[WeTrekology] Hướng Dẫn Lựa Chọn Giày Chạy Địa Hình Phù Hợp

Những đôi giày chạy địa hình được thiết kế khác giày chạy đường bằng. Chúng được tạo ra để đáp ứng 2 nhu cầu then chốt của những người chạy trên đường mòn:

• Bám bề mặt địa hình gồ ghề: Đế ngoài của giày chạy địa hình có gai đế sâu hơn và mật độ dày hơn để tăng độ ổn định khi chạy.

• Bảo vệ bàn chân: Giày chạy địa hình có phần đế cứng hơn, có những miếng lót bảo vệ bàn chân khỏi thương tích gây ra do va đập vào tảng đá hay rễ cây. Ngoài ra, phần lớn những đôi giày chạy địa hình còn bao gồm miếng lót bảo vệ mũi chân ở mặt trước để ngăn những thương tổn có thể gây ra cho ngón chân.

Đâu là đôi giày chạy địa hình tốt nhất dành cho bạn? Bài viết này sẽ giúp bạn “khoanh vùng” lựa chọn.  

Bạn là tuýp người chạy địa hình như thế nào?

Hãy bắt đầu bằng cách tự hỏi chính mình những câu hỏi này:

Hỏi: Sử dụng giày chạy địa hình này thương xuyên nhất cho việc gì?

• Chạy với tốc độ cao, chạy đua? Nếu vậy, trọng lượng nhẹ trở nên quan trọng nhất. Điều phải đánh đổi là giày sẽ có ít hơn sự bảo vệ và hỗ trợ.
• Thỉnh thoảng chạy địa hình off-rood để thêm sự đa dạng vào chế độ chạy đường bằng? Hãy tìm những mẫu giày chạy địa hình là phiên bản được “nâng cấp” từ giày chạy đường bằng - có gai đế sâu và có đế cứng hơn có thể không quá quan trọng với bạn.

Hỏi: Sẽ sử dụng giày ở đâu?

• Trên địa hình dốc, khó đi? Cần kết cấu hỗ trợ và bảo vệ nhiều hơn.
• Trong điều kiện trời ẩm ướt, lầy lội? Hãy tìm đôi giày mà phần đế có gai được cách quãng rộng để có thể dễ gạt bùn ra khỏi đế.

Hỏi: Tôi có nên cân nhắc đến giày chạy địa hình tối giản?

Trả lời: Những đôi giày chạy địa hình tối giản cho phép bạn chạy với chuyển động “chân trần” tự nhiên. Những người ủng hộ loại giày này tin rằng đây là một cách chạy tốt cho sức khỏe hơn, nếu nó được thực hiện đều đặn. Hạn chế của những đôi giày như này là bạn phải bỏ đi một chút độ ổn định, sự bảo vệ và độ bền để giảm đi trọng lượng giày.

Hỏi: Tôi có nên chọn giày với lớp lót chống thấm nước tuyệt đối/thoáng khí?

Trả lời: Những lớp lót chống thấm nước tuyệt đối/thoáng khí - như Gore-Tex^® hoặc eVent™ - rất hữu ích trong điều kiện ẩm ướt. Còn trong thời tiết ấm hơn hoặc khô ráo hơn, hãy xem xét đến những đôi giày không có lớp lót. Tại sao ư? Những đôi giày không có lót cung cấp độ thoáng khí tốt hơn và thời gian khô nhanh hơn.

Lưu ý: Với những đôi giày có lớp lót chống thấm nước tuyệt đối/thoáng khí, bạn thường sẽ cần chọn kích cỡ lớn hơn một size so với bình thường vì lớp đệm bổ sung.

SỰ VỪA VẶN: YẾU TỐ QUAN TRỌNG NHẤT

Sự vừa vặn vượt qua tất cả những mối quan tâm khác. Một đôi giày vừa chân sẽ giúp ngón chân của bạn không bị bầm tím và gót chân cũng không bị phồng rộp. Những tiêu chuẩn khác, như công nghệ, review hay kiểu dáng đều xếp sau.

Hỏi: Làm thế nào để tìm được đôi giày chạy địa hình phù hợp?

Trả lời: Những đôi giày được thiết kế từ “khuôn giày”. Mỗi nhà sản xuất đều sử dụng một khuôn giày mà họ tin là phù hợp nhất với hình dạng bàn chân điển hình của con người. Những đôi giày cùng kích cỡ thông thường sẽ rất đa dạng về chiều sâu, chiều rộng và trọng lượng, điều này chỉ ra rằng những nhà sản xuất giày có những quan điểm khác nhau về vấn đề đâu mới là hình dạng bàn chân điển hình.

• Bàn chân bạn rộng, hẹp hay phẳng?
• Mu bàn chân của bạn cao hay thấp?
• Bàn chân bạn thẳng hay cong?

Hỏi: Làm thế nào để biết bàn chân của tôi thuộc loại nào?

Trả lời: Dưới đây là một bài test nhanh. Hãy nhìn vào dấu chân của bạn khi ướt, sau khi bơi hoặc tắm và so sánh chúng với những hình bên dưới.

• Vòm bàn chân cao: Dấu chân rất hẹp, cong (hoặc dấu chân mà phần ức bàn chân và gót thậm chí không nối với nhau).
• Vòm bàn chân bình thường: Mức giữa của bàn chân phẳng và bàn chân có vòm cao được coi là bàn chân “bình thường”.
• Bàn chân phẳng: Dấu chân càng rộng và thẳng bao nhiêu, vòm bàn chân càng thấp bấy nhiêu.

Một số loại giày chạy địa hình được thiết kế để hỗ trợ cho những loại bàn chân nhất định, theo mẫu thiết kế và loại cấu trúc gót.

Hỏi: Thế nào là “vừa vặn”?

Trả lời: Vừa vặn có thể được định nghĩa là luôn thoải mái, không bị chật, với đủ chỗ để ngọ nguậy ngón chân. Về mặt chức năng, sự vừa vặn sẽ ngăn những vết phồng rộp hoặc móng chân bị thâm đen.

Hỏi: Tôi nên làm gì khi thử giày?

Trả lời: Nếu có thể, hãy thử 2 bài kiểm tra này:

Xuống dốc: Với những đôi giày được thắt dây gọn gàng, hãy đi bộ xuống một con dốc. Khi bạn làm vậy, dậm mạnh và kéo lê bàn chân. Những ngón chân của bạn có cảm thấy bị va mạnh vào mũi giày không? Nếu vậy, móng chân của bạn có thể bị bầm tím, thâm đen - hoặc tệ hơn. Nếu đôi giày bạn đi không vượt qua được bài test này, hãy thử một đôi khác.

Lên dốc: Bây giờ hãy leo cầu thang, leo 2 bậc một lần. Phần gót của bạn có bị nhấc ra khỏi đế trong khoảng 0.5 cm trở lên không? Hãy thử thay giày, đổi tất, loại có thêm miếng lót ở gót hoặc thay thế phần đế trong của giày. Ngừng chuyển động lên xuống của gót chân khi đi giày rất quan trọng vì điều này có thể dẫn tới những vết phồng rộp.

Hỏi: Tôi có một số vấn đề với bàn chân? Có gì có thể trợ giúp không?

Trả lời: Những nốt viêm tấy ở kẽ ngón chân cái, biến dạng ngón chân, u dây thần kinh Morton, viêm cân gan chân, chân giả, chân bị phồng rộp: Có nhiều vấn đề ở bàn chân có thể cản trở việc chạy của bạn. Có một số giải pháp và những sản phẩm phòng ngừa như độn đế, tất hút ẩm, tất liner, phủ mũi giày làm từ chất liệu moleskin và silicon.

Hỏi: Nếu tất cả những review trên mạng đều nói rằng loại giày chạy địa hình này rất tuyệt, thì tôi có nên mua không?

Trả lời: Thường thì bạn có thể có những thông tin lượm lặt hữu ích từ những bài nhận xét, đánh giá, nhưng hãy đón nhận những lời khuyên đó với sự thận trọng. Nếu tất cả những bài nhận xét đều nói loại giày này chạy tốt, điều đó có lẽ là đúng. Bạn chỉ cần nhớ rằng đôi giày vừa với bạn khi bạn thử là tốt nhất.

Câu hỏi: Cách tốt nhất để đặt mua giày là gì?

Trả lời: Thường thì đặt mua 2 cỡ gần nhất với kích cỡ mà bạn cho là vừa là một sự lựa chọn sáng suốt. Bạn có thể mang trả lại đôi giày không vừa chân cho cửa hàng hoặc bằng cách gửi trả về. Hoặc hãy gọi điện trước cho nhân viên chăm sóc khách hàng tại WETREK.VN qua CSKH để được tư vấn chi tiết.

GIÀY CHẠY ĐỊA HÌNH VÀ NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG

Hỏi: Có phải là tôi không thể đi giày chạy đường bằng khi chạy địa hình không?

Trả lời: Chúng tôi không khuyến khích việc này. Hãy thử nghĩ đến việc sử dụng một chiếc xe đạp đi đường bằng trên một địa hình đòi hỏi xe đạp leo núi - nó không được thiết kế cho nhiệm vụ như vậy. Tương tự, những đôi giày chạy đường bằng cũng cấp ít sự hỗ trợ, độ ổn định hay ôm chân khi chạy trên địa hình gồ ghề. Thiết kế thoáng khí của giày, tình nắng mà bạn thấy rất tuyệt khi chạy trên đường bằng, lại làm giày dễ dính bụi bẩn và các mảnh vụn khi chạy trên đường mòn. Ngược lại, những đôi giày chạy địa hình lại rất phù hợp.

Hỏi: Tôi có thể sử dụng giày chạy địa hình cho những chuyến dã ngoại không?

Trả lời: Có, điều này là phổ biến ở những người đi bộ đường dài, leo núi (hiking) nhiều kinh nghiệm, những người hiểu được các hạn chế của mình và điều gì là an toàn cho họ. Ví dụ, những người đi bộ trên một quãng đường mòn dài (thru-hiker) thường sử dụng giày chạy địa hình. Nhưng có một số yếu tố mà bạn nên xem xét trước tiên:

• Trọng lượng cơ thể bạn và độ bền bỉ của phần đầu gối/mắt các chân
• Trọng lượng của ba lô hành lý (khoảng từ 11kg trở xuống là tốt nhất)
• Tuyến đường đi (địa hình gồ ghề hoặc đường mòn không được khuyến khích)
• Độ bền của giày (giày leo núi sẽ bền hơn)

Hỏi: Cấu tạo của giày chạy địa hình?

Trả lời: Ở giữa phần mũ giày và đế ngoài là đế giữa. Phần này có nhiệm vụ đệm đỡ, ngoài ra nhiều loại giày chạy địa hình có bao gồm thêm những chất liệu hỗ trợ độ ổn định.

Đế giữa của giày chạy địa hình gồm mút xốp EVA (ethylene vinyl acetate), một loại xốp có cấu trúc hạt mở (open-cell). Một số mẫu giày sử dụng một lớp mút xốp EVA, những mẫu khác lại dùng mút xốp EVA dày gấp 2 hoặc 3 lần, tạo ra những mảng xốp cứng hơn, đặt dưới từng phần riêng biệt của bàn chân. Một vài mẫu giày ngoài ra còn bổ sung mút xốp PE (polyurethane) - loại mút xốp có cấu trúc hạt đóng (closed cell), cứng hơn, nặng hơn một chút nhưng bền hơn EVA.

Nhiều loại giày ngoài ra còn bao gồm một tấm xốp nhiệt dẻo TPU (thermoplastic polyurethane) mỏng, hoặc chèn vào giữa đế giữa và đế ngoài để tăng sự bảo vệ bàn chân. Để tăng hỗ trợ bàn chân, những đôi giày chạy địa hình có thể sử dụng một hoặc cả hai bộ phận bên dưới:

• Rầm giày (Shank): Ngoài ra đôi khi còn được gọi là bộ phẩn ổn định hay bộ phần chèn thêm, chúng tăng cường độ cứng cho đế giữa, giúp những người chạy duy trì sự cân bằng khi trên địa hình nhiều đá và rễ cây. Rầm giày đa dạng về kích cỡ, phụ thuộc vào những mục đích thiết kế của mỗi nhà sản xuất, và chủ yếu được tạo ra từ xốp nhiệt dẻo TPU khối lượng nhẹ.
• Xốp tấm: Được chèn vào giữa đế giữa và đế ngoài, những xốp tấm là những lớp bảo vệ mỏng, thường được tạo ra từ TPU dẻo và nhẹ. Chúng ngoài ra còn giúp đôi bàn chân không bị thâm tím khi va chạm vào đá hoặc rễ cây.

Ethan Nguyen