn sử dụng la bàn để lấy số đo của hướng đi tới một mục tiêu. Sau đó, bạn tính toán số đo ngược lại 180 độ. Số đo ngược này chính là hướng bạn cần đi theo để quay về.

Đây là kỹ năng sinh tồn cốt lõi cho bất kỳ ai tham gia các hoạt động ngoài trời. Nó giúp bạn giữ đúng lộ trình và tìm đường về an toàn khi không có các thiết bị điện tử.

Tại sao kỹ thuật này quan trọng với người đi trekking?

Khi bạn di chuyển trong rừng rậm hoặc trên địa hình phức tạp, việc mất phương hướng rất dễ xảy ra. Thiết bị GPS có thể hết pin hoặc mất tín hiệu vệ tinh. Lúc này, la bàn và kỹ năng đọc ngược hướng trở thành công cụ cứu cánh đáng tin cậy.

Hướng dẫn chi tiết cách thực hiện Đọc ngược hướng

Quá trình này gồm ba bước đơn giản. Bạn chỉ cần một chiếc la bàn địa chất (baseplate compass) và một chút luyện tập.

Bước 1: Lấy hướng đi tới (Forward Bearing)

Đầu tiên, bạn cần xác định hướng đi từ vị trí hiện tại của mình (Điểm A) tới một điểm mốc rõ ràng ở phía trước (Điểm B). Điểm mốc này nên là một vật thể cố định và dễ nhận biết như một đỉnh núi, một tảng đá lớn, hoặc một cây cổ thụ đặc biệt.

Ví dụ: Hướng từ bạn đứng tới đỉnh núi phía trước là 60 độ.

Bước 2: Tính toán hướng ngược (Back Bearing)

Sau khi có hướng đi tới, bạn áp dụng một quy tắc toán học đơn giản để tìm hướng ngược. Quy tắc này dựa trên việc cộng hoặc trừ 180 độ.

Ví dụ:

Con số 240 độ hoặc 130 độ chính là hướng bạn cần đi theo để quay trở lại Điểm A.

Bước 3: Sử dụng hướng ngược để quay về

Khi bạn đã đến Điểm B và muốn quay lại Điểm A, bạn sẽ sử dụng số đo ngược vừa tính được.

Ví dụ thực tế khi trekking tại Tà Năng - Phan Dũng

Giả sử bạn đang đứng tại một ngọn đồi cỏ ở Tà Năng (Điểm A) và nhìn thấy cột mốc trên một ngọn đồi khác ở phía xa (Điểm B). Bạn muốn đi đến đó và sau đó quay lại đúng vị trí cắm trại của mình.

Bạn lấy la bàn ra, hướng về phía cột mốc. La bàn cho số đo là 125 độ. Đây là hướng đi tới của bạn.

Để chuẩn bị cho lúc quay về, bạn tính ngay hướng ngược. Vì 125 nhỏ hơn 180, bạn cộng thêm 180. Phép tính là: 125 + 180 = 305 độ.

Sau khi đến cột mốc (Điểm B), bạn muốn quay lại. Bạn xoay vòng chia độ của la bàn đến số 305. Sau đó, bạn xoay người sao cho kim Bắc của la bàn khớp vào đường định hướng. Mũi tên chỉ hướng trên la bàn lúc này sẽ chỉ thẳng về ngọn đồi bạn xuất phát.

Câu hỏi thường gặp

Tôi có cần la bàn đắt tiền để đọc ngược hướng không?

Không, một chiếc la bàn địa chất cơ bản có vòng chia độ chính xác là đủ để thực hiện kỹ thuật này.

GPS có thay thế được kỹ thuật đọc ngược hướng không?

Không, GPS có thể hết pin hoặc mất tín hiệu, kỹ năng sử dụng la bàn là phương án dự phòng thiết yếu cho an toàn của bạn.

Tôi có cần điều chỉnh độ từ thiên khi đọc ngược hướng không?

Đối với khoảng cách ngắn, độ từ thiên ít ảnh hưởng, nhưng với quãng đường dài và cần độ chính xác cao, bạn nên điều chỉnh nó.

Xem các mẫu la bàn chuyên dụng tại WeTrek.vn.